Рыгор Іванавіч Бутакоў

Рыгор Іванавіч Бутакоў
Дата нараджэння	9 кастрычніка 1820(1820-10-09)
Месца нараджэння	Рыга, Ліфляндская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	31 мая 1882(1882-05-31) (61 год)
Месца смерці	Санкт-Пецярбург, Расійская імперыя
Месца пахавання	Мікольскія могілкі Аляксандра-Неўскай лаўры[d]
Бацька	Ivan Butakov[d]
Дзеці	Alexander Butakov[d] і Mariya Grigoryevna Butakova[d]
Альма-матар	Марскі кадэцкі корпус[d]
Грамадзянства	Расійская імперыя
Прыналежнасць	Расійская імперыя
Званне	адмірал
Бітвы/войны	Siege of Sevastopol[d]
Узнагароды і званні
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Рыгор Іванавіч Бутакоў (руск.: Григорий Иванович Бутаков; 27 верасня (9 кастрычніка) 1820, Рыга — 31 мая (12 чэрвеня) 1882, Санкт-Пецярбург) — расійскі ваенна-марскі і дзяржаўны дзеяч, адмірал, даследчык Чорнага мора, заснавацель тактыкі паравога браненоснага флота.

Біяграфія

Скончыў Марскі кадэцкі корпус (1836). З 1837 года — на Чарнаморскім флоце. У 1847—1850 гадах праводзіў шырокія гідраграфічныя працы, склаў першую сістэматызаваную лоцыю Чорнага мора. У Крымскай вайне 1853—1856 камандаваў параходафрэгатам «Уладзімір». Падчас абароны Севастопаля 1854—1855 здзяйсняў агульнае камандаванне некалькімі параходафрэгатамі, падтрымліваў карабельнай артылерыяй сухапутныя войскі.

Узнагароджаны ордэнам Св. Георгія 4-й ступені, шэрагам іншых ордэнаў. З 1856 года — ваенны губернатар Мікалаева і Севастопаля. У 1863—1867 гадах — ваенны аташэ ў Англіі, Францыі і Італіі.

Праводзіў даследаванні асноў тактыкі паравога браняноснага флота (працы «Новыя асновы параходнай тактыкі», «Правілы манеўру паравога карабля» і інш.). У 1867—1877 гадах камандаваў эскадрай браняносных караблёў. У 1867 годзе на сваёй эскадры Р. І. Бутакоў заснаваў першую лабараторыю мінных вопытаў, якая займалася вопытамі і выпрабаваннем гальванічных мін і мін загароды. Пры лабараторыі вяліся тэарэтычныя заняткі, якія з 1874 года былі развітыя ў Мінны афіцэрскі клас і Мінную школу для ніжніх чыноў.

Распрацоўваў тактыку баявых дзеянняў малых суднаў у шхерах Фінскага заліва. У 1874 годзе па праекце Р. І. Бутакова браняосны фрэгат «Петрапаўлаўск» быў упершыню абсталяваны супрацьміннай артылерыяй. У 1877 годзе Р. І. Бутакоў выказаў думку аб тым, што Расія не мае ні браняноснага, ні крэйсерскага флота, мае мноства выдатных, але адзінкавых суднаў, і прапанаваў будаваць крэйсеры і браняносцы серыямі, спраектаванымі ў адпаведнасці з верагоднымі задачамі флатоў, і загадзя рыхтаваць для іх кадры. Падчас руска-турэцкай вайны 1877—1878 гадоў Р. І. Бутакоў распрацаваў правілы пастаноўкі мін на фарватарах, якія ўжыў на практыцы пры міннай абароне Кранштата.

Летам 1878 года Р. І. Бутакоў увёў першы ў свеце шлюпачны трал для выяўлення і знішчэння якарных мін.

У 1878—1881 гадах начальнік берагавой і марской абароны крэпасці Свеаборг. З 1881 года камандзір Санкт-Пецярбургскага порта, з 1882 года — член Дзяржаўнага Савета.

Паштовая марка СССР з серыі «Адміралы Расіі», 1989

Літаратура

• Бутако́в Григорий Иванович // Военный энциклопедический словарь / Отв. ред. Еремина Н.. — М.: Эксмо, 2007. — С. 145. — 1024 с. — 5 000 экз. — ISBN 978-5-699-23223-9. (руск.)
• Бутако́в Григорий Иванович // Военно-морской словарь (руск.) / Гл. ред. В. Н. Чернавин. — М.: Воениздат, 1989. — С. 64. — 511 с. — 100 000 экз. — ISBN 5-203-00174-X.

Спасылкі

• Биография адмирала Г. И. Бутакова на сайте «Николаев литературный» (руск.)
• Головнин П. Н. Бутаков (Григорий Иванович) // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.