Саламон Яфімавіч Шульман

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Саламон Яфімавіч Шульман
Асабістыя звесткі
Дата нараджэння 20 студзеня 1936(1936-01-20)
Месца нараджэння
Дата смерці 6 верасня 2017(2017-09-06) (81 год)
Месца смерці
Грамадзянства
Маці Ніна Генрыхаўна Уфлянд[d]
Жонка Таццяна Яўгенаўна Самойлава
Альма-матар
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці пісьменнік, кінарэжысёр
Мова твораў руская
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы
У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых асоб з прозвішчам Шульман.

Саламон Яфімавіч Шульман (вядомы таксама як Сол Шульман і Сямён Шульман; 20 студзеня 1936, Бабруйск — 6 верасня 2017, Мельбурн)[1] — празаік, сцэнарыст і кінарэжысёр, падарожнік[2].

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Нарадзіўся ў сям’і настаўніка біялогіі Яфіма Ізраілевіча Шульмана[3] і ўрача-педыятра Ніны Генрыхаўны Уфлянд (1902—1989)[4].

Маці нарадзілася ў Глуску ў рэлігійнай яўрэйскай сям’і. Вучылася ў Арлоўскай гімназіі, Бабруйскім медвучылішчы, Днепрапятроўскім медыцынскім інстытуце (у вядомага псіхіятра і псіханеўролага К. І. Платонава  (руск.) (бел.). Працавала медработнікам у Стрэшыне, у 1926 годзе адкрыла першую дзіцячую кансультацыю ў Глуску, у 1929 годзе прызначана загадчыцай і тэрапеўтам новай Бабруйскай акруговай амбулаторыі, потым перайшла ў гарадскі дзіцячы дыспансер.[4]

У 1941 годзе маці з Саламонам і дачкой здолела ўцячы з Бабруйска. Бацька раней быў мабілізаваны. Дзед па маці забіты у першыя дні акупацыі, баба — у гета ў 1942 годзе. Ваенны час прайшоў у Сярэдняй Азіі, маці працавала ў розных медустановах, у т.л. галоўным урачом дзіцячага косцева-туберкулёзна-лёгачнага санаторыя у Бухары. У 1944 годзе сям’я прыехала ў Мінск, потым вярнулася Бабруйск.[4]

Са студзеня 1945 года маці галоўны ўрач Бабруйскага тубдыспансера[5], пазней і дзіцячага аддзялення абласной бальніцы, дзе ўпершыню ў краіне ўвяла шпіталізацыю дзяцей абавязкова разам з маці, што значна скараціла тэрміны выздараўлення і ўзровень смяротнасці[4]. Ніна Уфлянд была вядомым ў Бабруйску чалавекам, праз адданасць працы і дасканалы кантакт з дзецьмі[4] да яе як педыятара мэтанакіравана звярталіся[6].

У аўтабіяграфічнай кнізе «Маці і сын», Саламон Шульнам успамінае: «Яна рашала са мной задачы па матэматыцы, калі я вучыўся на інжынерным факультэце, і правіла мае сцэнарыі, калі я вучыўся ў інстытуце кінематаграфіі. Яна вывучала музычныя гамы, дапамагаючы маёй сястры, яна была палітыкам, стратэгам, лідарам, дапамагаючы мужу арыентавацца ў складаных сітуацыях тых гадоў… Мама была ўлюбёнкай свайго калектыву і вечным цэнтрам застольнай весялосці»,[4] — успаміны маці, напісаныя ў 1984—1989 гадах, увайшлі ў склад кнігі пад умоўнай назвай «Нататкі дзіцячага ўрача»[7].

Паводле першай адукацыі Саламон Шульман быў інжынерам. У 1966 годзе скончыў факультэт кінарэжысуры Інстытута кінематаграфіі (УДІК).

Быў адным з заснавальнікаў папулярнага дакументальнага серыяла «Альманах кинопутешествий» (мастацкі кіраўнік У. А. Шнэйдэраў  (руск.) (бел.), над якім працаваў у 1963—1973 гадах. Працаваў на кінастудыях СССР, Югаславіі, Германіі, ЗША, Італіі, Аўстраліі. Аўтар больш за 40 дакументальных фільмаў, 5 мастацкіх кінасцэнарыяў, шэрагу літаратурных і публіцыстычных твораў, апублікаваных у многіх краінах свету. Узначальваў кінаэкспедыцыі да Паўночнага полюса, на вяршыні Паміра, астравы Акіяніі, у джунглі Афрыкі, пустыні Аўстраліі.

Лаўрэат Саюза журналістаў СССР  (руск.) (бел.. Член Прэзідыума Еўразійскай акадэміі тэлебачання і радыё. Член Саюза кінематаграфістаў Расійскай Федэрацыі  (руск.) (бел. і Гільдыі кінарэжысёраў Расіі, член Саюза пісьменнікаў Масквы  (руск.) (бел.[8], член Гільдыі драматургаў Аўстраліі. Прафесар італьянскага дзяржаўнага ўніверсітэта[9]. Яго публічныя выступы нязменна прыцягвалі да сябе шматлікія студэнцкія аўдыторыі Італіі, Англіі, Германіі, ЗША, Аўстраліі.

Апошнія гады жыў у Мельбурне (Аўстралія). Памёр 6 верасня 2017 года[1][10][11].

Асабістае жыццё[правіць | правіць зыходнік]

У 1964—1967 гадах быў у грамадзянскім шлюбе з Таццянай Самойлавай[12].

