П’янае кіраванне

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
(Пасля перасылкі з П'янае кіраванне)
Тэставанне на алкаголь у Германіі

П’янае кіраванне (кіраванне ў стане алкагольнага ап’янення, кіраванне ў п’яным выглядзе, кіраванне ў нецвярозым выглядзе) — кіраванне транспартным сродкам з наяўнасцю ўзроўню алкаголю ў крыві, які перавышае дапушчальныя нормы па заканадаўству дзяржавы або краіны.

З’яўляецца сур’ёзным правапарушэннем у большасці дзяржаў або краін свету. Пакаранне у розных краінах адрозніваецца, у некаторых краінах яно можа таксама залежыць ад ступені перавышэння нормы алкаголю ў крыві, стажу або ўзросту кіроўцы, і нават тыпу транспартнага сродку, якім той кіруе (напрыклад, п’яны кіроўца аўтобуса будзе пакараны значна стражэй, чым п’яны кіроўца простага легкавога аўтамабіля). Таксама пакаранне значна больш строгае, калі ў выніку кіравання ў нецвярозым выглядзе ёсць пацярпелыя. Пакаранне можа складацца з штрафа ў спалучэнні з турэмным зняволеннем (як, напрыклад, у Францыі).

У многіх краінах кіраванне лодкай, самалётам, язда на кані і ровары таксама забароненыя ў стане алкагольнага ап’янення.

Алкаголь з’яўляецца асноўнай прычынай цяжкіх дарожных аварый. Па статыстыцы за 2008—2010 гг. у Расіі, напрыклад, доля нецвярозых кіроўцаў складае ад 4 да 14 % у год, пры гэтым доля загінулых у аварыях з удзелам п’янага кіроўцы, складае ад 8, 5 да 15 %[1]. Многія краіны імкнуцца знізіць колькасць аварый, зрабіў больш жорсткімі пакарання і заахвочваючы кіроўцаў адмовіцца ад алкаголю перад паездкай. У ЗША атрымаў распаўсюджванне праект «Цвярозы кіроўца».

Першы кіроўца ў свеце, які быў аштрафаваны за п’янае ваджэнне, — лонданскі таксіст Джордж Сміт 10 верасня 1897 года. Яго аштрафавалі на 25 шылінгаў, што складае 71 фунт і 33 пэнсы у цэнах 2005 года[2].

Вымярэнне ўзроўню алкаголю ў крыві[правіць | правіць зыходнік]

Адносіны верагоднасці ДТЗ і ўзроўню алкаголю ў крыві (грам на 100 мл крыві).[3]
П’янае кіраванне забаронена

Сучасныя тэсты вымяраюць колькасць алкаголю ў крыві на пэўны аб’ём крыві. У Еўропе ён звычайна вымяраецца ў мг алкаголю на 100 мл крыві.

Па краінам[правіць | правіць зыходнік]

Венская Міжнародная канвенцыя аб дарожным руху 1968 года патрабуе, каб у заканадаўстве кожнай краіны-ўдзельніцы была выразна пазначана гранічна дапушчальная канцэнтрацыя алкаголю ў крыві кіроўцы, але не больш за 0,8 праміле.

Беларусь[правіць | правіць зыходнік]

У 2011 г., паводле звестак Міністэрства ўнутраных спраў Рэспублікі Беларусь (МУС Беларусі), п’яныя кіроўцы ўчынілі каля 20 % дарожна-транспартных здарэнняў (ДТЗ). Штодня супрацоўнікі Управы дзяржаўнай аўтамабільнай інспэкцыі (УДАІ) МУС Беларусі затрымлівалі каля 100 п’яных кіроўцаў, у пятніцы і суботы — да 200. Дапушчальны ўзровень утрымання алкаголю ў крыві кіроўцы складаў 0,29 праміле. Паводле артыкула 18.16 Кодэкса Рэспублікі Беларусь «Аб адміністрацыйных правапарушэннях», у 2012 г. за п’яную язду спаганялі ад 15 да 35 базавых велічыняў (ад 1,5 млн да 3,5 млн рублёў; ад $179 да $418)[4] і пазбаўлялі права кіраваць транспартнымі сродкамі на 3 гады. Паводле артыкула 317.1 Крымінальнага кодэкса Рэспублікі Беларусь, за паўторную цягам году п’яную язду суд мог спагнаць да 1000 базавых велічыняў (10 млн руб; $1195) і пазбавіць права кіравання на тэрмін да 5 гадоў, або выракчы да 6-месячнага арышту ці да 2 гадоў выпраўленчай працы, абмежавання або пазбаўлення волі ў турме[5].

