Андрэй Катлярчук

Андрэй Катлярчук
Дата нараджэння	1968
Месца нараджэння	Новачаркаск, Растоўская вобласць, РСФСР, СССР
Грамадзянства	Швецыя
Род дзейнасці	гісторык
Месца працы	Універсітэт Сёдэрторна[d] Стакгольмскі ўніверсітэт
Навуковая ступень	доктар гістарычных навук
Альма-матар	Бранскі дзяржаўны педагагічны інстытут імя акадэміка І. Г. Пятроўскага[d] (1990) Стакгольмскі ўніверсітэт
Прэміі	прэмія імя Францішка Багушэвіча (2002)

Андрэй Катлярчук (нар. 1968, Новачаркаск, РСФСР) — гісторык, кандыдат гістарычных навук (1999), доктар гісторыі (PhD, 2006).

Біяграфія

Нарадзіўся ў сям’і ваеннага і настаўніцы, ураджэнцаў Турава. З бацькамі жыў у Чачні, на Палессі ў Беларусі. Скончыў гістарычны факультэт Бранскага дзяржаўнага педагагічнага інстытута (1990), аспірантуру Расійскай акадэміі навук пры МАЭ РАН (Кунсткамера). Кандыдат гістарычных навук (1999). Праходзіў стажыроўку ва ўніверсітэце Упсалы (Швецыя). З 2000 жыве і працуе ў Швецыі. Абараніў доктарскую дысертацыю ў Стакгольмскім універсітэце (2006). Працаваў выкладчыкам інстытута гісторыі, гендарных даследаванняў і культуралогіі ўніверсітэта Паўднёвага Стакгольма — Сёдэрторна (Sodertorn University). Цяпер з’яўляецца выкладчыкам кафедры гісторыі Стакгольмскага ўніверсітета і старшым навуковым супрацоўнікам Школы гістарычных і сучасных даследаванняў ўніверсітэта Паўднёвага Стакгольма.

Дзейнасць

Кірункі навуковай дзейнасці — беларуска-расійскія, шведскія, венгерскія, украінскія сувязі, старабеларуская царкоўная гісторыя і літаратура.

Аўтар кніг «Праздничная культура в городах России и Белоруссии XVII века» (СПб, 1999), «Швэды ў гісторыі й культуры беларусаў» (Мінск, 2002, 2007; пад апекай Шведскага інстытута), «In the shadows of Poland and Russia: the Grand Duchy of Lithuania and Sweden in the European crisis of the mid-17th century» (Содэртарн, 2006), «Making The Baltic Union — The 1655 Federation Of Kedainiai Between Sweden And The Grand Duchy Of Lithuania» (2008) і шматлікіх артыкулаў на беларускай, англійскай, рускай, шведскай, украінскай і інш. мовах, у т.л. «Францішак Скарына і кола харвацкіх гуманістаў» (Кантакты і дыялогі, 2000, № 4), «Родная мова ў гісторыі царквы» (Przegląd Prawoslawny, 2000, № 12), «Король Стефан Баторий в народной культуре белорусов» (Studia Russika, T. XVIII: Budapest, 2000).

У сакавіку 2022 годзе ў суаўтарстве з доктарам сацыялогіі Мікалаем Захаравым апублікаваў адзін з першых артыкулаў пра гісторыю і сучаснасць беларуска-украінскіх адносін у кантэксце расійскага ўварвання ва Украіну, а таксама ўключнасць і стаўленне да ўварвання беларускага грамадства і рэжыма Лукашэнкі.

Узнагароды

• Лаўрэат Прэміі імя Ф. Багушэвіча беларускага ПЭН-цэнтра за «лепшую гістарычную кнігу» (2002)
• Лаўрэат Прэміі Паўночна-Амерыканскай асацыяцыі беларускіх даследаванняў (North American Association for Belarusian Studies) імя Зоры Кіпель за публікацыі па беларусістыцы (2007)

Асноўныя публікацыі

Манаграфіі

1. In Forge of Stalin. Swedish colonists of Ukraine in the totalitarian experiments of the twenties century (Stockholm University Press/Södertörn University Academic Studies) 2014, 389 pp. ISBN 978-91-87235-96-2. http://www.diva-portal.org/smash/get/diva2:768629/FULLTEXT01.pdf

   Рускае выданне: В кузнице Сталина. Шведские колонисты Украины в тоталитарных экспериментах 20 века. Москва: РОССПЭН. международная серия «История сталинизма». 2012. 224 с. ISBN 978-5-8243-1684-1. http://www.diva-portal.org/smash/get/diva2:579093/FULLTEXT03.pdf

2. In the Shadows of Poland and Russia: the Grand Duchy of Lithuania and Sweden in the European Crisis of the mid-17th Century. PhD dissertation. Södertörn University, 2006, 347 pp. ISBN 91-89315-63-4. http://www.diva-portal.org/smash/get/diva2:200752/FULLTEXT01.pdf

   2-е перапрацаванае выданне: Making the Baltic Union. The 1655 Federation of Kedainiai between Sweden and the Grand Duchy of Lithuania. Saarbrücken: Verlag Dr. Müller, Germany, 2008. 344 pp. ISBN 978-3-639-04331-0.

