Прэсвітарыянства

Рэфармацыя

95 тэзісаў Формула згоды Контррэфармацыя Рухі і дэнамінацыі   Пратэстанцызм Рэфармацыя ў Германіі Лютэранства Анабаптызм Рэфармацыя ў Швейцарыі Кальвінізм Рэфармацыя ў Нідэрландах Менаніцтва Рэфармацтва Рэфармацыя ў Англіі Англіканства Пурытанства Рэфармацыя ў Шатландыі Прэсвітэрыянства Рэфармацыя ў Францыі Гугеноты Рэфармацыя ў Рэчы Паспалітай Сацыніянства Рэфармацыя ў Італіі Ключавыя падзеі   Лейпцыгскі дыспут Вормскі эдыкт Сялянская вайна ў Германіі Шпаерская пратэстацыя Марбургскі дыспут Аўгсбургскі рэйхстаг Аўгсбургскі рэлігійны мір Вестфальскі мір Дзеячы Рэфармацыі   Марцін Лютэр (Г, 1483–1546) Філіп Меланхтан (Г, 1497–1560) Ганс Таўсен (Д, 1494–1561) Олаус Петры (Швец, 1493–1552) Ульрых Цвінглі (Швейц, 1484–1531) Жан Кальвін (Швейц, 1509–1564) Томас Кранмер (А, 1489–1556) Джон Нокс (Шат, 1514?–1572) Папярэднікі Рэфармацыі   Вальдэнсы Авіньёнскі палон пап (1309–1377) Лаларды Вялікі заходні раскол (1378–1417) Гусіцкія войны (1420 да ~1434) Паўночнае Адраджэнне

Прэсвітарыянства (грэч. πρεσβύτερoς — старэйшы) — адна з галін пратэстанцкага хрысціянства, якая звычайна прытрымліваецца кальвінісцкай багаслоўскай традыцыі і чые кангрэгацыі арганізаваны ў адпаведнасці з прэсвітарыянскай палітыкай. Прэсвітарыянская тэалогія звычайна падкрэслівае суверэнітэт Бога, аўтарытэт Святога Пісання, і неабходнасць мілаты праз веру ў Хрыста. Прэсвітарыянства зарадзілася ў Шатландыі, дзе было зацверджана ў 1707 годзе, дзякуючы падпісанню Акту аб уніі, паводле якога было створана каралеўства Вялікабрытанія. На самой справе, большасць прэсвітарыянцаў у Англіі маюць шатландскае паходжанне, гэта значыць гэтак жа як і ў Паўночнай Амерыцы, дзе ў асноўным прэсвітарыянства пашырана сярод людзей шатландскага і ірландска-шатландскага паходжання. Прэсвітарыянскія дэнамінацыі ў Шатландыі прытрымліваюцца багаслоўя Кальвіна і яго бліжэйшых пераемнікаў, не зважаючы на тое, што ёсць шэраг багасловаў у сучасным прэсвітарыянстве.

Гісторыя

Шатландыя

Джон Нокс

Прэсвітарыянства зарадзілася ў перыяд пратэстанцкай рэвалюцыі ў Шатландыі ў 1559—1560 гады. Яго ўзнікненне звязана з дзейнасцю Джона Нокса, радыкальнага пратэстанта і вучня Жана Кальвіна. Перамога пратэстантаў у 1560 годзе дазволіла ім прыступіць да стварэння новай царкоўнай арганізацыі, заснаванай на адмове ад неабходнасці пасрэдніцтва духавенства ў адносінах чалавека з Богам. Дактрына прэсвітарыянства («прэсвітарыянскі сімвал веры») была зацверджана ў 1560 годзе шатландскім парламентам.

У цяперашні час найбуйнейшая шатландская прэсвітарыянская арганізацыя носіць назву Царква Шатландыі і налічвае больш за 1 мільёна членаў. Таксама існуе шэраг іншых, напрыклад Свабодная прэсвітарыянская царква Шатландыі.

Ірландыя

У валадарства караля Якава I значная частка шатландцаў перасялілася ў Ірландыю, найперш у Ольстэр, дзе 1642 годзе заснавала Прэсвітарыянскую царкву ў Ірландыі, якая ў XXI ст. другая паводле колькасці рэлігійная арганізацыя Паўночнай Ірландыі, налічвае больш за 130 тысяч членаў.

Беларусь

Станам на 2022 год у Беларусі ёсць адна суполка — у Магілёве (гл. Рэлігія ў Беларусі).

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Прэсвітарыянства
• Presbyterian Heritage and History Center (англ.)
• Presbyterian & Reformed Publishing (англ.)