Смаленская крэпасць

Замак
Смаленская крэпасць
руск.: Смоленский кремль
54°46′55″ пн. ш. 32°02′21″ у. д.
Краіна	Расія
Месцазнаходжанне	Смаленск
Архітэктар	Фёдар Конь[d]
Заснавальнік	Фёдар I
Статус	Аб’ект культурнай спадчыны РФ № 6710021000
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Смаленскі крэмль, Смаленская крэпасць — абароннае збудаванне, выбудаванае ў 1595—1602 гг. у гады праўлення цароў Фёдара Іаанавіча і Барыса Гадунова. Помнік архітэктуры. Архітэктар — Фёдар Конь. Працягласць сцен — 6,5 км (захавалася менш за палову сцен і вежаў). Меў велізарнае абароннае значэнне ў Расійскай дзяржаве.

Пачатак

Смаленск заўсёды займаў у гісторыі важнае абарончае значэнне, таму рускія цары клапаціліся аб яго ўмацаванні. Увесну 1554 г., па ўказе Івана Жахлівага, была пабудавана новая вельмі высокая, драўляная крэпасць. У гэты час, драўляныя крэпасці, у сувязі з развіццём артылерыі, ужо не лічыліся непрыступнымі. Таму ў канцы XVI стагоддзя было прынята рашэнне аб узвядзенні на месцы старой — новай мураванай крэпасці. У снежні 1595 г. афіцыйным указам пачалося неадкладнае разгортванне падрыхтоўчых работ па будаўніцтву. Будаўніцтва было даручана дойліду Фёдару Савельевічу Каню, аўтару Белага горада ў Маскве. Узорам для будаўніцтва крэпасці, хутчэй за ўсё, паслужыў маскоўскі Крэмль, а таксама крэмль гарадоў Ніжні Ноўгарад, Тула, Каломна, Зарайск, Серпухаў. Плануючы крэпасць, Фёдар Конь вырашыў выкарыстаць старыя прыёмы: паўбутавы мур, мур цокаля з валікам, аркі на ўнутраным баку сцяны, агароджа баявога ходу зубцамі ў выглядзе ластаўкінага хваста, формы вуглавых і прамежкавых вежаў, белакаменныя дэталі і многае іншае. Але таксама, Фёдар Конь унёс шмат новага: ён вырашыў пабудаваць сцяну, значна вышэй ранейшых (калі старыя крэпасці мелі два ярусы бою, то ў смаленскай вырашана было зрабіць трох’ярусную сістэму), таксама ён вырашыў зрабіць вежаў значна больш, чым у астатніх крэпасцях.

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — 552 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Смаленская крэпасць
• Крэпасць Смаленска
• Смаленск — гістарычная даведка і фотагалерэя
• Смаленская крэпасць на сайце Radzima.org