Аляксандр Іванавіч Сярдзюк

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых асоб з прозвішчам Сярдзюк.
Аляксандр Іванавіч Сярдзюк
укр.: Олександр Іванович Сердюк
Дата нараджэння 14 (27) чэрвеня 1900
Месца нараджэння
Дата смерці 14 снежня 1988(1988-12-14) (88 гадоў)
Месца смерці
Месца пахавання
Грамадзянства
Адукацыя
Прафесія акцёр, кінаакцёр, тэатральны рэжысёр, выкладчык універсітэта
Гады актыўнасці 1919 — 1970
Тэатр
Прэміі
Сталінская прэмія Сталінская прэмія
Узнагароды
ордэн Леніна ордэн Працоўнага Чырвонага Сцяга ордэн Дружбы народаў медаль «За доблесную працу ў Вялікай Айчыннай вайне 1941—1945 гг.»
народны артыст СССР народны артыст Украінскай ССР Заслужаны артыст Украінскай ССР
IMDb ID 0784924

Аляксандр Іванавіч Сярдзю́к[4] (укр.: Олександр Іванович Сердюк; 14 (27) чэрвеня 1900 — 14 снежня 1988) — украінскі савецкі акцёр, тэатральны рэжысёр і педагог. Народны артыст СССР (1951).

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Помнік на магіле А. І. Сярдзюка ў Харкаве

Нарадзіўся ў сяле Бзіў у Палтаўскай губерні (цяпер у Барышыўскім раёне Кіеўскай вобласці Украіны). У 1919 годзе скончыў Дзяржаўны музычна-драматычны інстытут імя М. В. Лысенкі ў Кіеве. У 1919—1922 гадах акцёр Першага дзяржаўнага тэатра Украінскай ССР імя Т. Р. Шаўчэнкі (сучасны Дняпроўскі нацыянальны ўкраінскі музычна-драматычны тэатр імя Т. Р. Шаўчэнкі). З 1922 года А. Сярдзюк акцёр у тэатры «Берэзіль» (з 1934 года Харкаўскі драматычны тэатр імя Т. Шаўчэнкі). У 1957—1962 гадах — дырэктар і мастацкі кіраўнік тэатра. Член КПСС з 1943 года[5]. З 1946 года выкладаў у Харкаўскім тэатральным інстытуце, з 1960 года — прафесар[4].

Член КПСС з 1943 года[5]. Дэпутат Вярхоўнага Савета Украінскай ССР 4-га і 5-га скліканняў.

Памёр Аляксандр Іванавіч Сярдзюк 14 снежня 1988 года. Пахаваны на 2-х гарадскіх могілках Харкава.

Творчасць[правіць | правіць зыходнік]

Творчасць А. І. Сярдзюка вызначалася глыбінёй псіхалагічнай трактоўкі, часам вострай публіцыстычнасцю[4][5].

Сярод выкананых роляў: Гараднічы («Рэвізор» М. В. Гогаля), Ягор Булычоў («Ягор Булычоў і іншыя» М. Горкага), Платон, Кобза, Граза («Платон Крэчат», «Гібель эскадры», «Старонкі дзённіка» А. Карнейчыка), Мікіта («Яраслаў Мудры» І. Качаргі), Сяргееў («Генерал Ватуцін» Л. Дзміцеркі), Каравай («Таблетку пад язык» А. Макаёнка), Барон («Жакерыя» П. Мерымэ), Атэла («Атэла» У. Шэкспіра), Назар («Назар Стадоля» Т. Шаўчэнкі і інш. Стварыў вобраз У. І. Леніна ў спектаклях «Трэцяя патэтычная» М. Пагодзіна і «Паміж ліўнямі» А. Штэйна[5]. Сярод рэжысёрскіх работ А. І. Сярдзюка пастаноўкі «Ой, пайду я ў Барыслаўку» паводле І. Франко (1956), «Гайдамакі» паводле Т. Шаўчэнкі (1962), «Няроўны бой» М. Заруднага (1960), «Маруся Багуслаўка» М. Старыцкага (1962) і іншыя.

З 1930[5] года А. І. Сярдзюк здымаўся ў кіно. Выканаў ролі: Назар («Назар Стадоля», 1936), Чарненка («Стажары», 1939), Мікалай Варкалюк («Каханне на досвітку», 1957), Кабаха («Гібель эскадры», 1965) і іншыя.

Пастаянна прымаў удзел ва ўрачыстасцях, прысвечаных ушанаванню памяці Т. Р. Шаўчэнкі. Аўтар кнігі «Роздумы і нататкі акцёра» (1989), артыкулаў «На ўсё жыццё», «Натхненні акцёра» (абодва ў 1964 годзе).

Узнагароды і званні[правіць | правіць зыходнік]

Памяць[правіць | правіць зыходнік]

  • На доме ў Харкаве, у якім жыў А. І. Сярдзюк, устаноўлена мемарыяльная дошка.
  • Акцёру прысвечаны фільмы «Сустрэча з сабой» (1968, Харкаўская студыя тэлебачання), «Харкаў Леся Сердзюка» (1995, тэлестудыя"Ніка-Арс").

Зноскі[правіць | правіць зыходнік]

  1. ↑ http://www.encyclopediaofukraine.com/display.asp?linkpath=pages%5CB%5CE%5CBerezil
  2. ↑ Шевченківська енциклопедія — Київ: 2013. — Т. 5. — С. 723. — ISBN 978-966-02-6420-5, 978-966-02-6421-2
  3. ↑ Театральная энциклопедия / под ред. С. С. Мокульский — М.: Большая российская энциклопедия, 1960. — Т. 4.
  4. ↑ а б в БелЭн 2002.
  5. ↑ а б в г д ВСЭ 1976.
  6. ↑ Указ Президиума Верховного Совета СССР от 26 июня 1980 года № 2373—Х «О награждении народного артиста СССР Сердюка А. И. орденом Дружбы народов» // «Ведомости Верховного Совета Союза Советских Социалистических Республик». — № 27 (2049) от 2 июля 1980 года. (руск.)

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

  • Сярдзю́к Аляксандр Іванавіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 355. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
  • Сердю́к Александр Иванович // Т. 23. Сафлор — Соан. — М. : Советская энциклопедия, 1976. — С. 296. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров; 1969—1978). (руск.)
  • Р. Б. Сердю́к Александр Иванович // Театральная энциклопедия. В 5 томах. / Под редакцией С. С. Мокульского (том 1), П. А. Маркова (тома 2—5). — М., Советская энциклопедия, 1961—1967. — Т. 4: Нежин — Сярев. — М., 1965. — Стб. 917—918. — 1152 стб. с илл., 6 л. илл. — 40 500 экз. (руск.)
  • Леонід Барабан Сердюк Олександр Іванович // Шевченківська енциклопедія: — Т. 5: Пе—С: у 6 т. / Гол. ред. М. Г. Жулинський. — Київ : Ін-т літератури ім. Т. Г. Шевченка, 2015. — С. 723. — 1040 с. — 2000 прим. — ISBN 978-966-02-6420-5, ISBN 978-966-02-6420-0 (т. 5). (укр.)

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Аляксандр_Іванавіч_Сярдзюк&oldid=4681551"