У 2011 г., паводле дадзеных МУС Беларусі, 18 % загінулых у ДТЗ у Беларусі было па віне п’яных кіроўцаў. 4681 кіроўцу прыцягнулі да крымінальнай адказнасці за паўторную цягам году п’яную язду. Пагатоў яшчэ каля 1000 кіроўцаў ізноў паўторна пайшлі на гэтае злачынства. За 2012 год супрацоўнікі УДАІ МУС Беларусі правялі каля 50 000 затрыманняў п’яных кіроўцаў. Таксама п’яныя кіроўцы склалі каля 40 % асуджаных у Беларусі за смерць і цяжкае знявечанне людзей у ДТЗ[6].

Чуйнік алкаголю для праверкі дыхання (Бразілія, 2007 г.)

24 кастрычніка 2013 г. набылі моц папраўкі ў артыкул 18.16 Кодэкса «Аб адміністрацыйных правапарушэннях», паводле якіх больш як 3-кратна вырасла спагнанне за п’янае кіраванне, якое стала складаць «ад 50 да 100 базавых велічыняў» (ад 6,5 млн да 13 млн рублёў; ад $725 да $1449). Таксама ўступілі ў сілу папраўкі ў артыкул 317.1 Крымінальнага кодэкса, паводле якой паўторнае цягам году п’янае кіраванне стала прадугледжваць абавязковае зняволенне, ці то ў выглядзе арышту да 6 месяцаў, ці то ў выглядзе абмежавання або пазбаўлення волі да 2 гадоў у турме. Таксама пры паўторным цягам году затрыманні за стырном у стане ап’янення ўвялі канфіскацыю транспартнага сродку незалежна ад права ўласнасці на яго[7].

Паводле 9-га артыкула Правілаў дарожнага руху Рэспублікі Беларусь (ПДР Беларусі), «Кіроўца абавязаны… па патрабаванні супрацоўніка ДАІ прайсці ў вызначаным парадку праверку для вызначэння стану алькагольнага ап’янення або стану, выкліканага ўжываннем наркатычных сродкаў, псыхатропных рэчываў, іх аналагаў, таксічных або іншых адурманьвальных рэчываў». Адпаведна паводле 10-га артыкула ПДР Беларусі, «Кіроўцу забараняецца кіраваць транспартным сродкам у стане алькагольнага ап’янення або ў стане, выкліканым спажываннем наркатычных сродкаў, псіхатропных рэчываў, іх аналагаў, таксічных або іншых адурманьвальных рэчываў, а таксама спажываць алькагольныя, слабаалькагольныя напоі, піва, наркатычныя сродкі, псіхатропныя рэчывы, іх аналагі, таксічныя або іншыя адурманьвальныя рэчывы пасля падачы супрацоўнікам органаў унутраных спраў патрабавання аб спыненні транспартнага сродку для праходжання ў вызначаным парадку праверкі на прадмет вызначэння стану алькагольнага ап’янення або стану, выкліканага спажываннем наркатычных сродкаў, псіхатропных рэчываў, іх аналагаў, таксічных або іншых адурманьвальных рэчываў. У гэтых выпадках супрацоўнікі ДАІ маюць права выконваць затрыманне і прымусовае адбуксаванне транспартнага сродку пры адсутнасці іншай правамернай магчымасці даставіць транспартны сродак да месца захоўвання»[8].

У СССР і Расіі[правіць | правіць зыходнік]

У СССР забаранялася кіраваць аўтатранспартам у стане алкагольнага ап’янення, прычым канцэнтрацыя алкаголю ў крыві не была адзіным вырашальным фактарам. Заключэнне аб стане алкагольнага ап’янення лекар-нарколаг складаў на падставе некалькіх фактараў: прыкметы ап’янення і факт ўтрымання алкаголю ў крыві. П’яны кіроўца ці не, у кожным канкрэтным выпадку вызначаў медэксперт, зыходзячы з стану кіроўцы. Пры адсутнасці прыкмет ап’янення чалавек прызнаваўся цвярозым, нават нягледзячы на ненулявое ўтрыманне алкаголю.

