Перайсці да зместу

Маскоўскі археалагічны інстытут

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Маскоўскі археалагічны інстытут
Заснаваны 31 жніўня (13 верасня) 1907
Год закрыцця 1920-я
Рэарганізаваны увайшоў у склад МДУ
Рэктар Аляксандр Іванавіч Успенскі
Краіна

Маскоўскі археалагічны інстытут — вышэйшая навучальная ўстанова ў Маскве, якая існавала з 1907 года. Увайшла ў склад МДУ у 1920-х гадах.

Гісторыя

[правіць | правіць зыходнік]

Археалагічны інстытут у Маскве быў заснаваны 31 жніўня (13 верасня) 1907 года. Акрамя навукова-даследчай мэты, ставілася задача падрыхтоўкі археолагаў і архівістаў. Першапачаткова інстытут размясціўся ў будынку Мядведнікаўскай гімназіі, хоць яму прапаноўваліся памяшканні ў будынку Лазараўскага інстытута і ў доме Матэрн на Калядным бульвары[1].

Першым думку аб адкрыцці ў Маскве, другога ў Расіі, археалагічнага інстытута, выказаў заснавальнік і першы дырэктар Санкт-Пецярбургскага археалагічнага інстытута Мікалай Васільевіч Калачоў. Ініцыятарамі і рэалізатарамі праекта сталі былы міністр народнай асветы генерал-лейтэнант Уладзімір Гаўрылавіч Глазаў (які стаў ганаровым папячыцелем) і прыват-дацэнт Харкаўскага універсітэта Аляксандр Іванавіч Успенскі[2], які стаў дырэктарам Інстытута. У 1911 годзе Успенскі і Аляксандр Карлавіч фон Мек засноўваюць таварыства Дапамогі недастатковым слухачам Маскоўскага археалагічны інстытута. Ганаровым членам таварыствам з’яўляецца Уда Рыгоравіч Іваск[3].

У 1915 годзе інстытут пераехаў на Міўскую плошчу.

Па меры развіцця было адкрыта некалькі філіялаў на еўрапейскай часткі Расіі, большасць філіялаў пасля пераходзілі ў склад арганізаваных у гэтых гарадах ВНУ. Філіялы знаходзіліся ў наступных гарадах:

Курс навучання ў інстытуце быў трохгадовы, на двух аддзяленнях-археалагічным і археаграфічным (археаграфія была выдзелена па прыкладзе Маскоўскага археалагічнага таварыства, дзе да гэтага часу была ўтворана адмысловая археаграфічная камісія). У сапраўдныя слухачы прымаліся асобы, якія ўжо мелі вышэйшую адукацыю або якія навучаюцца ў адной з вышэйшых навучальных устаноў (любой спецыялізацыі); астатнія мелі статус вольнаслухачоў з правам трымаць пераходныя і выпускныя экзамены. Інстытут быў створаны як прыватны, які не ўтрымліваўся на дапамогі з казны, і існаваў на плату за слуханне лекцый (80 рублёў без усялякіх «дапамог і вызваленняў ад платы») і на прыватныя ахвяраванні.

На трэцім курсе студэнты пад кіраўніцтвам прафесараў працавалі над дысертацыяй, якую абаранялі ў канцы года. Толькі пасля гэтага Савет інстытута прысуджаў ім званні «вучоны археолаг» і «вучоны архівіст» з залічэннем у правадзейныя члены інстытута. Студэнтам, якія скончылі поўны трохгадовы курс, але не прадставілі дысертацыю, прысвойвалася званне члена-супрацоўніка. Пры гэтым у выключных выпадках вольнаслухачам прадастаўлялася магчымасць таксама абараніць магістарскую дысертацыю і атрымаць навуковае званне; за 1911—1915 гады ў інстытуце абараніліся 180 магістрантаў.

Выкладаліся дысцыпліны:

  1. першабытная археалогія,
  2. побытавая археалогія,
  3. хрысціянская археалогія,
  4. гісторыя археалагічных адкрыццяў,
  5. гісторыя грэцкай архітэктуры і антычнай дэкарацыі,
  6. гісторыяітальянскага мастацтва эпохі адраджэння,
  7. гісторыя рускага мастацтва,
  8. гісторыя рускай архітэктуры,
  9. славяна-руская палеаграфія,
  10. чытанне старажытных рукапісаў,
  11. грэцкая палеаграфія,
  12. эпіграфіка,
  13. юрыдычныя старажытнасці,
  14. гісторыя ўстаноў,
  15. гістарычная геаграфія,
  16. архівазнаўства,
  17. дыпламатыка,
  18. геральдыка,
  19. нумізматыка,
  20. сфрагістыка,
  21. метралогія и храналогія,
  22. генеалогія,
  23. этнаграфія,
  24. геалогія,
  25. сусветная гісторыя мастацтваў,
  26. гісторыя рускай літаратуры,
  27. гісторыя рускай мовы,
  28. музеязнаўства,
  29. бібліятэказнаўства.

Апошнія пяць дысцыплін не выкладаліся раней у адкрытым Пецярбургскім археалагічным інстытуце. Акрамя гэтага Савет Маскоўскага археалагічнага інстытута 26 студзеня 1912 года прыняў рашэнне аб адкрыцці ў інстытуце кафедры егіпталогіі і запрасіў кіраваць ёй «вучонага археолага доктара Мюнхенскага універсітэта У. У. Балада».

У момант адкрыцця ў 1907 годзе ў бібліятэцы Маскоўскага археалагічнага інстытута налічвалася 5522 тамы, збор рэдкіх рукапісаў і старых кніг. Праз сем гадоў, у 1914 годзе ў бібліятэцы было ўжо 16 тысяч тамоў; у створаным пры інстытуце музеі было 5 тыс. экспанатаў. Акрамя таго, музеі і бібліятэкі меліся ў філіялах Маскоўскага археалагічнага інстытута.

Гл. таксама

[правіць | правіць зыходнік]

Зноскі

  1. ↑ «Русский голос». — № 108. — 11 мая 1907.
  2. ↑ ЦИАМ. — Ф. 376. — Оп. 3. — Д. 24.
  3. ↑ Устав Общества Вспомоществования недостаточным слушателям Московскаго Археологическаго Института. — М., 1911.
  4. ↑ Воронежская энциклопедия: В 2 т. / Гл. ред. М. Д. Карпачёв. — Воронеж: Центр духовного возрождения Чернозёмного края, 2008. — Т. 1: А—М. — 524 с., ил., карты. — ISBN 978-5-900270-99-9
  5. ↑ Аграфонов П. Г. Ростовское отделение Московского археологического института(недаступная спасылка) // История и культура Ростовской земли, Ростов, 2002 год

Спасылкі

[правіць | правіць зыходнік]
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Маскоўскі_археалагічны_інстытут&oldid=4521274"