Перайсці да зместу

Сярэдняя школа № 19 (Мінск)

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Дзяржаўная ўстанова адукацыі «Сярэдняя школа імя Я. Купалы № 19 г. Мінска»
Заснавана 1919
Дырэктар Ала Віктараўна Жукоўская
Тып сярэдняя школа[d]
Вучняў 35 класаў, 931 вучань (2022)
Адрас 220005, Беларусь, Мінск, вул. Залатая Горка, д. 18/2
Сайт sch19.minsk.edu.by
Мовы беларуская, расійская, англійская

Дзяржаўная ўстанова адукацыі «Сярэдняя школа імя Я. Купалы № 19 г. Мінска» — сярэдняя навучальная ўстанова ў Мінску.

Школа заснавана як 19-е гарадское ніжэйшае пачатковае вучылішча па вул. Каломенскай-38. У 1919 годзе называлася ўжо 19-й беларускай савецкай школы I ступені г. Менска[1], тым часам яе загадчыкам быў Іван Казіміравіч Ярашэвіч. У час кіраўніцтва І. Ярашэвіча ў школе выкладала пісьменніца і педагог Ванда Лявіцкая[1].

Штамп сярэдняй школы № 19 на дакуменце 11 кастрычніка 1928 года.

З пачатку 1920-х гадоў яе афіцыйная назва «Сямёхгадовая працоўная савецкая школа № 19 г. Менска» (арфаграфія захавана), у 1920—1930-х гадах размяшчалася па Лагойскім тракце-28. Сярод настаўнікаў 1924 года — Ніна Мікалаеўна Улашчык[2][3], сястра гісторыка Мікалая Улашчыка.

Паводле пастановы СНК БССР і ЦК КП(б)Б ад 4 жніўня 1945 года № 1139—292 «Аб увекавечанні памяці народнага паэта Беларусі Янкі Купалы» школе нададзена імя класіка беларускай літаратуры Янкі Купалы.

З увядзеннем у СССР раздзельнага навучання[ru], з 1944/45 навучальнага года 19-я школа стала мужчынскай беларускай.

У 1944—1962 гадах у школе працавала настаўніцай рускай мовы Гэлена Людвікаўна Раманоўская.

У 1974—2008 гадах 19-я школа была школай з паглыбленым вывучэннем матэматыкі, зрабіла за гэты час 32 выпускі. У 1989 годзе атрымала права на сумяшчэнне ўступных і выпускных экзаменаў па матэматыцы ў Мінскім радыётэхнічным інстытуце.

З 1968 года матэматыку ў школе выкладае Аляксандр Фельдман, найстарэйшы з педагогаў Беларусі, які працуе[4].

Школьны музей

[правіць | правіць зыходнік]

З 1976 года ў школе дзейнічае музей Народнай Славы[5], якому пастановай Міністэрства культуры Рэспублікі Беларусь ад 10.06.2019 № 35 нададзена званне Народнага. Адна з галоўных яго задач — захоўваць памяць пра выдатных вучняў і настаўнікаў 19-й школы.

Пачынаўся музей у 1972 годзе з малога школьнага пакоя, дзе захоўваліся экспанаты ваеннага часу. Ініцыятарам і арганізатарам пошукавай работы навучэнцаў быў дырэктар школы, удзельнік Вялікай Айчыннай вайны Уладзімір Пятровіч Гуд.

Дзякуючы створанаму ў 1974 годзе настаўнікамі гісторыі — Рудольфам Васілевічам Трычэнкам і геаграфіі — Валерыем Міхайлавічам Гелерам «Клубу Следопытов-Искателей Отцовских Подвигов» («КСИОП — 19»[6]), былі сабраны не толькі матэрыялы часоў вайны, але і прадметы этнаграфіі, геалогіі.

У 1981 годзе Усесаюзнай камісіяй Міністэрства асветы СССР музею было прысвоена званне «Отличный школьный музей».

Гонар экспазіцыі — этнаграфічны збор, прадметы якога былі знойдзены ў асноўным на гарышчах сялянскіх хат на Міншчыне і Віцебшчыне: збаны, ступа, бязмен, кашы з лазы, калоды для бортніцтва, дымакур, кавальскі мех з кляймом майстра, дзверцы ад печы і кафля з замка Радзівілаў, матавілы, прасы, каганец і інш.

Загадчыца музея — настаўніца беларускай мовы і літаратуры Іна Шапкова.

Вядомыя выпускнікі

[правіць | правіць зыходнік]

Кіраўнікі школы

[правіць | правіць зыходнік]
  • 1919—1921 — Іван Казіміравіч Ярашэвіч (1895—1937).
  • 1922—1924 — Сяргей Міронавіч Мялешка (1900—1938).[7]
  • 1924—1925 — Каршукоў
  • 1925—1927 — Міхаіл Касьянавіч Курэц (1882 — ?).[8]
  • 1927—1929 — Мітрафан Лукіч Тамільчык[9] (1896—1938).
  • 1929—1931 — Нікан Мамантавіч Сіўко
  • 1944—1969 — Васіль Паўлавіч Шляхцін (1911—1995).
  • 1972—1983 — Уладзімір Пятровіч Гуд
  • 1983—1993 — Уладзімір Міхайлавіч Варывода (1952—1998).
  • 1993—2006 — Валянціна Аляксандраўна Александровіч
  • 2006—2007 — Таццяна Алегаўна Ваніцкая
  • 2007—2013 — Георгій Уладзіміравіч Ляховіч[10]
  • з 2013 — Ала Віктараўна Жукоўская

Зноскі

  1. а б Ведомость на содержание 19 белорусской Советской школы 1-й ступени на II полугодие 1919 года. // ДАМВ. — Фонд 322. — Воп. 1. — Спр. 61. — Арк. 116.
  2. Улашчык Ніна Мікалаеўна
  3. Личный состав сотрудников 19 школы за 1922-23 уч. год. // ДАМВ. — Фонд 322. — Воп. 1. — Спр. 115. — Арк. 3.
  4. Администрация Советского района — Легендарный учитель ГУО «СШ № 19 г. Минска» Александр Фельдман: «Планирую проработать до 99 лет» minsk.gov.by
  5. Музей СШ № 19 г. Минска (edu.by)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 16 красавіка 2022. Праверана 25 красавіка 2022.
  6. История КСИОП-19
  7. Пратакол № 16 Пасяджэньня Пэдагогічнай Рады 19 Сямёхгадовай Працоўнай Школы ад 18 сакавіка 1924 года // ДАМВ. — Фонд 320. — Воп. 1. — Спр. 337. — Арк. 7
  8. Пэдагогічны і тэхнічны пэрсанал 19 школы. 1925—1926 гг. // Дзяржаўны архіў Мінскай вобласці (ДАМВ). — Фонд 320. — Воп. 1. — Спр. 476. — Арк. 21ад, 22.
  9. Возвращенные имена: Сотрудники Академии наук Беларуси, пострадавшие в период сталинских репрессий
  10. Упразднение гимназий: профильное образование уже не в моде? Новостной портал ERA.BY(недаступная спасылка)
  • Наша школа : 100-летию Средней школы № 19 г. Мінска посвящается / под общ. ред. А. В. Жуковской. — Минск : А. Н. Вараксин, 2019. — 156 с.
  • Яна Будовіч Пласты гісторыі // Звязда № 12, 2022