У 1967 годзе ў адпаведнасці з Метадычнымі указаннямі Міністэрства аховы здароўя і з крытэрыямі, прапанаванымі В. І. Празароўскім, І. С. Карандаевым і А. Ф. Рубцовым, для практычнай экспертнай працы рэкамендавана наступная прыкладная схема для вызначэння ступені выяўленасці алкагольнай інтаксікацыі:

  • адсутнасць ўплыву алкаголю — да 0,5 праміле
  • лёгкая ступень ап’янення — 0,5-1,5 праміле
  • сярэдняя ступень ап’янення — 1,5-2,0 праміле
  • моцная ступень ап’янення — 2,0-3,0 праміле
  • цяжкае атручванне — 3,0-5,0 праміле (пры канцэнтрацыі алкаголю ў крыві больш за 3 праміле можа наступіць смерць)
  • смяротнае атручэнне — больш за 5,0 праміле

Фактычна ў большасці выпадкаў адказнасць за кіраванне ў стане алкагольнага ап’янення наступала пры канцэнтрацыі алкаголю ў крыві вышэй 0,5-0,8 праміле, у залежнасці ад асаблівасцяў арганізма кожнага канкрэтнага кіроўцы. Зрэшты, у некаторых выпадках эксперты-нарколагі знаходзілі прыкметы ап’янення і пры значна меншых канцэнтрацыях.[9]

У Расіі да 1 ліпеня 2008 года прытрымліваліся савецкай сістэмы. З 1 ліпеня 2008 года была ўстаноўлена максімальна дапушчальная канцэнтрацыя этылавага спірту ў крыві кіроўцы ў 0,3 праміле[10], што фактычна з’яўлялася зніжэннем максімальна дапушчальнай канцэнтрацыі алкаголю ў крыві як мінімум у 0, 2 праміле.

У жніўні 2010 года максімальна дапушчальная канцэнтрацыя зноў была зніжана аж да поўнай забароны наяўнасці этылавага спірту ў крыві кіроўцы. Па стане на 2012 год максімальна дапушчальная канцэнтрацыя алкаголю ў крыві складае 0 праміле; Канстытуцыйны суд прызнаў гэта правамерным ў 2011 годзе[11]. Пытанне аб адваротным ўзняцці планкі да 0,35 праміле станоўча вырашана, закон уступіў у сілу з 1 верасня 2013 года.[12][13]

У ЗША[правіць | правіць зыходнік]

У ЗША было учынена 1 467 300 затрыманняў у 1996 годзе за кіраванне аўтамабілем пад уплывам алкаголю.[14]

У 1997 годзе 513,200 кіроўцаў у ЗША трапілі ў турэмныя камеры.[15]

Кожны штат вызначае сваю гранічна дапушчальную норму для кіроўцаў старэй 21 года, маладзей 21 года і кіроўцаў камерцыйных перавозак. Для кіроўцаў старэй 21 года ва ўсіх штатах ўстаноўлена норма ў 0.8 праміле. Некаторыя штаты забараняюць кіроўцам маладзей 21 года і кіроўцам камерцыйных перавозак прысутнасць алкаголю наогул, а некаторыя дапускаюць норму, звычайна значна ніжэй, чым для кіроўцаў старэй 21 года. Праверка праводзіцца на алкатэстэры, аналізам крыві або мачы. Афіцэр можа затрымаць кіроўцу, нават калі ўзровень алкаголю не перавышае норму, але кіроўца мае відавочныя прыкметы ап’янення або не можа адэкватна кіраваць аўтамабілем.

