Марыян Маралёўскі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Марыян Маралёўскі
Дата нараджэння 2 сакавіка 1884(1884-03-02)
Месца нараджэння
Дата смерці 25 ліпеня 1963(1963-07-25) (79 гадоў)
Месца смерці
Месца пахавання
Грамадзянства
Род дзейнасці мастацтвазнавец
Месца працы
Навуковая ступень габілітаваны доктар (1931)
Альма-матар
Узнагароды
афіцэр ордэна Леапольда I афіцэр ордэна Адраджэння Польшчы
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Марыян Маралёўскі (польск.: Marian Morelowski; 2 сакавіка 1884, Вадавіцы, Польшча — 24 ліпеня 1963) — польскі гісторык мастацтва, раманіст, асветнік, педагог. Захавальнік Дзяржаўнай мастацкай калекцыі Вавеля (1926—1929), доктар габілітаваны (1931), дацэнт Віленскага ўніверсітэта Стэфана Баторыя (1934—1941), дацэнт Люблінскага каталіцкага ўніверсітэта (1946—1952), прафесар і загадчык кафедры гісторыі мастацтваў Уроцлаўскага ўніверсітэта (1953—1960). .

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

У 1902—1905 гадах вучыўся ў Кракаўскім універсітэце, у 1905—1906 гадах у Венскім універсітэце, 1906—1907 гадах у Сарбоне і Калеж дэ Франс. У гады Першай сусветнай вайны жыў у Расіі, віцэ-старшыня Таварыства догляду помнікаў мінуўшчыны[pl] ў Расіі.

З 1919 года ў Польшчы. У 1921—1926 гадах у складзе камісіі па рэвіндыкацыі польскіх культурных каштоўнасцей. У 1926—1929 хавальнік Дзяржаўных мастацкіх збораў на Вавелі. З 1930 года намеснік прафесара мастацтва Віленскага ўніверсітэта, з 1934 года прафесар надзвычайны, у 1934—1939 гадах намеснік дэкана факультэта прыгожых мастацтваў.

У 1931—1939 гадах старшыня секцыі гісторыі мастацтва Віленскага таварыства сяброў навук. Быў экспертам Гарадскога музея Вільні. У час Другой сусветнай вайны ўдзельнічаў у тайным навучанні.

З 1945 года выкладаў у Каталіцкім універсітэце ў Любліне, дзе арганізаваў кафедру гісторыі мастацтва (узначальваў яе да 1949 года). Адначасова з 1947 года выкладаў ва Уроцлаўскім універсітэце, стала з 1949 года, у 1953—1960 гадах загадчык кафедры гісторыі мастацтва.

Навуковая дзейнасць[правіць | правіць зыходнік]

Працы па гісторыі мастацтва ў Вялікім Княстве Літоўскім, Польшчы, Сілезіі. Асобныя даследаванні Маралёўскі прысвяціў Полацкаму Сафійскаму сабору, мастацкім помнікам Вільні, Нясвіжа, Гродна, габеленам і мастацкім тканінам Вялікага Княства Літоўскага.

Творы[правіць | правіць зыходнік]

  • Artyści polscy na wychodźstwie w Rosji w. XVII // Warownia Moskwa. Moskwa, 1917;
  • Katedra unicka w Polocku // Prace Komisji Historji Sztuki PAU. Kraków, 1922. T. 2. Z. 2;
  • Korona i hełm znalezione w Sandomierzu a sprawa korony Witolda i grobowców dynastycznych w Wilnie // Ateneum Wileńskie. 1930. R. 7. Z. 3—4;
  • Zbiory dereczyńskie Sapiehów // Prace Komisji Historji Sztuki PAU. Kraków, 1930;
  • Wartość historyczna i artystyczna gobelinów katedry wileńskiej // Gobeliny wileńskie, ich pochodzenie, wartość i losy. Wilno, 1933;
  • Geneza stylu kościoła św. Anny i formy bramy Subocz w Wilnie // Prace i materjały sprawozdawcze sekcji historji sztuki towarzystwa przyjaciół nauk w Wilnie. Wilno, 1935. Z. 4;
  • W sprawie artystów radziwiłłowskich XVIII w. polskiego pochodzenia i ocalalych dzieł ich ręki // Prace i materjały sprawozdawcze sekcji historji sztuki towarzystwa przyjaciół nauk w Wilnie. Wilno, 1938/39. T. 3;
  • Materjały do dziejów artystycznych nowego zamku w Grodnie a malarz Mańkowski // Там жа;
  • Zarysy sztuki wileńskiej z przewodnikiem po zabytkach między Niemnem a Dźwiną. Wilno, 1939 (2 wyd. Gdańsk, 1989).

Зноскі

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

  • Bibliografia prac M.Morelowskiego // Biuletyn Hstorii Sztuki. 1962. R. 24. № 3/4;
  • Karpowicz M. Marian Morelowski (1884—1963) // Acta Baltico-Slavica. Białystok, 1965. Т. 2 (змешчана бібліяграфія прац М. па мастацтву ВКЛ).

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]