Перайсці да зместу

Паўлінава вока

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Паўлінава вока
Навуковая класіфікацыя
Міжнародная навуковая назва

Inachis io Linnaeus, 1758

Сінонімы

Сістэматыка
на Віківідах

Выявы
на Вікісховішчы
NCBI  171585
EOL  163695

Паўлінава вока[2] (Inachis io) — дзённы матылёк сямейства Німфаліды (Nymphalidae). Лацінскае бінамінальная назва паходзіць ад Īnachis — цара Інаха і яго дачкі Іа у старажытнагрэчаскай міфалогіі.

Агульная характарыстыка

[правіць | правіць зыходнік]
Ніжні бок крылаў
Inachis io на Buddleja davidii

Даўжыня пярэдняга крыла — 27-31 мм. Размах крылаў да 62 мм. Самкі часцей за ўсё некалькі буйней самца. Асноўны фон крылаў чырвона-буры, чырвона-карычневы. На крылах размяшчаюцца 4 буйных «вочкі» з блакітнымі плямамі.

Ніжняя бок крылаў ахоўнай афарбоўкі — чорна-карычневага колеру, з радамі хвалістых больш светла афарбаваных звілістых ліній.

Нетрапічная Еўразія і Японія. На поўначы да 60 градуса паўночнай шыраты. Сустракаецца на ўсёй тэрыторыі Усходняй Еўропы, акрамя раёнаў крайняй поўначы (не заходзіць у зону тундраў) і пустыннай зоны. Адсутнічае на востраве Крыт і ў Паўночнай Афрыцы.

Месцапражыванне

[правіць | правіць зыходнік]

Паляны, лугі, лясныя ўзлескі, прасекі, берагі рэк і вадаёмаў, лесапалосы і лесапаркі, гарадскія паркі, балкі, яры, сады, пусткі, тэрыторыі населеных пунктаў. Падымаецца ў горы на вышыню 2000—2500 м над узроўнем мора.

Асаблівасці біялогіі

[правіць | правіць зыходнік]

Развіваецца ў адным пакаленні ў стэпавай і лесастэпавай зонах; у Крыму і Перадкаўказзі — у двух. Матылькі выходзяць з лялячак ў пачатку чэрвеня. Імага часта сустракаюцца на кветках каманішніка лугавога (Succisa pratensis), чабору, скабіёзы жоўтай (Scabiosa ochroleuca), Cirsium hetcrophyllum, лопуха лямцавага (Arctium tomentosum) і розных садовых раслін. Часам трапляюцца ў драўняным соку або забрадзілай садавіне.

Лёт першага пакалення — з канца чэрвеня да сярэдзіны ліпеня. Лёт другога пакалення — з жніўня да верасня, зімуе ў абароненых месцах. Самкі другога пакалення сустракаюцца да канца кастрычніка, зімуюць і зноў сустракаюцца ранняй вясною да пачатку чэрвеня. Зімуючыя асобіны могуць сустракацца зімой падчас адліг.

Вусень

Самка адкладвае да 100—300 яек, звычайна групамі, на ніжняга боку ліста крапівы.

Стадыя вусеняў — з мая па жнівень. Гусеніцы інтэнсіўнага чорнага колеру з дробнымі белымі кропкамі і з паяском з жорсткіх галінастых шыпоў. На кармавых раслінах жывуць кодлы, часам да 300 асобнікаў, у агульным гняздзе з аплеценага шаўковай ніткай лісця. Пачынаючы з другога ўзросту, гусеніцы жывуць асобна. Гусеніцы першага пакалення — з мая па чэрвень, другога — з ліпеня па жнівень.

Кармавыя расліны вусеняў

[правіць | правіць зыходнік]

Кармавыя расліны вусеняў — хмель звычайны (Humulus lupulus), маліны (Rubus idaeus), вярба (Salix), у тым ліку брэднік (Salix caprea), крапіва двухдомная (Urtica dioica), значна радзей — каноплі (Cannabis).

Стадыя кукалкі — каля 1-2 тыдняў. Кукалка вуглаватая, размяшчаецца галавой ўніз. Афарбоўка ад шэра-зялёнай да карычневай (залежыць ад колеру субстрата), з двума шэрагамі бліскучых шыпоў.

Зноскі

  • Стриганова Б. Р., Захаров А. А.  Пятиязычный словарь названий животных: Насекомые (латинский-русский-английский-немецкий-французский) / Под ред. д-ра биол. наук, проф. Б. Р. Стригановой. — М.: РУССО, 2000. — С. 270. — 1060 экз. — ISBN 5-88721-162-8 (руск.)
  • Коршунов Ю. П.  Определители по флоре и фауне России // Булавоусые чешуекрылые Северной Азии. Выпуск 4. — М.: Товарищество научных изданий КМК, 2002. — С. 57. — ISBN 5-87317-115-7 (руск.)