Тэрытарыяльная спрэчка паміж Украінай і Румыніяй
Тэрытарыяльная спрэчка паміж Украінай і Румыніяй — судовы працэс, які разглядаўся ў Міжнародным судзе ААН з 2004 па 2009 год. 16 верасня 2004 года Румынія ўнесла іск супраць Украіны, які тычыўся дэлімітацыі марскіх граніц выключнай эканамічнай зоны і кантынентальнага шэльфа ў Чорным моры. 3 лютага 2009 года суд абвясціў рашэнне, якое ўсталявала марскія межы паміж дзяржавамі і вызначыла выключныя эканамічныя зоны Румыніі і Украіны. Пры гэтым абодва бакі выказалі задавальненне рашэннем і заявілі пра перамогу ў спрэчцы[1].
Гісторыя
[правіць | правіць зыходнік]У 2002 годзе Кабінет Міністраў Украіны зацвердзіў праграму гаспадарчай дзейнасці на востраве Змяіны да 2006 года. У рамках праграмы востраў быў перададзены Кілійскаму раёну Адэскай вобласці, а таксама часткова дэмілітарызаваны, прайшлі мерапрыемствы па добраўпарадкаванні. На Змяіным былі адкрыты пошта, філіял банка «РайфайзенБанкАваль», рэтранслятар мабільнай сувязі. Пачынаючы з 2003 года на востраве ўвесь час працуюць навукоўцы Адэскага нацыянальнага ўніверсітэта імя І. І. Мечнікава.
16 верасня 2004 года Румынія падала мемарандум у Міжнародны суд ААН з пытаннем, ці лічыць востраў Змяіны востравам або скалой, адказ на які павінен быў аказаць вялікі ўплыў на схему размежавання кантынентальнага шэльфа ў гэтым раёне. 19 мая 2006 года Украіна падала контрмемарандум, пасля чаго ў снежні таго ж года Румынія накіравала ў суд рэпліку на контрмемарандум. Да ліпеня 2007 года Украіна мела права на прадастаўленне контррэплікі на румынскую рэпліку, пасля чаго суд пачаў разгляд справы па сутнасці.
Напачатку 2007 года размешчаны на востраве жылы комплекс атрымаў афіцыйны статус пасёлка (пасёлак Белае, укр.: Біле) у складзе Кілійскага раёна.[2] Гэты крок выклікаў пратэст у румынскага боку.[3]
Рашэнне Міжнароднага суда ААН у Гаазе
[правіць | правіць зыходнік]2 верасня 2008 года Міжнародны суд ААН у Гаазе пачаў працэс па сутнасці. Пасяджэнне суда скончылася 19 верасня, 3 лютага 2009 года Міжнародны суд вынес рашэнне па справе аб дэлімітацыі граніц. Суд не пагадзіўся з патрабаваннямі ніводнага з бакоў і самастойна вызначыў мяжу выключных эканамічных зон Украіны і Румыніі. Новая лінія ўлічвае невялікую тэрыторыю вакол вострава Змяіны памерам 12 марскіх міль, а затым праходзіць паміж берагам Румыніі працягласцю 248 кіламетраў і ўкраінскім узбярэжжам даўжынёй 705 кіламетраў. Суд прызнаў Змяіны востравам, але адзначыў, што ён не павінен улічвацца на карысць Украіны пры вызначэнні яе выключнай эканамічнай зоны і падзеле кантынентальнага шэльфа.[4]
Як заявіла Прэзідэнт суда Разалін Хігінс, «улік вострава Змяіны азначаў бы юрыдычны перагляд геаграфіі»[5].
Афіцыйная рэакцыя на рашэнне суда
[правіць | правіць зыходнік]Паводле слоў румынскіх прадстаўнікоў, яны ў сваіх тэрытарыяльных прэтэнзіях засталіся «на 80 % здаволены». Абодва бакі выказалі згоду з рашэннем і заявілі пра завяршэнне спрэчкі на сваю карысць.[1][6][7] Раней МЗС Украіны заявіў, што ўкраінскі бок выканае любое рашэнне па Змяіным, якое прыме Міжнародны суд.
Гл. таксама
[правіць | правіць зыходнік]Зноскі
- ↑ а б Суд ААН вырашыла спрэчка вакол вострава Змяіны(недаступная спасылка). BBC (3 лютага 2009). Архівавана з першакрыніцы 14 красавіка 2012. Праверана 5 ліпеня 2014.
- ↑ Украіна ператварыла скалу ў Чорным моры ў населены пункт. Лента.Ру (8 лютага 2007). Архівавана з першакрыніцы 27 жніўня 2011. Праверана 5 ліпеня 2014.
- ↑ Румынія просіць Украіну штучна не засяляць востраў Змяіны. Лента.Ру (12 лютага 2007). Архівавана з першакрыніцы 27 жніўня 2011. Праверана 5 ліпеня 2014.
- ↑ Рашэнне Міжнароднага суда ААН па справе Румынія супраць Украіны Архівавана 5 лютага 2009.
- ↑ Румынія выйграла тэрытарыяльную спрэчку ва Украіны(недаступная спасылка). «Весткі» (3 лютага 2009). Архівавана з першакрыніцы 18 снежня 2009. Праверана 5 ліпеня 2014.
- ↑ Украіна адсудзіла востраў, дзе пахаваны Ахілес (руск.)
- ↑ Змяіны — больш не частка берагавой лініі Украіны