Хедзі Ламар

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Хедзі Ламар
англ.: Hedy Lamarr
Hedy Lamarr in The Heavenly Body 1944.jpg
Хедзі Ламар у фільме МГМ «Райскае цела», 1944
Дата нараджэння 9 лістапада 1914(1914-11-09)[1][2][…]
Месца нараджэння
Дата смерці 19 студзеня 2000(2000-01-19)[1][7][…] (85 гадоў)
Месца смерці Арланда, Фларыда, ЗША
Месца пахавання
Грамадзянства
Бацька Emil Kiesler[d][11]
Маці Gertrud Kiesler[d][11]
Муж Friedrich Mandl[d], Gene Markey[d], John Loder[d], Teddy Stauffer[d], W. Howard Lee[d] і Lewis J. Boies[d]
Дзеці James Loder[d], Anthony Loder[d] і Denise Loder-DeLuca[d]
Прафесія
актрыса
Кар’ера 1930—1958
Узнагароды

EFF Pioneer Award[d] (1997)

Нацыянальная Зала славы вынаходнікаў[d] (2014)

зорка на галівудскай «Алеі славы»[d]
IMDb ID 0001443
hedylamarr.com[12][13]
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Хедзі Ламар (англ.: Hedy Lamarr, народжаная Хедвіг Ева Марыя Кіслер (ням.: Hedwig Eva Maria Kiesler); 9 лістапада 1914 — 19 студзеня 2000) — папулярная ў 1930—1940-я гады аўстрыйская, а потым амерыканская актрыса кіно, а таксама вынаходніца.

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Асабістае жыццё і здымкі ў кіно[правіць | правіць зыходнік]

Хедзі Ламар нарадзілася ў яўрэйскай сям'і (бацька з Львова, маці з Будапешта) ў Веню (Аўстра-Венгрыя) з імем Хедвіга Ева Марыя Кислер. У 16 гадоў пайшла з дома. Паступіла ў тэатральную школу, пачала здымацца ў кіно. Дэбютавала ў нямецкім фільме «Дзяўчына ў начным клубе» (1930).

Сусветную слыннасць прынёс ёй чэхаславацка-аўстрыйскі фільм Густава Махаты «Экстаз» (Ева, 1933). Першая ў гісторыі мастацкага поўнаметражнага кіно дзесяціхвілінная сцэна аголенага купання ў лясным возеры цалкам нявінная па мерках XXI стагоддзя, але ў 1933 годзе яна выклікала буру эмоцый. Карціна была забаронена да паказу ў шэрагу краін і выпушчана ў пракат праз некалькі гадоў з цэнзурнымі купюрамі. У тым жа годзе Хедзі выйшла замуж за фабрыканта зброі, аўстрыйскага мільянера Фрыца Мандля. Мандль спрабаваў выкупіць усе копіі фільма «Экстаз» з венскага пракату[14].

Улетку 1937 года, пасля чатырох гадоў няўдалага шлюбу, фрау Мандль здзяйсне класічныя ўцёкі з замка, падсыпаўшы снатворнага пакаёўцы. На параходзе «Нармандыя» яна адпраўляецца з Лондана ў Нью-Ёрк. Актрысе не давядзецца абіваць парогі ў Галівудзе — рэакцыя на «Экстаз» была занадта гучнай, каб яго забыліся кінематаграфісты. На «Нармандыі» яна падпісвае кантракт з заснавальнікам студыі «MGM» Луісам Маерам. Паводле яго парады, каб не выклікаць непатрэбных асацыяцый у пурытанскай публікі ЗША, бярэ псеўданім. Хедвіг Кіслер робіцца Хедзі Ламар (псеўданім запазычаны ў акторкі «MGM» Барбары Ла Мар, ранейшай улюбёнкі Маера, памерлай у 1926 годзе ад разрыву сэрца на фоне злоўжывання наркотыкамі)[14]. Новы віток кар'еры разгортваецца паспяхова. У агульнай складанасці Хідзі Ламар зарабіла на кіназдымках 30 мільёнаў долараў.

За сваю кар'еру ў Галівудзе акторка згуляла ў такіх папулярных фільмах, як «Алжыр» (Габі, 1938), «Лэдзі ў тропіках» (Манон дэ Верну, 1939), экранізацыі Дж. Стэйнбека «Тарцілля-Флэт» (Далорэс Рамірас, 1942, рэж. Віктар Флемінг), «Рызыкоўны эксперымент» (Аліда Бадэру, 1944) і эпічная стужка Сесіля дэ Міля «Самсон і Даліла» (1949). Апошняе з'яўленне на экране — у фільме «The Female Animal» (Ванеса Віндзар, 1958).

