Лі Цзычэн

Лі Цзычэн
кітайскі імператар[d] (Shun dynasty[d]) 1644 — 1645
Папярэднік	Chongzhen Emperor[d]
Пераемнік	Li Zijing[d]
Нараджэнне	22 верасня 1606(1606-09-22) Mizhi County[d], Shaanxi[d], Правінцыя Шэньсі, Кітай
Смерць	1645[…] Tongcheng County[d]
Род	Shun dynasty[d]
Жонка	Gao Guiying[d]
Дзеці	Li Cuiwei[d]
Дзейнасць	палітык, rebel leader

Крэпасць Ваньпін, збудаваная для абароны Пекіна ад войскаў Лі Цзычэна

Лі Цзычэн (кіт. спр. 李自成, піньінь Lĭ Zìchéng; 22 верасня 1606 — 1645) — правадыр сялянскай вайны ў Паўночным Кітаі, якая прывяла да звяржэння кітайскай дынастыі Мін.

Біяграфія

Нагодай для паўстання паслужыў голад у правінцыі Шэньсі. Будучы найбольш здольным з сялян-военачальнікаў, Лі змог прыцягнуць да руху (у 1639 годзе) шэраг буйных мандарынаў і вучоных. Ён забараняў сваім падначаленым рабаванні і раздаваў ежу найбяднейшым слаям насельніцтва. Агенты Лі разносілі славу пра яго подзвігі па ўсіх кутках Кітая.

Імператар Чжу Юцзянь забівае сваю дачку, каб яна не дасталася паўстанцам Лі Цзычэна. Злева ў двары віднеецца павешаным на дрэве мабыць ён жа. Малюнак Еўрапейскага мастака для «Аповяду пра татарскую вайну» Марціна Марціні

У 1644 годзе Лі абвясціў сябе першым імператарам імперыі Шунь, стаў раздаваць сваім паплечнікам пышныя тытулы і прыступіў да чаканкі ўласнай манеты. Ён наблізіўся да Пекіна, і сталіца была здадзена еўнухамі практычна без бою, а імператар Чунчжэнь (Чжу Юцзянь) павесіўся ля падножжа гары Цзіншань, на поўнач ад імператарскага палаца.

Тым часам мінскі палкаводзец У Саньгуй, заключыўшы саюз з маньчжурамі, адкрыў ім доступ у Кітай. Па адной з версій, першапачаткова самаабвешчаны імператар і генерал мелі партнёрскія адносіны, але затым Лі Цзычэн падчас наведвання дома У Саньгуя быў узяты ў палон прыгажосцю яго каханай наложніцы, што і спарадзіла канфлікт. Армія Лі Цзычэна была разбіта ў Шаньхайгуаньскай битве. Пад сумесным націскам мінскіх і цынскіх сіл Лі вымушаны быў адступіць на поўдзень, дзе ў правінцыі Хэбэй ён загінуў, відаць, у сутычцы з мясцовымі жыхарамі.

У літаратуры

• Лі Цзычэну прысвяціў аднайменную гістарычную драму кітайскі драматург А Ін (1948)

Гл. таксама

• Чжан Сяньчжун — кіраўнік паўстання, які адначасова дзейнічаў у Цэнтральным Кітаі

Літаратура

• Ці Цзычэн на Google Books

Спасылкі

• Ли Цзы-чен // Большая советская энциклопедия : в 66 т. (65 т. и 1 доп.) / гл. ред. О. Ю. Шмидт. — М. : Советская энциклопедия, 1926—1947.