   Беларускае выданне: У ценю Польшчы і Расеі. Вялікае Княства Літоўскае і Швэцыя ў часе эўрапейскага крызісу сярэдзіны XVII ст. Мінск: Інстытут беларускіх даследаванняў, 2010, 305 с. ISSN 1392-9682. http://prastora.by/knihi/katliarcuk-andrej-u-cieniu-polscy-i-rasiei-vialikaie-kniastva-litouskaie-i-svecyia-u-casie-eurapiejskaha-kryzisu-siaredz#sthash.D0WsfkSm.dpuf

   2-е беларускае выданне: У ценю Польшчы і Расеі. Вялікае Княства Літоўскае і Швэцыя ў часе эўрапейскага крызісу сярэдзіны XVII ст. Смаленск: Інбелкульт, 2015, 305 с. ISBN 978-5-00076-010-9

3. Швэды у гісторыі й культуры беларусаў. Мінск, 2002, 296 с. ISBN 985-6599-58-X.

   2-е перапрацаванае выданне: Вільнюс: Інстытут беларускіх даследаванняў, 2007. http://www.diva-portal.org/smash/get/diva2:860434/FULLTEXT01.pdf

4. Праздничная культура в городах России и Белоруссии XVII века: официальные церемонии и крестьянская обрядность. СПб.: Slavica Petropolitana, 2001, 240 с. Российская академия наук: Диссерт. ISBN 5-85803-177-3.http://www.livelib.ru/book/1000123027

