Лепельскае
| Лепельскае возера | |
|---|---|
 | |
| Морфаметрыя | |
| Вышыня над узроўнем мора | 145 м |
| Даўжыня | 7,57 км |
| Шырыня | 2,03 км |
| Плошча | 10,18 км² |
| Аб’ём | 74,67 км³ |
| Даўжыня берагавой лініі | 39,65 км |
| Найбольшая глыбіня | 33,7 м |
| Гідралогія | |
| Празрыстасць | 1,9 м |
| Басейн | |
| Плошча вадазбору | 1279,6 км² |
| Упадаюць | Рака Эса |
| Выцякаюць | Ула (прыток Заходняй Дзвіны) |
| Размяшчэнне | |
| Краіна |
 Беларусь |
  Лепельскае возера |
|
|
|
|
|
|
|
 |
|
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Лепельскае возера, або Лепель — возера ў Лепельскім раёне Віцебскай вобласці. Знаходзіцца ў цэнтральнай частцы Пышнагорскага ўзвышша, у басейне ракі Ула (выцякае з возера), на паўночнай ускраіне горада Лепель.
Плошча 10,18 км². Найбольшая глыбіня 33,7 м. Даўжыня 7,57 км. Найбольшая шырыня 2,03 км. Даўжыня берагавой лініі 39,65 км. Аб’ём вады 74,67 млн м³. Плошча вадазбору 1279,6 км².
Назва
[правіць | правіць зыходнік]Паводле Казіміра Бугі, назва возера балцкая, першапачаткова корань гучаў як Lēpja, назва звязаная з латышскім lēpa «вадзяная лілія», літоўскім lėpis «Calla palūstris (Белакрыльнік балотны)».[1]
Апісанне
[правіць | правіць зыходнік]
Катлавіна падзяляецца на 3 часткі, якія маюць мясцовыя назвы: паўночная — Кусцінскае возера (глыбіня 23 м), паўднёвая — Гарадское возера (19,5 м), усходняя — Белае возера (33,7 м). Схілы катлавіны на поўдні і паўднёвым усходзе і месцамі на 3 вышынёй да 25 м, з асыпкамі і апоўзнямі, месцамі задзернаваныя; астатнія вышынёй каля 10 м, пад пасевамі, на ўсходзе пад лесам. Шмат заліваў і паўастравоў. Берагі нізкія, задзернаваныя, месцамі пад хмызняком, на поўдні і паўднёвым усходзе зліваюцца са схіламі, участкамі абразійныя.
У 1958 г., калі на ракі Ула была пабудавана Лепельская ГЭС, узровень возера падняты прыкладна на 4 м, што істотна змяніла яго гідралагічны рэжым і канфігурацыю берагавой лініі.
Падводная частка катлавіны ўскладнена шматлікімі мелямі на месцы былых астравоў і ўпадзінамі. Дно да глыбіні 7—7,5 м выслана пяскамі, глыбей — сапрапелямі. Прыбярэжная расліннасць утварае паласу шырынёй ад 3 м да 300 м, зрэджаную каля абразійных берагоў. Упадаюць рэкі Эса (на поўдні) і Зеха (на поўначы). У возеры вельмі багаты жывёльны свет.
Выкарыстоўваецца для адпачынку і ў аздараўленчых мэтах (на беразе база адпачынку, пансіянат «ЛОДЭ»).
Наваколлі
[правіць | правіць зыходнік]У наваколлі возера вядомы Лепельскія курганныя могільнікі. На востраве знаходзяцца археалагічныя помнікі розных перыядаў.
Зноскі
- ↑ K. Būga. Rinktiniai raštai. T. 1. Vilnius, 1958. — P. 528.
Літаратура
[правіць | правіць зыходнік]- Блакітны скарб Беларусі : энцыклапедыя / рэдкал. Г. П. Пашкоў [і інш.]. — Мн., 2007. — с. 248.