Вадасховішча: Розніца паміж версіямі
[недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
NjardarBot (размовы | уклад) др r2.7.3) (робат дадаў: nn:Vassreservoar |
др Bot: Migrating 54 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q131681 (translate me) |
||
Радок 43: | Радок 43: | ||
[[Катэгорыя:Гідралогія]] |
[[Катэгорыя:Гідралогія]] |
||
[[Катэгорыя:Гідратэхніка]] |
[[Катэгорыя:Гідратэхніка]] |
||
[[an:Entibo]] |
|||
[[ar:خزان مائي]] |
|||
[[az:Su anbarı]] |
|||
[[be-x-old:Вадасховішча]] |
|||
[[bg:Язовир]] |
|||
[[bs:Vještačko jezero]] |
|||
[[ca:Embassament]] |
|||
[[cs:Přehradní nádrž]] |
|||
[[cv:Шывуправ]] |
|||
[[da:Reservoir]] |
|||
[[de:Stausee]] |
|||
[[el:Τεχνητή λίμνη]] |
|||
[[en:Reservoir]] |
|||
[[eo:Baraĵlago]] |
|||
[[es:Embalse]] |
|||
[[et:Veehoidla]] |
|||
[[eu:Urtegi]] |
|||
[[fa:مخزن سد]] |
|||
[[fi:Tekojärvi]] |
|||
[[fr:Lac de barrage]] |
|||
[[he:מאגר מים]] |
|||
[[hr:Umjetno jezero]] |
|||
[[id:Waduk]] |
|||
[[it:Lago artificiale]] |
|||
[[ja:ため池]] |
|||
[[jv:Wadhuk]] |
|||
[[ka:წყალსაცავი]] |
|||
[[kk:Бөген түрлері]] |
|||
[[ko:저수지]] |
|||
[[lt:Tvenkinys]] |
|||
[[ltg:Iudiņture]] |
|||
[[my:ရေလှောင်တမံ]] |
|||
[[ne:जलासय]] |
|||
[[nl:Stuwmeer]] |
|||
[[nn:Vassreservoar]] |
|||
[[no:Kunstig innsjø]] |
|||
[[pl:Zbiornik retencyjny]] |
|||
[[pt:Lago artificial]] |
|||
[[qu:Hark'a qucha]] |
|||
[[ro:Lac de acumulare]] |
|||
[[ru:Водохранилище]] |
|||
[[sh:Umjetno jezero]] |
|||
[[simple:Reservoir]] |
|||
[[sk:Priehradná nádrž]] |
|||
[[sl:Akumulacijsko jezero]] |
|||
[[sr:Вештачко језеро]] |
|||
[[sv:Vattenmagasin]] |
|||
[[th:อ่างเก็บน้ำ]] |
|||
[[tr:Baraj gölü]] |
|||
[[tt:Сусаклагыч]] |
|||
[[uk:Водосховище]] |
|||
[[yi:רעזערווואר]] |
|||
[[zh:水庫]] |
|||
[[zh-yue:水塘]] |
Версія ад 08:41, 9 сакавіка 2013
Вадасховішча — штучны вадаём, утвораны, як правіла, у даліне ракі вадападпорнымі будынкамі для назапашвання і захоўвання вады ў мэтах яе выкарыстання ў народнай гаспадарцы.
Вадасховішчы дзеляцца на 2 тыпы: азёрныя і рачныя. Для вадасховішчаў азёрнага тыпу характэрна фарміраванне водных мас, якія істотна адрозніваюцца па сваіх фізічных уласцівасцях ад уласцівасцяў вод прытокаў. Плыні ў гэтых вадасховішчах звязаныя больш за усё з вятрамі. Вадасховішчы рачнога (рэчышчавага) тыпу маюць выцягнутую форму, плыні ў іх, звычайна, сцёкавыя; водная маса па сваіх характарыстыках блізкая рачным водам.
Асноўнымі параметрамі вадасховішча з'яўляюцца аб'ём, плошча паверхні і амплітуда вагання ўзроўняў вады ва ўмовах яго эксплуатацыі.
Стварэнне вадасховішчаў істотна змяняе ландшафт рачных далін, а рэгуляванне імі сцёку пераўтварае натуральны гідралагічны рэжым ракі ў межах падпора. Змены гідралагічнага рэжыму, выкліканыя стварэннем вадасховішчаў, адбываюцца таксама і ў ніжнім б'ефе гідравузлоў, часам на працягу дзясяткаў і нават сотняў кілямэтраў. Адмысловае значэнне мае памяншэнне паводак, у выніку чаго пагаршаюцца умовы нерасту рыб і вырастання травы на паплавах. Памяншэнне хуткасці плыні выклікае выпадзенне наносаў і заглейвання вадасховішчаў; змяняецца тэмпературны і лёдавы рэжым, у ніжнім б'ефе ўтвараецца палонка, якая не замярзае ўсю зіму.
На вадасховішчах вышыня ветравых хваль большая, чым на рэках (да 3 м і больш).
Гідрабіялагічны рэжым вадасховішчаў істотна адрозніваецца ад рэжыму рэк: біямаса ў вадасховішча ўтвараецца інтэнсіўней, змяняецца краявідавы склад флоры і фаўны.
Найбуйнейшыя вадасховішчы
Найбуйнейшымі па плошчы паверхні вадасховішчамі свету з'яўляюцца:
- Возера Вольта (8482 км²; Гана)
- Смолвуд (6527 км²; Канада)
- Куйбышаўскае вадасховішча (6450 км²; Расія)
- Возера Карыба (5580 км²; Зімбабве, Замбія)
- Бухтармінскае вадасховішча (5490 км²; Казахстан)
- Брацкае вадасховішча (5426 км²; Расія)
- Возера Насэр (5248 км²; Егіпет, Судан)
- Рыбінскае вадасховішча (4580 км²; Расія)
Найбуйнейшымі вадасховішчамі па поўным аб'ёме назапашваемай вады з'яўляюцца:
- Возера Вікторыя (204,8 км³; Уганда)
- Брацкае вадасховішча (169,3 км³; Расія)
- Возера Карыба (160,3 км³; Зімбабве, Замбія)
- Возера Насэр (160 км³; Егіпет)
- Возера Вольта (148 км³; Гана)
- Даніэль Джонсан (141,2 км³; Канада)
- Гуры (138 км³; Венесуэла)
- Тартар (85 км³; Ірак)
- Краснаярскае вадасховішча (73,3 км³; Расія)
- Гордан Хрум (70,1 км³; Канада)
Крыніцы
- Авакян А. Б., Шарапов В. А. Водохранилища гидроэлектростанций СССР, М.-Л., 1968.