Чынгіл

Чынгіл
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Кветкавыя Клас:  Двухдольныя Парадак:  Бабовакветныя Сямейства:  Бабовыя Падсямейства:  Матыльковыя Род:  Чынгіл
Міжнародная навуковая назва
Halimodendron Fisch. ex DC.
Сінонімы
Caragana argentea Halimodendron argenteum Robinia halodendron
Адзіны від
Halimodendron halodendron (Pall.) C.K.Schneid., 1907 — Чынгіл серабрысты
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   500851 NCBI   47656 GRIN   g:18221 IPNI   22545-1

Чынгіл (Halimodendron) — манатыпны род раслін сямейства Бабовыя (Fabaceae). Адзіны прадстаўнік — Halimodendron halodendron Pall., лістападны солеўстойлівы і засухаўстойлівы калючы куст, які выкарыстоўваецца як дэкаратыўная расліна.

Апісанне

Лісце чынгіла

Куст вышынёй ад 0,5 да 2-3 метраў, моцна калючы, з калючкамі 2-6 см даўжынёй. Кара шэрая, растрэсквальная. Лісце чарговае, парнапёрыстае, складаюцца з 1-5 пар лісточкаў. Лісточкі зваротнаяйкападобныя, з шыпікам на канцы, маладыя апушаны шаўкавістымі валасінкамі з абодвух бакоў, пазней — з ніжняга. Вясной лісце серабрыста-зялёнае, летам — шаравата-зялёнае, да восені — жаўтлява-зялёнае.

Цвіце ў чэрвені-ліпені. Кветкі светла-фіялетавыя, ружовыя, або бледна-ружовыя, сабраны ў пазухавыя парасонікі. У гэты час чынгіл з’яўляецца добрым меданосам.

Плады — няправільнай формы, скурыстыя, уздутыя шматнасенныя бабы даўжынёй да 3 см, жоўта-бурага колеру, спеюць у жніўні-верасні. Насенне карычневага або цёмна-аліўкавага колеру, пупышкападобнае.

Экалогія

Чынгіл добра выносіць засаленне глебы, светолюбив, засухоустойчив, валодае магутнай і разгалінаванай каранёвай сістэмай, дае багатую каранёвую параснік. Звычайны ў солонцеватых стэпах і пустынях, на саланчакі, у тугайных супольнасцях.

Распаўсюджанне

Еўразійскі від: распаўсюджаны ў краінах Сярэдняй Азіі, у Казахстане, Манголіі, Пакістане, Афганістане, Іране, Турцыі, у краінах Закаўказзя, на поўдні еўрапейскай часткі Расіі (звычайны ў нізоўях Дона) і на поўдні Украіны.

Інтрадуцыраваны на іншыя кантыненты. У Каліфорніі, дзе ён вядомы як Russian salttree, лічыцца небяспечным інвазіўным пустазеллем.

Выкарыстанне

Чынгіл выкарыстоўваецца ў культуры як непатрабавальная дэкаратыўная расліна для азелянення, калючых жывых агароджаў, у ахоўным лесаразвядзенні. Рэкамендуецца прышчэпка на штамб жоўтай акацыі.

З каранёў атрымліваюць жоўты фарбавальнік для воўны.

Літаратура

• Деревья и кустарники СССР / П.И. Лапин. — М.: "Мысль", 1966. — С. 430. — 637 с.
• Лесная энциклопедия: В 2-х т., т.2 / Г.И. Воробьёв. — М.: Сов. энциклопедия, 1986. — С. [1]. — 631 с.
• Флора Казахстана. Том V. Бобовые / Н.В. Павлов. — Алма-Ата: Издательство Академии наук Казахской ССР, 1961. — С. 70-72. — 515 с.

Спасылкі

• БСЭ: Чингиль