Чжан Сяньчжун

Чжан Сяньчжун
імператар (Вялікая Заходняя Дзяржава[d]) 1644 — 1646
Нараджэнне	18 верасня 1606(1606-09-18) Dingbian County[d], Shaanxi[d], Правінцыя Шэньсі, Кітай
Смерць	2 студзеня 1647(1647-01-02) (40 гадоў)
Дзеці	Sun Kewang[d], Li Dingguo[d], Liu Wenxiu[d] і Ai Nengqi[d]
Званне	генерал арміі
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Чжан Сяньчжун (кіт. трад. 張獻忠, спр. 张献忠, піньінь Zhāng Xiànzhōng; 18 верасня 1606 — 2 студзеня 1647) — правадыр сялянскага паўстання ў Кітаі падчас апошніх гадоў імперыі Мін і першыя гады яе імперыі Цын. Разам з Лі Цзычэнам, які вёў паўстанцкую вайну ў Паўночным Кітаі, адзін з двух галоўных лідараў паўстанняў 1630-1640-х гадоў, што прывялі ў канчатковым рахунку да падзення мінскай імперыі.

Біяграфія

У 1630-х гадах Чжан Сяньчжун вёў паўстанцкую дзейнасць у многіх правінцыях Кітая, ад Шэньсі на паўночным захадзе да Цзянсу на ўсходзе. У 1641 годзе ўзяў два галоўных горада тагачаснай правінцыі Хугуан (сучасныя Хубэй і Хунань), Учан і Чанша. У 1643 годзе абвясціў сябе Царом Вялікага Захаду (кіт. спр. 大西王, піньінь Dàxī Wáng, пал. Даси Ван), і на наступны год уварваўся ў Сычуань, зрабіўшы Чэнду сваёй сталіцай.

Па сведчанні сучаснікаў, быў вядомы сваёй крыважэрнасцю, знішчаючы прадстаўнікоў кіруючых класаў пры любой магчымасці, і нібыта нават меў схільнасць да людаедства.

Праз пару гадоў пасля ўступлення маньчжураў у Кітай у 1644 годзе, цынскія войскі — якія ўключалі як маньчжураў, так і кітайцаў, якія перайшлі на іх бок, прыбылі ў Сычуань для знішчэння рэжыму Чжан Сяньчжуна. Сам Чжан загінуў у студзені 1647 года, калі асабіста ўзначальваў атрад, што накіраваўся з Чэнду на поўнач для ўварвання ў правінцыю Шэньсі. Па аповяду партугальскага езуіта Габрыэля Магелана, які прысутнічаў там, ля гары Фэнхуан, блізу Пэнчжоу, Чжан Сяньчжуну паведамілі што непадалёк знаходзяцца цынскія войскі. Ён не паверыў, і з некалькімі сваімі вершнікамі паскакаў праверыць абстаноўку — і сапраўды заўважыў маньчжураў. Кітайскі генерал Лі Гаін, які знаходзіўся сярод цынаў, паказаў на яго маньчжурскаму лучніку — і Чжан Сяньчжун быў забіты адной трапна пушчанай стралой.

Пасля смерці Чжан Сяньчжуна і знішчэння яго дзяржавы Дасі, што рушыла ўслед, тры яго падручных і прыёмных сына, Лі Дзінго, Сунь Кэван і Лю Вэньсю, працягнулі яшчэ некалькі гадоў ваяваць з цынамі, цяпер ужо пад сцягам апошняга мінскага імператара Юнлі (Чжу Юлана).

Літаратура

• Чжан Сянь-чжун // Большая советская энциклопедия : ([в 30 т.]) / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд.. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. (руск.)

Спасылкі

• Dillon, Michael (1998), Zhang Xianzhong, China: a historical and cultural dictionary, Durham East Asia series, Routledge, с. 379, ISBN 0700704396
• Wakeman, Frederic E. (1985), The great enterprise: the Manchu reconstruction of imperial order in seventeenth-century China, vol. 1, University of California Press, ISBN 0520048040