Віленскае ваяводства (1926—1939): Розніца паміж версіямі

Віленскае ваяводства
Віленскае ваяводства
	Герб
Краіна	Польская Рэспубліка
Статус	ваяводства
Уваходзіць у	Польская Рэспубліка;
Адміністрацыйны цэнтр	Вільня;
Дата ўтварэння	1926
Дата скасавання	1939
Кіраўнік	апошні — Артур Марушэўскі
Насельніцтва (1931)	1 276 000
Шчыльнасць	44 чал./км²
Нацыянальны склад	палякі — 59,7% ; беларусы — 22,7% ; габрэі — 8,5% ; летувісы — 5,2% ; расейцы — 3,4% ; іншыя — 0,3%.
Плошча	29 011 км²
Код аўтам. нумароў	WN
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

[недагледжаная версія]

← Папярэдняя праўка Наступная праўка →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Версія ад 14:15, 2 лютага 2011

Віленскае ваяводства (польск.: województwo wileńskie, літ.: Vilniaus vaivadija) — ваяводства ў складзе міжваеннай Польскай Рэспублікі з 1926 году да перадачы гэтай тэрыторыі Савецкім Саюзам Літве і Беларускай ССР у верасні 1939 году. Было ўтворанае ў 1923 годзе. Сталіца ваяводства знаходзілася ў Вільні.

Апісанне

Большасць тэрыторыі ваяводства складала Сярэдняя Літва, якая была інкарпараваная да Польшчы ў 1922 годзе. З 6 красавіка 1922 году да 22 снежня 1925 году тэрыторыя ваяводства была вядомая пад назвай Віленская Зямля.

Плошча ваяводства складала 29 011 квадратных кілямэтраў, а колькасць насельніцтва паводле перапісу насельніцтва ў Польшчы ў 1931 годзе — 1 276 000 чалавек. Большасць насельніцтва складалі палякі (59,5%) і беларусы (22,7%). Таксама былі летувісы (5,2%), расейцы (3,4%) і іншыя (0,3%) ўключна ў караімамі. У гарадох (за выняткам Вільні) значную колькасць насельніцтва складалі жыды (8.5% ад усяго насельніцтва).^[1] 61,2% былі прызнаныя рыма-каталікамі, 26,9% — праваслаўнымі, 9,4% — юдэйцамі, 2,4% прыпадалі на іншыя веравызнанні.

Месцазнаходжанне

Ваяводства размяшчалася ў паўночна-ўсходняй частцы дзяржавы, межавала з Савецкім Саюзам на ўсходзе, Летувай на захадзе, Латвіяй на поўначы Наваградзкім ваяводствам на поўдні і Беластоцкім ваяводствам на паўднёвым захадзе. Мясцовасць была раўнінная, месцамі гарыстая, у склад ваяводства ўваходзілі некалькі азёраў (напрыклад, Нарач — найвялікшае возера Беларусі і найвялікшае возера Польшчы ў міжваенны пэрыяд). На 1 студзеня 1937 году лясы займалі 21.2% плошчы тэрыторыі ваяводства.

Гарады і адміністрацыйны падзел

Вільня з'яўлялася пятым па велічыні горадам у Польшчы (у 1939 годзе налічвала 195 тысячаў месцічаў). Віленскае ваяводства налічвала 14 гарадоў.

У 1922—1939 гадох Віленскае ваяводства падзялялася на 9 паветаў:

Браслаўскі павет (плошча 4 217 км², нас. 143 100),
Дзісноўскі павет (плошча 3 968 км², нас. 159 900),
Маладэчанскі павет (плошча 1 898 км², нас. 91 300),
Ашмянскі павет (плошча 2 362 км², нас. 104 600),
Пастаўскі павет county (плошча 3 050 км², нас. 99 900),
Свянцянскі павет (плошча 4 017 км², нас. 136 500),
Вялейскі павет (плошча 3 427 км², нас. 131 100),
павет горада Вільні (з 1930 году) (плошча 105 км², нас. 195 100),
Віленска—Троцкі павет (плошча 5 967 км², нас. 214 500. Гэта быў найвялікшы павет ва ўсёй міжваеннай Польшчы, большы за аўтаномнае Сылескае ваяводства).

Сталіцы паветаў па звестках на 1931 год налічвалі: Вільня — 190 172 жыхароў, Браслаў — 1587 жыхароў, Дзісна — 4413 жыхароў, Маладэчна — 1997 жыхароў, Ашмяны — 6000 жыхароў, Паставы — 974 жыхары, Свянцяны — 6000 жыхароў, Вялейка — 3417 жыхароў.

Падзел 1939 году

У 1939 годзе выяводзтва было падзеленае паміж СССР і Летувіскай рэспублікай, а польскія дзяржаўныя дзеячы сышлі ў падпольле.^[2]

Крыніцы

Зноскі

↑ Паводле перапісу насельніцтва Польшчы 1931 году. «Drugi Powszechny Spis Ludności z dnia 9 XII 1931 r». Statystyka Polski D (34). 1939.
↑ Заява рэгіянальнага ўраду ў Вільні (польск.)

