Перайсці да зместу

Альма Малер-Верфель

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Альма Малер-Верфель
ням.: Alma Mahler-Werfel
Імя пры нараджэнні ням.: Alma Maria Schindler
Род дзейнасці кампазітарка, мастачка, біёграф, мадэль, пісьменніца, калекцыянер мастацтва
Дата нараджэння 31 жніўня 1879(1879-08-31)[1][2][…]
Месца нараджэння
Дата смерці 11 снежня 1964(1964-12-11)[1][2][…] (85 гадоў)
Месца смерці
Месца пахавання
Грамадзянства
Бацька Emil Jakob Schindler[d]
Маці Anna Sophie Schindler[d][4]
Муж Вальтэр Гропіус, Густаў Малер і Франц Верфель
Дзеці Манон Гропіус[d], Ганна Малер[d] і Maria Anna Mahler[d]
Сайт alma-mahler.com/e… (англ.)
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Альма Марыя Малер-Верфель (ням.: Alma Maria Mahler-Werfel, нар. Шындлер (ням.: Schindler); 31 жніўня 1879, Вена — 11 снежня 1964, Нью-Ёрк) — аўстрыйскі дзеяч мастацтва і літаратуры, вядомая асоба на культурнай сцэне першай паловы XX стагоддзя, жонка і спадарожніца жыцця многіх творчых людзей: кампазітара Густава Малера, мастака Оскара Какошкі, архітэктара Вальтэра Гропіуса і пісьменніка Франца Верфеля.

Біяграфія

[правіць | правіць зыходнік]

Альма Шындлер нарадзілася ў сям'і мастака-пейзажыста Эміля Якаба Шындлера і яго жонкі Ганны Берген (1857—1938). Сям'я была досыць паспяховай. Пасля смерці бацькі Альмы ў 1892 годзе яе маці выйшла замуж за былога вучня мужа Карла Моля, аднаго з заснавальнікаў Саюза аўстрыйскіх мастакоў. Альма Шындлер у маладосці сама займалася мастацтвам: сем гадоў вучылася гульні на фартэпіяна ў вядучай венскай выкладчыцы Адэлі Радніцкі, захавалася сямнаццаць песень яе складання на вершы Наваліса, Гейнэ, Рыльке і іншых паэтаў.

За 17-гадовай Альмай заляцаўся мастак Густаў Клімт. У яе быў раман з кампазітарам Аляксандрам фон Цямлінскім, але яна выйшла замуж за кампазітара і дырыжора Густава Малера, які быў яе старэйшы на 19 гадоў. У гэтым шлюбе ў яе нарадзіліся дзве дачкі — Марыя, якая памерла на пятым годзе жыцця, і Ганна.

Яшчэ пры жыцці Малера ў Альмы пачаўся раман з архітэктарам і заснавальнікам Баўхаўса Вальтэрам Гропіусам, за якога яна ўрэшце выйшла замуж пасля смерці Малера і рамана з мастаком Оскарам Какошкай, які прысвяціў ёй адну з лепшых сваіх карцін — «Нявеста ветру». У кароткім шлюбе з Гропіусам нарадзілася дачка Манон.

Пасля разводу з Гропіусам яна стала жонкай пісьменніка Франца Верфеля, з якім эмігравала у ЗША. Гісторыю свайго жыцця яна выказала ў аўтабіяграфіі «Маё жыццё».

Пазнейшыя ацэнкі

[правіць | правіць зыходнік]

Грамадская думка пра Альму Малер-Верфель была вельмі неадназначнай. Сама Альма лічыла сябе музай, якая натхняла на творчасць, і некаторыя сучаснікі згаджаліся з такой ацэнкай. Бернт В. Веслінг, адзін з біёграфаў Альмы Малер-Верфель, назваў яе «сімвалічнай выявай у гісторыі гэтага стагоддзя». Клаўс Ман параўноўваў яе з інтэлектуальнымі музамі нямецкай рамантыкі і з «ганарлівай і асляпляльнай дамай французскага „grand siecle“».

Іншыя сучаснікі бачылі ў Альме апантаную сексам фатальную кабету, якая выкарыстоўвала сваіх знакамітых спадарожнікаў жыцця, антысемітку, якая пісала, у прыватнасці, у сваім дзённіку, што з яўрэямі можна мець справу, але за іх нельна выходзіць замуж, і прымусіла Франца Верфеля перад шлюбам зрачыся іўдаізму[6][7]. Пісьменніца Гіна Хаус заяўляла, што Альма — самы дрэнны чалавек з тых, каго яна ведала. Жонка Івана Голя Клэр пісала, што «той, хто жаніўся з Альмай Малер, павінен памерці», а сяброўка Альмы Марыэта Торберг лічыла, што Альма была адначасна вялікай жанчынай і клаакай.

Зноскі

  1. ↑ а б Alma Mahler // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
  2. ↑ а б Alma Mahler // RKDartists Праверана 9 кастрычніка 2017.
  3. ↑ а б Marx E. Mahler-Werfel Alma Maria // 210 österreichische Komponistinnen vom 16. Jahrhundert bis zur Gegenwart: Biographie, Werk und Bibliographie — Salzburg, Wien, F: Residenz Verlag, 2001. — S. 251–256. — ISBN 978-3-7017-1215-1
  4. ↑ Pas L. v. Genealogics — 2003.
  5. ↑ LIBRIS — 2012. Праверана 19 мая 2023.
  6. ↑ Saltzwedel, Johannes. Witwe im Wahn (ням.). Legenden. Der Spiegel (27 мая 2002). Праверана 13 кастрычніка 2015.
  7. ↑ Fischer J. M. Gustav Mahler = Gustav Mahler: Der fremde Vertraute. — Yale University Press, 2011. — P. 364. — ISBN 978–0–300–13444–5.

Літаратура

[правіць | правіць зыходнік]
  • Сьюзен Кигэн «Невеста ветра. Жизнь и время Альмы Малер-Верфель». Композитор — Санкт-Петербург, 2008.
  • Hilmes O. Witwe im Wahn. Das Leben der Alma Mahler-Werfel. München: Siedler, 2004

Спасылкі

[правіць | правіць зыходнік]
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Альма_Малер-Верфель&oldid=2621267"