Лёс (горная парода)

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Лёс, геалагічнае агаленне, штат Місісіпі, ЗША.

Лёс (ням.: Löß ці Löss) — неслаістая, аднастайная, тонказярністая вапняковістая асадкавая горная парода светла-жоўтага або палевага колеру. У яе складзе пераважаюць часціцы 0,01—0,05 мм; найбольш буйныя зерні складаюцца звычайна з кварцу і палявога шпату, а таксама карбанатаў. Высокая порыстасць (да 50 %).

Залягае ў выглядзе покрываў на водападзелах і схілах (магутнасць ад некалькіх метраў да 100—200 м на водападзелах). Для лёсу характэрна вертыкальная слупкаватая адасобленасць, прасадачнасць, пераслойванне з пахаванымі глебамі, наяўнасць ракавін наземных малюскаў і вапнавых канкрэцый. Пры малой прыроднай вільготнасці лёс вельмі трывалы і здольны захоўваць устойлівыя вертыкальныя адхоны вышынй 10 м і больш; здольны даваць прасадкі пры ўвільгатненні

Лёс занальны, прымеркаваны да абласцей умеранага клімату, пашыраны ў стэпавых і паўпустынных раёнах. Ён з’яўляецца глебаўтваральнай пародай для чарназёмаў і каштанавых глеб. Пашыраны ў Кітаі (напр., Лёсавае плато), Сярэдняй Азіі, Заходняй Сібіры, Паўночным Каўказе, Украіне і інш.

Існуе некалькі тэорый паходжання лёсу, найбольш вядомыя эолавая і ледавіковая.

Гл. таксама[правіць | правіць зыходнік]

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]