Хідзі была замужам шэсць разоў, мела траіх дзяцей.

У 1966 годзе 52-летняя актрыса паспрабавала вярнуцца на экран, але гэтаму перашкодзіла разгорнутая супраць яе кампанія цкавання. Рэзкі, няўжыўны характар, звычка шчыра выказваць непахвальную думку пра Галівуд і яго норавы стварылі Хедзі Ламар шмат уплывовых ворагаў. Аднойчы яе звінавацілі ў крадзяжу туфель коштам менш 100 долараў з крамы ва Фларыдзе. Хоць суд і адпрэчыў гэта вінавачанне, пляма ад інцыдэнту засталася надоўга. Яшчэ большую шкоду яе рэпутацыі нанесла аўтабіяграфія актрысы пад назвай «Экстаз і я» (1966), напісаная ў суаўтарстве з Леа Гілдам (Leo Guild)[15] і Cy Rice[16]. У гэтай аўтабіяграфіі гаварылася, што актрыса пакутуе ад німфаманіі. Ламар падала пазоў выдаўцу, сцвярджаючы, што многія з падзей, апісаных у кнізе, былі прыдуманы суаўтарам[17]. Кніга ўтрымвала таксама абаронены капірайтам матэрыял з артыкула пра Ламар, напісанага Джын Рынголд (Gene Ringgold)[18] і апублікаванага у часопісе «Screen Facts» у 1965 г. У звязку з гэтым меў месца судовы працэс[19].

Хедзі Ламар сканала 19 студзеня 2000 года ў горадзе Арланда ва Фларыдзе на 86-м годзе жыцця. Пыл актрысы быў паводле тэстаменту развеяны на яе радзіме, у Аўстрыі, у Венскім Лесе.

Зноскі

  1. ↑ а б Deutsche Nationalbibliothek, Staatsbibliothek zu Berlin, Bayerische Staatsbibliothek et al. Record #107547724 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 17 кастрычніка 2015.
  2. ↑ а б Hedy Lamarr // Find a Grave — 1996. Праверана 9 кастрычніка 2017.
  3. ↑ Hedy Lamarr // Discogs — 2000. Праверана 9 кастрычніка 2017.
  4. ↑ а б Find a Grave — 1996. Праверана 31 студзеня 2020.
  5. ↑ Library of Congress Authorities — Library of Congress. Праверана 31 студзеня 2020.
  6. ↑ а б в Deutsche Nationalbibliothek, Staatsbibliothek zu Berlin, Bayerische Staatsbibliothek et al. Record #107547724 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 31 студзеня 2020.
  7. ↑ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: платформа адкрытых даных — 2011. Праверана 10 кастрычніка 2015.
  8. ↑ а б Virtual International Authority File — [Dublin, Ohio]: OCLC, 2003. Праверана 31 студзеня 2020.
  9. ↑ Identifiants et Référentiels — ABES, 2011. Праверана 31 студзеня 2020.
  10. ↑ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: платформа адкрытых даных — 2011. Праверана 31 студзеня 2020.
  11. ↑ а б Deutsche Nationalbibliothek, Staatsbibliothek zu Berlin, Bayerische Staatsbibliothek et al. Record #107547724 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 22 мая 2022.
  12. ↑ NNDB — 2002. Праверана 31 студзеня 2020.
  13. ↑ NNDB — 2002. Праверана 1 лютага 2020.
  14. ↑ а б Ирина Марголина. Синий чулок. Сеанс (9 ноября 2014). Праверана 10 лістапада 2014.
  15. ↑ Leo Guild в базе данных IMDb
  16. ↑ Cy Rice в базе данных IMDb
  17. ↑ «Hedy Lamarr Loses Suit to Halt Book», The New York Times, 27 September 1966, p. 74
  18. ↑ Gene Ringgold в базе данных IMDb
  19. ↑ «Lamarr Autobiography Prompts Plagiarism Suit», The New York Times, 7 February 1967, p. 18 (Article Preview)

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

  • Young C. The films of Hedy Lamarr. — Secaucus: «Citadel Press», 1978.
  • Kranzpiller P. Hedy Lamarr. — Bergatreute: «Eppe», 1997.
  • Körte P. Hedy Lamarr: die stumme Sirene. — München: «Belleville», 2000.
  • Gaines A. Hedy Lamarr. — Vero Beach: «Rourke Pub.», 2002.
  • Walters R. Spread spectrum: Hedy Lamarr and the mobile phone. — Great Britain: «BookSurge», 2005.
  • Robbins T. a. o. Hedy Lamarr and a secret communication system. — Mankato: «Capstone Press», 2007.

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Хедзі_Ламар&oldid=4029162"