Бластацэль

Бластацэль (муж. род, лац. blastocoelia; ад інш.-грэч. βλαστός — зачатак, зародак і κοῖλος — полы; Паражніна драбнення) — паражніна бластулы, якая ўтвараецца паміж бластамерамі ў зародкаў жывёл. Запоўненая вадкасцю, якая адрозніваецца па хімічным складзе ад навакольнага асяроддзя. Паражніна павялічвае плошчу паверхні эмбрыёна, паляпшаючы яго здольнасць засвойваць пажыўныя рэчывы і кісларод. Дасягае найбольшага памеру да канца драбнення, на стадыі бластулы. У працэсе гаструляцыі паступова выцясняецца пры інвагінацыі сценкі зародка або запаўняецца (у ходзе іміграцыі) клеткамі, якія перамяшчаюцца. Бластацэль выяўлены ў зародкаў жывёл з шарападобнай бластулай (целабластулай), напрыклад, у кішачнаполасцевых, кольчатых чарвякоў, малюскаў, ігласкурых, амфібластулай (земнаводныя). Бластацэль не выяўлены або адсутнічае ў зародкаў з дыскабластулай (павукападобныя, рыбы, рэптыліі, птушкі, млекакормячыя). У ходзе далейшага развіцця ў некаторых жывёл на месцы бластацэля ўтвараецца першасная паражніна цела, аднак у большасці груп паміж бластацэлем і першаснай паражнінай няма прамой пераемнасці (першасная паражніна цела утвараецца на месцы знікаючай парэнхімы, схізацэльным спосабам).

Памылкі выкарыстання тэрміна

Распаўсюджаны дзве памылкі пры выкарыстанні тэрміна «бластацэль»:

• ужыванне тэрміна «бластацэль» ў якасці слова жаночага роду
• ужыванне тэрміна «бластацэль» для абазначэння паражніны бластацысты — негамалагічнай бластуле стадыі развіцця млекакормячых.

Спасылкі

• Большая советская энциклопедия : ([в 30 т.]) / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд.. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. (руск.)
• Медыцынская энцыклапедыя
• http://www.slovarik.kiev.ua/medicine/b/114073.html Архівавана 18 лістапада 2011.