Прэміі і ўзнагароды[правіць | правіць зыходнік]

  • 1964 — Першая прэмія Саюза журналістаў СССР па кіно на Усесаюзным КФ ў Ленінградзе за дакументальна-публіцыстычны фільм «Сярод белага дня» («Весткі», Масква, 10-08-1964).
  • 1971 — прэмія на міжнародным КФ ў Чэхаславакіі за дакументальны фільм «На схілах Эльбруса» і «У старажытнай Хіве».
  • 1976 — Першая прэмія на міжнародным конкурсе кінадраматургаў у Югаславіі за кінасцэнарый «Катастрофа» («Навіны», Бялград, 20-01-1976).
  • 1998 — Лепшая кніга месяца па раздзелу «Біяграфіі» — ацэнка журы прафесійнай крытыкі за кнігу «Улада і лёс» («Весткі», Масква, 29-05-98 г.).
  • 2006 — «Знак згоды» III ступені, (Міжнародная канфедэрацыя журналісцкіх саюзаў, 2006 г.)

Бібліяграфія[правіць | правіць зыходнік]

  • 1974 — Na kraju zemlje («AS» # 1, Yugoslavia)
  • 1982 — Россия умирает от смеха
  • 1985 — Инопланетяне над Россией
  • 1996 — В стране снегов и вулканов (записки кинодокументалиста) («Новое русское слово», New York)
  • 1998 — Власть и судьба — М.: Остожье, 1998. — 464 с. Тираж 11 000 экз. ISBN 5-86095-100-0
  • 1998 — Континент, где верят в удачу (GEO #7)
  • 2002 — Kings of the Kremlin[13]
  • 2004 — Мы уходим последними…
  • 2004 — Променад по социалке
  • 2006 — Завтра не приходит никогда (National Geographic, TRAVELER #6-7)
  • 2007 — Ядерный век (киноповесть)
  • 2009 — Мать и Сын. Еврейские мотивы… / Нина Уфлянд, Сол Шульман. — Москва: Параллели, 2009. — 208 с. (у суаўтарстве з Нінай Уфлянд)
  • 2011 — Австралия — Terra Incognita (Когда звери ещё были людьми) — М.: Альпина нон-фикшн, 2011. — 228 с. + 16 с. вкл. ISBN 978-5-91671-109-7

Фільмаграфія (скарочаная)[правіць | правіць зыходнік]

Аўтар-рэжысёр[правіць | правіць зыходнік]

* 1963 — Чорныя пяскі Кара-кумаў
  • 1964 — Сярод белага дня
  • 1965 — Памір — дах свету
  • 1966 — Даліна Сумбары
  • 1967 — У сэрцы Афрыкі
  • 1968 — Землятрус
  • 1968 — Там, дзе зімуюць караблі
  • 1969 — На схілах Эльбруса
  • 1969 — У старажытнай Хіве
  • 1970 — На краю зямлі
  • 1971 — У скіфскіх стэпах (Сіваш)
  • 1973 — Алаід — агністы кратар
  • 1974 — Краіна маіх ворагаў
  • 1984 — Арт-Нова
  • 1985 — Народжаныя пад вадой
  • 1990 — Мастацкія скарбы свету
  • 2004 — Паляўнічыя за апаламі
  • 2006 — Белы чалавек у яме

Сцэнарыі[правіць | правіць зыходнік]

  • 1968 — «Ядзернае стагоддзе» (СССР, Масфільм)[14]
  • 1975 — «Катастрофа» (Югаславія, «FRZ»)
  • 1978 — «Маўчанне» («The Silence», Аўстралія, «Victoria Film Corporation Co.»)
  • 1980 — «Яўрэйская віза» («the Jewish Ticket», Аўстралія, «Australian Film Commission»)
  • 2007 — «Палкоўнік Конда» (Казахстан, «Capital Group Ltd.SA»)

Зноскі

  1. ↑ а б Самсонов, Александр.. Умер Соломон Шульман / Он начинал «Клуб кинопутешествий» с Владимиром Шнейдеровым. Журнал «Экология и жизнь» (9 верасня 2017). — Статьи. Праверана 10 верасня 2017.
  2. ↑ Соломоново решение // газета «Время». Новости Казахстана
  3. ↑ Ольга Смолякова. Соломоновы решения Архівавана 25 лютага 2021. (руск.)
  4. ↑ а б в г д е Уфлянд, Нина Генриховна (руск.)
  5. ↑ Янушкевич А. С., Воробьев В. О., Березко А. П. Становление и развитие противотуберкулезной службы Могилевской области // Recipe = Рецепт. Приложение 2018. — С. 46.
  6. ↑ Ольга Смолякова. Записки детского врача (руск.)
  7. ↑ Записки детского врача (руск.)
  8. ↑ chuprinin: Писатели Австралии // chuprinin.livejournal.com
  9. ↑ Сол Шульман: правда без жанров Архівавана 16 ліпеня 2011. // газета «Оренбургский университет»
  10. ↑ Умер наш известный земляк Сол Шульман(недаступная спасылка). Вечерний Бобруйск (8 верасня 2017). — Человек. Архівавана з першакрыніцы 10 верасня 2017. Праверана 10 верасня 2017.
  11. ↑ Профессор свободной жизни. Памяти Соломона Шульмана // «ЭкоГрад»
  12. ↑ Шульман С. Е.. Слава и позор. Радио Свобода (24 лістапада 2013). Праверана 7 мая 2014.
  13. ↑ Kings of the Kremlin Архівавана 14 студзеня 2005. | GB-Russia Society Journals
  14. ↑ Харакири: Рассказ шестидесятника. | РС — Поверх барьеров с Иваном Толстым (24 апр 2012)
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Саламон_Яфімавіч_Шульман&oldid=4292994"