Пакаранне адрозніваецца ад штата да штату, але, ў той час калі ва ўсіх штатах першае або другое затрыманне яшчэ лічыцца адносна лёгкім злачынствам (misdemeanor) і звычайна караецца штрафам або турэмным зняволеннем на тэрмін да 10 сутак, то трэцяе і наступныя ўжо лічацца цяжкімі (felony) і могуць пацягнуць за сабой турэмнае зняволенне на некалькі месяцаў або нават гадоў, нярэдка з канфіскацыяй аўтамабіля і наступнай забаронай на рэгістрацыю, а таксама доўгае пазбаўленне правоў. Спіс пакаранняў досыць разнастайны, гэта можа быць (у розных спалучэннях): штраф, абавязковае праходжанне курсаў, пазбаўленне правоў, забарона на кіраванне з любым утрыманнем алкаголю (як часова, так і пажыццёва), абавязковая ўстаноўка алказамка, турэмнае зняволенне (можа быць заменена на дамашні арышт або грамадскія работы). Пакаранне прыкметна павялічваецца, калі ў машыне ёсць непаўналетнія дзеці, канцэнтрацыя алкаголю значна перавышае норму ці ёсць пацярпелыя.

Напрыклад, п’яным у штаце Нью-Ёрк лічыцца кіроўца, у крыві якога выяўлена:

  • 0.8 праміле і вышэй;
  • 0.2 праміле і вышэй для кіроўцаў маладзей 21 года;
  • 0.4 праміле для кіроўцаў камерцыйнага транспарту.

Калі кіроўца адмаўляецца ад тэсту на ўтрыманне алкаголю, то аўтаматычна пазбаўляецца права кіравання на 1 год і штраф на першы раз $500, а на другі раз — $750.

Першы арышт у п’яным выглядзе: штраф ад $500 да $1000 і/або да 1 года турмы, вадзіцельскае пасведчанне могуць забраць на тэрмін ад 6 месяцаў.

Другі арышт у п’яным выглядзе на працягу 10 гадоў з моманту першага: штраф ад $1000 да $5000 і мінімум 10 дзён турмы плюс 60 дзён грамадскіх работ. Па рашэнні суддзі турэмны тэрмін можа быць прадоўжаны на любы перыяд аж да 7 гадоў. Пазбаўляюць правоў на тэрмін ад 1 года, а пасля аднаўлення правоў у машыну за кошт кіроўцы усталёўваецца алказамок. За трэці арышт у п’яным выглядзе: штраф ад $2000 да $10000, мінімум 10 дзён у турме, па рашэнні суда — да 7 гадоў. Правоў пазбаўляюць на тэрмін ад 1 года. Усталёўваецца алказамок.

Калі ў машыне з п’яным кіроўцай знаходзілася дзіця да 15 гадоў, то кіроўца можа атрымаць турэмны тэрмін да 4 гадоў і штраф $5000. Такі кіроўца ставіцца на ўлік у ювенальнай паліцыі.

У Германіі[правіць | правіць зыходнік]

У Германіі максімальна дапушчальная некаральная канцэнтрацыя алкаголю ў крыві кіроўцы складае 0,29 праміле.

0,3-0,49 праміле самі па сабе не з’яўляюцца падставай для пакарання. Калі кіроўца дэманструе «неадэкватны» стыль кіравання або здзейсніў ДТЗ, зафіксаванае на відэакамеру — 6 месяцаў пазбаўлення правоў, 7 пунктаў штрафных балаў у адзінай базе дадзеных у Фленсбургу.

0,5-1,09 праміле — 1 месяц пазбаўлення правоў, 500 еўра штраф, 4 бала ў базе.

1,1 і вышэй — першы раз пазбаўленне правоў на 6 месяцаў, штраф у тысячы ці дзясяткі тысяч еўра. Паўторна — крымінальнае пакаранне.[16]Для кіроўцаў, чый стаж налічвае менш за 2 гады або чый узрост не перавышае 21 года, дапушчальны ўзровень алкаголю ў крыві 0.00 праміле. Штраф 250 еўра.

Пакуль кіроўца пазбаўлены правоў, ён абавязаны штомесяц здаваць кроў на аналіз. Калі тэрмін пазбаўлення сканчаецца, кіроўца атрымлівае свае правы назад, толькі прайшоўшы спецыяльнае медыка-псіхалагічнае абследаванне, «тэст на ідыятызм» (ням.: Idiotentest)[17].

