Язна

Язна
Краіна	Беларусь
Вобласць	Віцебская
Раён	Мёрскі
Сельсавет	Язненскі
Каардынаты	55°25′12″ пн. ш. 28°09′26″ у. д.HGЯO
Насельніцтва	705 чал. (2010);
Часавы пояс	UTC+3
Тэлефонны код	+375 2153
Аўтамабільны код	2
	Язна на Вікісховішчы

Я́зна^[1] (трансліт.: Jazna, руск.: Язно) — аграгарадок у Мёрскім раёне Віцебскай вобласці. Адміністрацыйны цэнтр Язненскага сельсавета. Размешчана на беразе азёраў Малое і Вялікае Язна. За 58 км на паўднёвы ўсход ад г. Мёры, 156 км ад Віцебска.

Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]

Касцёл Маці Божай Вастрабрамскай

Першы пісьмовы ўспамін пра Язна датуецца 1475 годам як уладанне Галімскіх. Мясцовасць уваходзіла ў склад Полацкага ваяводства і ў розныя часы знаходзілася ва ўладанні Друцкіх-Сакалінскіх, Козелаў-Паклеўскіх, Коцелаў, Корсакаў.

У выніку другога падзелу Рэчы Паспалітай (1793) Язна апынулася ў складзе Расійскай імперыі, дзе сталі цэнтрам воласці Дзісенскага павета Мінскай, з 1842 Віленскай губерні. На 1866 год тут было 15 двароў. У 1900 у вёсцы пабудавалі мураваную царкву^[2].

Згодна з Рыжскім мірным дагаворам (1921) Язна апынулася ў складзе міжваеннай Польскай Рэспублікі, дзе сталі цэнтрам гміны Дзісенскага павета Віленскага ваяводства.

У 1939 Язна ўвайшла ў БССР, дзе 12 кастрычніка 1940 зрабілася цэнтрам сельсавета.

Насельніцтва[правіць | правіць зыходнік]

Царква, здымак пач. XX ст.

XIX стагоддзе: 1866 — 9 чал. у мястэчку Малое Язна і 165 чал. у мястэчку Язна^[3]
XX стагоддзе: 1921 — 243 чал^[4].
XX стагоддзе: 1931 — 341 чал^[5].

Інфраструктура[правіць | правіць зыходнік]

У Язна працуюць школа, бальніца і аптэка, дом культуры, бібліятэка, пошта.

Славутасці[правіць | правіць зыходнік]

Спаса-Праабражэнская царква (1901 год) — Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 213Г000571шыфр 213Г000571.
Язненскі талеркавы камень
Млын водны (XIX ст.)
Могілкі старыя каталіцкія
Сядзіба

Страчаная спадчына[правіць | правіць зыходнік]

Касцёл Маці Божай Вастрабрамскай (пач. XX ст.)

Галерэя[правіць | правіць зыходнік]

Краявіды Язна
У цэнтры вёскі
Царква
Вуліца
Краявід

Вядомыя асобы[правіць | правіць зыходнік]

Міхаіл Васільевіч Ляўковіч (нар. 1950) — беларускі мастак.

Зноскі

↑ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Віцебская вобласць: нарматыўны даведнік / У. М. Генкін, І. Л. Капылоў, В. П. Лемцюгова; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2009. — 668 с. ISBN 978-985-458-192-7 (DJVU).
↑ Ірына Мікалаева. Язненскі Благавест // «Звязда» № 31 (269), 17 лістапада 2011.
↑ Jazno // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom III: Haag — Kępy. — Warszawa, 1882. S. 539.
↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej. Tom VII. Część II. Ziemia Wileńska. Powiaty: Brasław, Duniłowicze, Brasław i Wilejka. — Warszawa: Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, 1923.
↑ Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1938, wolumin — 1, s. 18

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.18 Кн.1: Дадатак: Шчытнікі — ЯЯ / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 2004. — Т. 18. — С. 246. — 472 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0295-4 (Т. 18 Кн. 1).
Jazno, miasteczko, powiat dzisieński, gmina Jazno // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. — Tom III (Haag — Kępy), 1882. — S. 539 (польск.)

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Язна

[1] Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Віцебская вобласць: нарматыўны даведнік / У. М. Генкін, І. Л. Капылоў, В. П. Лемцюгова; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2009. — 668 с. ISBN 978-985-458-192-7 (DJVU).

[2] Ірына Мікалаева. Язненскі Благавест // «Звязда» № 31 (269), 17 лістапада 2011.

[3] Jazno // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom III: Haag — Kępy. — Warszawa, 1882. S. 539.

[4] Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej. Tom VII. Część II. Ziemia Wileńska. Powiaty: Brasław, Duniłowicze, Brasław i Wilejka. — Warszawa: Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, 1923.

[5] Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1938, wolumin — 1, s. 18

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Язненскі сельсавет
Цэнтр	Язна
Вёскі	Абухава · Авечкі · Амбросенкі · Аўласенкі · Балаі · Басянкі 2 · Басянкі 3 · Варонкі · Вугальнікі · Гараўцы · Дарожкі · Дранькі · Жойдзікі · Забор'е · Зялёны Лог · Іст · Казінка · Калачы · Калінавае · Канцэрава · Карасі · Кілепава · Крошнева · Кулакі · Курылавічы · Лоншчына · Немірова · Новае Сяло · Парадні · Пашніно · Плігаўкі · Прасёлкавічы · Пугаўкі · Пучкоўскія · Сакалоўшчына · Сквірцы · Спігальшчына · Субачава · Сяльцо 1 · Сяльцо 2 · Сяргейчыкі · Чаркасова · Шарагі · Шчарбіцкія
Хутары	Альхоўка · Блошнікі · Бор-Паляна · Гаравыя 1 · Жарсцвянка · Кабякі · Казельскія · Каралеўскія 1 · Красняне · Лукашэўшчына · Міхалі · Сарочына · Свіркі · Сівіцкія · Сойчына · Шыманшчына