Хвоснік звычайны

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Хвоснік звычайны
Навуковая класіфікацыя
Міжнародная навуковая назва

Hippuris vulgaris L.

Ахоўны статус

Сістэматыка
на Віківідах

Выявы
на Вікісховішчы
ITIS  27069
NCBI  39321
EOL  583132
GRIN  g:417523
IPNI  430352-1
TPL  kew-2851597

Хвоснік звычайны, Хваснік звычайны[3], Пярыльцы[4][5] (Hippuris vulgaris) — водная шматгадовая травяністая расліна, распаўсюджаная ў Еўразіі і Паўночнай Амерыцы; від роду хвоснік (Hippuris) сямейства трыпутнікавыя (Plantaginaceae).

Паходжанне назвы[правіць | правіць зыходнік]

Афіцыйная навуковая назва віду ў беларускай мове з’яўляецца даслоўным перакладам лацінскай назвы Hippuris vulgaris, дзе Hippuris паходзіць ад hippa — конь і ura — хвост; vulgaris — звычайны (лац.). Сама лацінская назва паходзіць ад старажытнагрэчаскай, якая адлюстроўвае бачанне грэкамі надводных парасткаў хвосніка падобнымі на конскія хвасты.

Батанічнае апісанне[правіць | правіць зыходнік]

Батанічная ілюстрацыя з кнігі К. А. М. Ліндмана «Bilder ur Nordens Flora», 1917—1926

Хвоснік звычайны — паўзучая расліна, якая насялялае на плыткаводдзі. Яго тоўстыя карэнішчы знаходзяцца пад вадой, але вялікая частка лісцеў узвышаецца над паверхняй вады на 20-30 см.

Кветкі непрыкметныя і з’яўляюцца не на ўсіх раслінах.

Распаўсюджанне і асяроддзе пасялення[правіць | правіць зыходнік]

Від цыркумбарэальны, гэта значыць расце ў Паўночным паўшар’і. Па сучасных дадзеных, на тэрыторыі Расіі распаўсюджаны паўсюдна, за выключэннем зоны стэпаў і паўпустынь, вечнай мерзлаты і высакагор’яў; пераважае ва ўсходняй частцы Расіі, роўна як і вадзяны арэх (Trapa). У Злучаных Штатах Амерыкі ён расце ў асноўным на паўночным усходзе, але сустракаецца і на поўдні: у Нью-Мексіка і Арызоне. Аддае перавагу вадзе з невысокай кіслотнасцю.

Распаўсюджваецца пасродкам дробных плывучых ліпкіх пладоў, якія, дасягнуўшы патрэбнай ступені спеласці, аддзяляюцца ад матчынай расліны. Плады распаўсюджваюцца альбо цячэннем, альбо птушкамі, да лап якіх надоўга прыліпаюць.

Значэнне і ўжыванне[правіць | правіць зыходнік]

У фітатэрапіі хвоснік звычайны выкарыстоўваецца для гаення ран, напрыклад, супынення ўнутраных і знешніх крывацёкаў, лячэння язвавай хваробы страўніка. З’яўляецца заспакаяльным сродкам пры запаленнях скуры.

Ён у вялікіх колькасцях паглынае метан і таму паляпшае якасць паветра ў балотах, дзе часта сустракаецца. Аднак ён можа быць пустазеллем, і робіць цяжкім прыток вады ў рэках і канавах.

Зноскі

  1. Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
  2. Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».
  3. Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 8. — 160 с. — 2 350 экз.
  4. Васількоў І. Г. Матэрыялы да флоры Горацкага раёна. Праца навуковага таварыства па вывучэнню Беларусі, т. III. Горы-Горкі, 1927
  5. Анненков Н.  (руск.) Ботанический словарь, Спб, 1878

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

  • Хвостник обыкновенный: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)