[1] Паводле перапісу насельніцтва Польшчы 1931 году. «Drugi Powszechny Spis Ludności z dnia 9 XII 1931 r». Statystyka Polski D (34). 1939.

[2] Заява рэгіянальнага ўраду ў Вільні (польск.)

[1]

[2]

@@ Радок 1: / Радок 1: @@
 {{арфаграфія}}
 {{Адміністрацыйная адзінка
-| Назва                           = Віленскае ваяводзтва
+| Назва                           = Віленскае ваяводства
-| Назва ў родным склоне           = Віленскага ваяводзтва
+| Назва ў родным склоне           = Віленскага ваяводства
 | Афіцыйная назва (на наркамаўцы) =
 | Сцяг                           =
 | Герб                            = POL województwo wileńskie II RP COA.svg
 | Гімн                            =
-| Статус                          = ваяводзтва
+| Статус                          = ваяводства
 | Краіна                          = [[Польская Рэспубліка (1918—1939)|Польская Рэспубліка]]
 | Уваходзіць у                    =
@@ Радок 52: / Радок 52: @@
 }}
-'''Віленскае ваяводзтва''' ({{lang-pl|województwo wileńskie}}, {{lang-lt|Vilniaus vaivadija}}) — ваяводзтва ў складзе міжваеннай [[Польская Рэспубліка (1918—1939)|Польскай Рэспублікі]] з [[1926]] году да перадачы гэтай тэрыторыі [[СССР|Савецкім Саюзам]] [[Летува|Летуве]] і [[БССР|Беларускай ССР]] у верасні [[1939]] году. Было ўтворанае ў [[1923]] годзе. Сталіца ваяводзтва знаходзілася ў [[Вільня|Вільні]].
+'''Віленскае ваяводства''' ({{lang-pl|województwo wileńskie}}, {{lang-lt|Vilniaus vaivadija}}) — ваяводства ў складзе міжваеннай [[Польская Рэспубліка (1918—1939)|Польскай Рэспублікі]] з [[1926]] году да перадачы гэтай тэрыторыі [[СССР|Савецкім Саюзам]] [[Літва|Літве]] і [[БССР|Беларускай ССР]] у верасні [[1939]] году. Было ўтворанае ў [[1923]] годзе. Сталіца ваяводства знаходзілася ў [[Вільня|Вільні]].
 == Апісанне ==
-Большасць тэрыторыі ваяводзтва складала [[Сярэдняя Літва]], якая была [[інкарпарацыя|інкарпараваная]] да [[Польшча|Польшчы]] ў [[1922]] годзе. З [[6 красавіка]] [[1922]] году да [[22 снежня]] [[1925]] году тэрыторыя ваяводзтва была вядомая пад назвай ''Віленская Зямля''.
+Большасць тэрыторыі ваяводства складала [[Сярэдняя Літва]], якая была [[інкарпарацыя|інкарпараваная]] да [[Польшча|Польшчы]] ў [[1922]] годзе. З [[6 красавіка]] [[1922]] году да [[22 снежня]] [[1925]] году тэрыторыя ваяводства была вядомая пад назвай ''Віленская Зямля''.
-Плошча ваяводзтва складала 29 011 [[квадратны кілямэтар|квадратных кілямэтраў]], а колькасць насельніцтва паводле [[перапіс насельніцтва|перапісу насельніцтва]] ў Польшчы ў [[1931]] годзе — 1 276 000 чалавек. Большасць насельніцтва складалі [[палякі]] (59,5%) і [[беларусы]] (22,7%). Таксама былі [[летувісы]] (5,2%), [[расейцы]] (3,4%) і іншыя (0,3%) ўключна ў [[караімы|караімамі]]. У гарадох (за выняткам [[Вільня|Вільні]]) значную колькасць насельніцтва складалі [[жыды]] (8.5% ад усяго насельніцтва).<ref>Паводле перапісу насельніцтва Польшчы 1931 году. «Drugi Powszechny Spis Ludności z dnia 9 XII 1931 r». Statystyka Polski D (34). 1939.</ref> 61,2% былі прызнаныя [[каталіцтва|рыма-каталікамі]], 26,9% — [[праваслаўе|праваслаўнымі]], 9,4% — [[юдаізм|юдэйцамі]], 2,4% прыпадалі на іншыя веравызнанні.