Зноскі

  1. ↑ Статыстыка ДТЗ Расія
  2. ↑ First drunk driving arrest
  3. ↑ Папярэджанне дарожна-транспартнага траўматызму: перспектывы аховы здароўя ў Еўропе // Сусветная арганізацыя аховы здароўя, 2004, стар 47 «Мал. 5.2. Узаемаадносіны паміж узроўнем алкаголю ў крыві (УАК) і рызыкай траплення ў ДТЗ адносна нулявога УАК». Зыходныя дадзеныя:
    • Compton RP et al. Crash risk of alcohol impaired driving. In: Mayhew DR, Dussault C, eds. Proceedings of the 16th International Conference on Alcohol, Drugs and Traffic Safety, Montreal, August 2002. Quebec, SociOtО de l’ouest assurance automobile du QuObec, 2002:39-44 (file Архівавана 24 верасня 2015., accessed 1 February 2004).
    • Borkenstein RF et al. The role of the drinking driver in traffic accidents. Bloomington, IN, Department of Police Administration, Indiana University, 1964.
    • Allsop RE. Alcohol and road accidents: a discussion of the Grand Rapids study. Harmondsworth, Road Research Laboratory, 1966 (RRL Report No. 6).
    • Moskowitz H et al. Methodological issues in epidemiological studies of alcohol crash risk. In: Mayhew DR, Dussault C, eds. Proceedings of the 16th International Conference on Alcohol, Drugs and Traffic Safety, Montreal, August 2002. Quebec, SociOtО de l’ouest assurance automobile du QuObec, 2002:45-50(file Архівавана 24 верасня 2015., accessed 1 February 2004).
  4. ↑ "Сярэднеўзважаны курс беларускага рубля ў адносінах да замежных валют на валютным рынку Рэспублiкi Беларусь за 2012 год (8369,71 за долар)". Нацыянальны банк Рэспублікі Беларусь. 2013. Праверана 27 чэрвеня 2017.
  5. ↑ Уладзімір Здановіч. «Кіроўцу, які выпіў хоць бы келіх піва, варта разглядаць як патэнцыйнага забойцу» // Радар. — 28 красавіка 2012. — № 4 (32). — С. 6.
  6. ↑ Вольга Мядведзева. Аўтамабіль як прылада для злачынства // Звязда : газета. — 12 чэрвеня 2013. — № 106 (27471). — С. 2. — ISSN 1990-763x.
  7. ↑ Іван Някрасаў. Паездка з цвярозай галавой(недаступная спасылка). Газета «Прамень» (Стобпцы) (20 студзеня 2017). Архівавана з першакрыніцы 1 снежня 2021. Праверана 6 красавіка 2018.
  8. ↑ Раздзел 3. Правы і абавязкі кіроўцаў. Правілы дарожнага руху Рэспублікі Беларусь (ТАА «Новы паварот») (23 красавіка 2016). Праверана 28 чэрвеня 2017.
  9. ↑ Ваджэнне пасля прыёму алкаголю - заканадаўчыя абмежаванні па праміле
  10. ↑ Выпіць за рулём? Калі ласка! — Известия
  11. ↑ Вызначэнне КС РФ № 736-O-O Буранов І. Праміле праверылі на адпаведнасць Канстытуцыі Коммерсант 06.07.2011.
  12. ↑ Навіны 24 ліпеня — Вялікі горад Архівавана 11 снежня 2013.
  13. ↑ «Сухі закон» у Расіі: як ўводзілі і адмянялі, 2.07.2013
  14. ↑ Four in Ten Criminal Offenders Report Alcohol as a Factor in Violence: But Alcohol-Related Deaths and Consumption Decline in Архівавана 18 студзеня 2011., April 5, 1998, United States Bureau of Justice Statistics
  15. ↑ DWI Offenders under Correctional Supervision Архівавана 11 жніўня 2011., June 1999, United States Bureau of Justice Statistics
  16. ↑ Праміле без палітыкі Архівавана 20 ліпеня 2017.
  17. ↑ Дапусцім, вы едзеце п’яны за рулём… Архівавана 13 кастрычніка 2012., mn.ru 27 верасня 2012

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=П’янае_кіраванне&oldid=4539460"