Пазалота

Анёл на шпілі Петрапаўлаўскага сабора

Пазалота або залачэнне — нанясенне на прадмет тонкага пласта золата (ад доляй мкм да некалькіх мкм) у дэкаратыўных, ахоўных або ахоўна-дэкаратыўных мэтах.

Традыцыйныя тэхнікі залачэння

Агнявое залачэнне

Лічыцца найбольш старажытнай тэхнікай залачэння. На Русі гэты спосаб насіў назву палёнага золата. Шырока выкарыстоўвалася на Русі з IX стагоддзя. Спосаб уяўляе сабой гартаванне растворанага ў ртуці высакапробнага золата (амальгамы) да поўнага выпарэння ртуці.

Гэтая тэхналогія была шырока распаўсюджаная ў архітэктуры, найбольш вядомае: пазалота купалаў Ісакіеўскага сабора Санкт-Пецярбурга (1838—1841) і шпіль званіцы Петрапаўлаўскага сабора ў Санкт-Пецярбургу быў вызалачаны агнявым спосабам у 1735 г і 1744 гадах.

Яшчэ адным з напрамкаў выкарыстання агнявога залачэння з’яўлялася аднайменная тэхніка іканапісу на метале. Адным з самых вядомых помнікаў гэтай тэхнікі з’яўляецца Залатая брама Свята-Раства-Багародзіцкага сабора ў Суздалі.

Перавага — высокая каразійная ўстойлівасць. Недахоп — высокая таксічнасць.

Залачэнне на алейнай аснове

Таксама на мардан, на міксцьен, на адліп — ужываецца для залачэння металічных паверхняў (помнікі, агароджы, купалы, свінцовых фігур), гіпсавых і каменных паверхняў, а таксама для інтэр’ернага залачэння. Залачэнне на мардан атрымліваецца матавым, у выпадку, калі паверхня пад нанясенне пазалоты не падрыхтавана адпаведным чынам, альбо з ёй працуе неспрактыкаваны майстар.

Пазалота на «гульфарбу»

Ужываецца на ўсіх грунтах па дрэве, палатне, шкле і метале. Гульфарба складаецца з лака-мардана з дамешкам невялікай колькасці аранжавага крона, расцёртага на ільняным алеі. Крон да лаку прымешваецца як падшэўка пад золата, каб яно мела больш моцны і глыбокі тон. Месца для пазалоты старанна падрыхтоўваецца, так, каб паверхня, на якую будзе накладвацца золата, была роўная і чыстая.

Далей гэтыя месцы фарбуюць пэндзлем тоўстым пластом гульфарбы і затым прасушваюць. Трэба давесці прасушку гульфарбы да невялікага адліпу, тады золата будзе добра да яе прыставаць і будзе мець добры бляск. Золата накладваецца на гульфарбу лампемзелем, які па-над веярка злёгку прыціскаецца ватай. Паліруюць яго не агатам, як пазалоту на палімент, а злёгку прыціскаючы «прытамповываючы» і праціраючы тампонам ваты.

Літаратура

• Н. М. Зиновьев;. Искусство Палеха. — Л.: Художник РСФСР, 1981. — 216 с.