Іанасфера: Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
др →Спасылкі: выдаленне шаблона:FA, replaced: {{Link FA| → {{subst:Void| using AWB |
JerzyKundrat (размовы | уклад) Няма тлумачэння праўкі |
||
| Радок 1: | Радок 1: | ||
{{Атмасфера Землі Карта выявы|120px|right|thumb}} |
{{Атмасфера Землі Карта выявы|120px|right|thumb}} |
||
'''Іанасфера''' — |
'''Іанасфера''', '''іонасфера''' — іанізаваны слой верхняй [[атмасфера Зямлі|атмасферы Зямлі]] на вышыні ад 50—80 да некалькіх тысяч кіламетраў. Верхняя мяжа іанасферы — знешняя частка [[магнітасфера|магнітасферы]]. |
||
Яна ўяўляе сабой [[іанізацыя|іанізаваную]] [[плазма|плазму]], якая валодае электраправоднасцю. Тут прысутнічаюць зараджаныя [[атам]]ы [[кісларод]]а, [[гелій|гелія]] і [[вадарод]]а, а таксама свабодныя [[электрон]]ы. Атамы і малекулы паветра зараджаюцца ў выніку страты электрона, або набыцця свабоднага электрона пад уздзеяннем касмічнага і сонечнага выпрамянення. |
|||
| ⚫ | Іанасфера складаецца з сумесі газу нейтральных атамаў і малекул (у асноўным азоту |
||
Крыніцы іанізацыі высокіх слаёў атмасферы — ультрафіялетавае і рэнтгенаўскае выпрамяненні [[Сонца]] і патокі часцінак, што ўрываюцца ў атмасферу з калязямной касмічнай прасторы. Часцінкі іанасферы ўтвараюць вельмі разрэджанае і высок-электраправоднае асяродцзе. Iанасфера адыгрывае важную ролю ў радыёсувязі, у ёй адбываюцца [[палярнае ззянне|палярныя ззянні]] і магнітныя буры. |
|||
| ⚫ | Іанасфера складаецца з сумесі газу нейтральных атамаў і малекул (у асноўным азоту N<sub>2</sub> і кіслароду О<sub>2</sub>) і квазінейтральнай плазмы (колькасць адмоўна зараджаных часціц толькі прыкладна роўная колькасці станоўча зараджаных). Ступень іанізацыі становіцца істотнай ужо на вышыні 60 кіламетраў і няўхільна павялічваецца з аддаленнем ад Зямлі. |
||
Вылучаюць тры слаі з павышанай канцэнтрацыяй [[іон]]аў і электронаў: |
|||
слой D — на вышынях 60 — 90 км; |
|||
слой Е — на вышынях 105—160 км; |
|||
слой F — вышэй 180 км. |
|||
Іонасфера валодае здольнасцю паглынаць, адбіваць і пераламляць [[радыёхвалі]] рознай даўжыні. У выніку адбіцця радыёхваляў ад іонасферы магчыма далёкая радыёсувязь на Зямлі. |
|||
== Літаратура == |
== Літаратура == |
||
* Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.7: Застаўка — Кантата / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: Белэн, 1999. — 608 с.: іл. ISBN 985-11-0279-2 |
* Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.7: Застаўка — Кантата / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: Белэн, 1999. — 608 с.: іл. ISBN 985-11-0279-2 |
||
* ''Каўрыга П. А.'' Метэаралогія і кліматалогія. Вуч. дапаможнік для студэнтаў геагр. фак. — Мн: БДУ, 2004. — 185 с.: іл. |
|||
== Спасылкі == |
== Спасылкі == |
||
Версія ад 00:29, 13 ліпеня 2018
Іанасфера, іонасфера — іанізаваны слой верхняй атмасферы Зямлі на вышыні ад 50—80 да некалькіх тысяч кіламетраў. Верхняя мяжа іанасферы — знешняя частка магнітасферы.
Яна ўяўляе сабой іанізаваную плазму, якая валодае электраправоднасцю. Тут прысутнічаюць зараджаныя атамы кісларода, гелія і вадарода, а таксама свабодныя электроны. Атамы і малекулы паветра зараджаюцца ў выніку страты электрона, або набыцця свабоднага электрона пад уздзеяннем касмічнага і сонечнага выпрамянення.
Крыніцы іанізацыі высокіх слаёў атмасферы — ультрафіялетавае і рэнтгенаўскае выпрамяненні Сонца і патокі часцінак, што ўрываюцца ў атмасферу з калязямной касмічнай прасторы. Часцінкі іанасферы ўтвараюць вельмі разрэджанае і высок-электраправоднае асяродцзе. Iанасфера адыгрывае важную ролю ў радыёсувязі, у ёй адбываюцца палярныя ззянні і магнітныя буры.
Іанасфера складаецца з сумесі газу нейтральных атамаў і малекул (у асноўным азоту N2 і кіслароду О2) і квазінейтральнай плазмы (колькасць адмоўна зараджаных часціц толькі прыкладна роўная колькасці станоўча зараджаных). Ступень іанізацыі становіцца істотнай ужо на вышыні 60 кіламетраў і няўхільна павялічваецца з аддаленнем ад Зямлі.
Вылучаюць тры слаі з павышанай канцэнтрацыяй іонаў і электронаў: слой D — на вышынях 60 — 90 км; слой Е — на вышынях 105—160 км; слой F — вышэй 180 км.
Іонасфера валодае здольнасцю паглынаць, адбіваць і пераламляць радыёхвалі рознай даўжыні. У выніку адбіцця радыёхваляў ад іонасферы магчыма далёкая радыёсувязь на Зямлі.
Літаратура
- Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.7: Застаўка — Кантата / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: Белэн, 1999. — 608 с.: іл. ISBN 985-11-0279-2
- Каўрыга П. А. Метэаралогія і кліматалогія. Вуч. дапаможнік для студэнтаў геагр. фак. — Мн: БДУ, 2004. — 185 с.: іл.
Спасылкі
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Іанасфера