+Плошча ваяводства складала 29 011 [[квадратны кілямэтар|квадратных кілямэтраў]], а колькасць насельніцтва паводле [[перапіс насельніцтва|перапісу насельніцтва]] ў Польшчы ў [[1931]] годзе — 1 276 000 чалавек. Большасць насельніцтва складалі [[палякі]] (59,5%) і [[беларусы]] (22,7%). Таксама былі [[летувісы]] (5,2%), [[расейцы]] (3,4%) і іншыя (0,3%) ўключна ў [[караімы|караімамі]]. У гарадох (за выняткам [[Вільня|Вільні]]) значную колькасць насельніцтва складалі [[жыды]] (8.5% ад усяго насельніцтва).<ref>Паводле перапісу насельніцтва Польшчы 1931 году. «Drugi Powszechny Spis Ludności z dnia 9 XII 1931 r». Statystyka Polski D (34). 1939.</ref> 61,2% былі прызнаныя [[каталіцтва|рыма-каталікамі]], 26,9% — [[праваслаўе|праваслаўнымі]], 9,4% — [[юдаізм|юдэйцамі]], 2,4% прыпадалі на іншыя веравызнанні.
 == Месцазнаходжанне ==
-Ваяводзтва размяшчалася ў паўночна-ўсходняй частцы дзяржавы, межавала з [[СССР|Савецкім Саюзам]] на ўсходзе, [[Летува]]й на захадзе, [[Латвія]]й на поўначы [[Наваградзкае ваяводзтва (1919—1939)|Наваградзкім ваяводзтвам]] на поўдні і [[Беластоцкае ваяводзтва (1919—1939)|Беластоцкім ваяводзтвам]] на паўднёвым захадзе. Мясцовасць была раўнінная, месцамі гарыстая, у склад ваяводзтва ўваходзілі некалькі азёраў (напрыклад, [[Нарач]] — найвялікшае возера [[Беларусь|Беларусі]] і найвялікшае возера Польшчы ў міжваенны пэрыяд). На [[1 студзеня]] [[1937]] году лясы займалі 21.2% плошчы тэрыторыі ваяводзтва.
+Ваяводства размяшчалася ў паўночна-ўсходняй частцы дзяржавы, межавала з [[СССР|Савецкім Саюзам]] на ўсходзе, [[Летува]]й на захадзе, [[Латвія]]й на поўначы [[Наваградзкае ваяводства (1919—1939)|Наваградзкім ваяводствам]] на поўдні і [[Беластоцкае ваяводства (1919—1939)|Беластоцкім ваяводствам]] на паўднёвым захадзе. Мясцовасць была раўнінная, месцамі гарыстая, у склад ваяводства ўваходзілі некалькі азёраў (напрыклад, [[Нарач]] — найвялікшае возера [[Беларусь|Беларусі]] і найвялікшае возера Польшчы ў міжваенны пэрыяд). На [[1 студзеня]] [[1937]] году лясы займалі 21.2% плошчы тэрыторыі ваяводства.
 == Гарады і адміністрацыйны падзел ==
-[[Вільня]] з'яўлялася пятым па велічыні горадам у Польшчы (у [[1939]] годзе налічвала 195 тысячаў месцічаў). Віленскае ваяводзтва налічвала 14 гарадоў.
+[[Вільня]] з'яўлялася пятым па велічыні горадам у Польшчы (у [[1939]] годзе налічвала 195 тысячаў месцічаў). Віленскае ваяводства налічвала 14 гарадоў.
-У 1922—1939 гадох Віленскае ваяводзтва падзялялася на 9 [[павет]]аў:
+У 1922—1939 гадох Віленскае ваяводства падзялялася на 9 [[павет]]аў:
 * [[Браслаў]]скі павет [[Файл:Coat of Arms of Brasłaŭ, Belarus.png|20пкс]] (плошча 4 217&nbsp;км², нас. 143 100),
@@ Радок 78: / Радок 78: @@
 * [[Вялейка|Вялейскі павет]] [[Файл:Coat of Arms of Vilejka, Belarus.png|18пкс]] (плошча 3 427&nbsp;км², нас. 131 100),
 * павет горада [[Вільня|Вільні]] (з [[1930]] году) [[Файл:Vilnius city COA.gif|24пкс]] (плошча 105&nbsp;км², нас. 195 100),
-* Віленска—[[Трокі|Троцкі]] павет [[Файл:Vilnius city COA.gif|24пкс]] [[Файл:Coat of arms of Trakai (Lithuania).png|18пкс]] (плошча 5 967&nbsp;км², нас. 214 500. Гэта быў найвялікшы павет ва ўсёй міжваеннай Польшчы, большы за [[Сылескае ваяводзтва (1920—1939)|аўтаномнае Сылескае ваяводзтва]]).
+* Віленска—[[Трокі|Троцкі]] павет [[Файл:Vilnius city COA.gif|24пкс]] [[Файл:Coat of arms of Trakai (Lithuania).png|18пкс]] (плошча 5 967&nbsp;км², нас. 214 500. Гэта быў найвялікшы павет ва ўсёй міжваеннай Польшчы, большы за [[Сылескае ваяводства (1920—1939)|аўтаномнае Сылескае ваяводства]]).
 Сталіцы паветаў па звестках на [[1931]] год налічвалі: Вільня — 190 172 жыхароў, Браслаў — 1587 жыхароў, Дзісна — 4413 жыхароў, Маладэчна — 1997 жыхароў, Ашмяны — 6000 жыхароў, Паставы — 974 жыхары, Свянцяны — 6000 жыхароў, Вялейка — 3417 жыхароў.
@@ Радок 89: / Радок 89: @@
 {{Зноскі}}
-[[Катэгорыя:Ваяводзтвы Польскай Рэспублікі (1918—1939)]]
+[[Катэгорыя:Ваяводствы Польскай Рэспублікі (1918—1939)]]
 [[Катэгорыя:Горад Вільнюс]]