Артыкулы і часткі кніг

1. «Ethnic cleansing in the Barents region», The Barents Encyclopedia. Umeå, 2016.
2. «Koldyczewo concentration camp» (co-authored with Martin Dean) in: The Encyclopedia of Camps and Ghettos 1933—1945, vol. V Extermination, Transit, and Forced Labor Camps for Jews. Ed. by Martin Dean & Geoffrey Megargee. Bloomington: Indiana University Press, 2016.
3. «Norwegians in the Stalinist Terror: New Perspectives for Research», Fortid, 2015:2, pp. 18-22. http://www.fortid.no/tidsskrift/download/fortid_2_2015_hires.pdf Архівавана 22 снежня 2015.
4. «Nazi Genocide of Roma in Belarus and Ukraine: the significance of census data and census takers», Études Tsiganes, 2015:1.
5. «The Memory of Roma Holocaust in Ukraine. Mass Graves, Memory Work and the Politics of Commemoration», Towards a Common Past? Conflicting Memories in Contemporary Europe. Ed. by Barbara Tornqvist-Plewa. Berlin, New York: Walter de Gruyter. 2015.
6. «The 1655 Union of Keidaniai between Lithuania and Sweden: Dynastical Dimensions in Historical Perspective», Lithuania-Poland-Sweden. European Dynastic Unions and Historical-Cultural Ties, Vilnius: National Museum, 2014, pp. 364-391.
7. «The Nordic Threat: Soviet Ethnic Cleansing on the Kola Peninsula», The Sea of Identities. A century of Baltic and East European Experiences with Nationality, Class, and Gender, Norbert Götz (ed.), Södertörn University Academic Studies, vol. 60, Stockholm, Elanders, 2014, pp. 53-83. http://www.diva-portal.org/smash/get/diva2:748534/FULLTEXT01.pdf
8. «The Nazi genocide of Roma on the territory of occupied Ukraine: the role of Soviet path dependency in contemporary politics of memory», Holocaust and Modernity, 2014:12, [in Russian] pp. 24-50. http://holocaust.kiev.ua/news/jurnal_nodostup/Kotljarchuk12.pdf Архівавана 7 сакавіка 2016.
9. «Little Red Sweden in Ukraine: the 1930s Comintern project in Gammalsvenskby», The Lost Swedish Tribe: Reapproaching the history of Gammalsvenskby in Ukraine, Piotr Wawrzeniuk & Julia Malitska (eds.), Södertörns högskola, Huddinge, 2014, pp. 111-149. http://www.diva-portal.org/smash/get/diva2:704718/FULLTEXT01.pdf
10. «World War II Memory Politics: Jewish, Polish and Roma Minorities of Belarus», The Journal of Belarusian Studies. 2013:1, pp. 7-40. http://belarusjournal.com/article/world-war-ii-memory-politics-jewish-polish-and-roma-minorities-belarus-205 Архівавана 22 снежня 2015.
11. «Kola Sami in the Stalinist terror: a quantitative analysis», Journal of Northern Studies, 2012:2, pp. 59-82. http://www.diva-portal.org/smash/get/diva2:606912/FULLTEXT01.pdf
12. «Tvångsnormaliseringens teknik och kollektivt motstånd. Ukrainasvenskar i Gulagarkipelagen», Historisk Tidskrift. 2011:1, pp. 3-24. http://www.historisktidskrift.se/fulltext/2011-1/pdf/HT_2011_1_003-024_kotljarchuk.pdf Архівавана 22 снежня 2015.
13. «Hidden History, Divided Memory: the concentration camp of Kaldycheva in Nazi-occupied Belarus», Conference paper presented at the international symposium «Nazi Camps in the Occupied Soviet Territories» Paris. The research centre Yahad-In Unum and the Université Paris-IV Sorbonne. September 19-20, 2011. DVD publication. Paris: Yahad-In Unum. 2012, vol. 4.
14. SWOT 2. Analysis and Planning for Cross-border Co-operation in Northern Europe. Institute of International Sociology Gorizia. Council of Europe, 2010, chapter 4.1,. «Prospects for „good“ cross-border cooperation between Belarus and Latvia»; chapter 8 «Belarus-Latvia». http://www.diva-portal.org/smash/get/diva2:779068/FULLTEXT01.pdf
15. «Ruthenian Protestants and the Orthodoxy in the Grand Duchy of Lithuania», Lithuanian Historical Studies. 2009:12, pp. 41-62. ISSN 1392—2343. http://www.diva-portal.org/smash/get/diva2:579102/FULLTEXT02.pdf
16. 10. «Історики у штанцях: білоруська наука під Лукашенком», Модерна Україна. 2007. Vol 12:1, pp. 62-71. (In Ukrainian). http://uamoderna.com/images/archiv/12_1/4_UM_12_Doslidzennia__Kotlyarchuk.pdf
17. «Paganism in the Grand Duchy of Lithuania in views of Swedish and English early modern historians», Druvius. 2008:2, pp. 79-86. (In Belarusian).
18. «Ukrainian Swedes in Komi ASSR: survival and everyday life», Skandinavskie chteniya 2008. St. Petersburg, pp. 306-325. (In Russian). http://www.kunstkamera.ru/files/lib/978-5-88431-187-9/978-5-88431-187-9_25.pdf
19. «The 1655 Union of Kedainiai between Lithuania and Sweden and the nobility of Grodno», Haradzienski palimpsest. Bialystok, 2008, pp. 40-48.
20. «Riga and commercial aspects of the Lithuanian-Swedish relations during the first half of the seventeenth century», Groninger Hanze Studies 2. Ed. Hano Brand, Poul Holm and Leos Müller. Groningen. 2007. pp. 240-249. ISBN 978-90-6550-882-9.
21. «German colonists of Ukraine and their relations with Swedish neighbours», Voprosy Germanskoi Istorii. Dnepropetrovsk, 2007. (In Russian). pp. 27-35.
22. «Students from the Grand Duchy of Lithuania at the Dutch universities: confession, social and ethnic origin and everyday life», ARCHE, 2007:11.(in Belarusian). https://store.arche.by/item/1684 Архівавана 17 чэрвеня 2021.
23. «The pro-Swedish Advisory Council of the Grand Duchy of Lithuania in 1655—1656: the origin, structure and fate of members», Faworyci i opozycjoniści. Król a Elity polityczne w Rzeczypospolitej XV—XVII wieku. Krakow, 2006, pp. 311-329.
24. «The Second Northern War and the last Swedish operation in Belarus. A siege of Brest and conflict for the city», Belarusian Historical Review, vol. XII:1-2. 2006, pp. 30-69. (In Belarusian with summary in Swedish). http://www.belhistory.eu/andrej-katlyarchuk-drugaya-pa%D1%9Enochnaya-vajna-i-aposhnyaya-shvedskaya-aperacyya-%D1%9E-vkl-abloga-berascya-1657-g-i-sprechka-za-mesta/
25. «The tradition of Belarusian Statehood: a war for the past», Contemporary Change in Belarus. Baltic and Eastern European Studies. Vol. 2. Södertörn University. 2004, pp. 41-72. ISBN 91-85139-02-5.
26. «Diplomatic relations between Sweden and Ukraine in 1654—1660», Ukraina i sosednie gosudarstva v XVII. Sankt Petersburg, 2004, pp. 90-107. (In Russian).
27. «The image of Swedes in Belarusian literature», Annus Albaruthenicus, 2002, vol. 3, pp. 79-93.
28. «Karl XII and Belarusian folklore», Skandinavskie chteniya 2002. St. Petersburg, pp. 419-427. (In Russian). http://www.kunstkamera.ru/index/science/books/books/skandinavskie_chtenia2002/
29. «Karl XII in Mahileu», Past and present history of Mahileu. The materials of the international conference. Mahileu. 2001, pp. 95-99. (In Belarusian).
30. «Polish-Church-Slavonic dictionary of Simeon Polatski in Sweden», Contacts and dialogues. The journal of the International Association for Belarusian studies. Minsk, 2001, vol.6. pp. 31-42. (In Belarusian).
31. «Belarusian minority in the Bryansk region of Russia», ARCHE, 2001:2, pp. 155-166. (In Belarusian). http://arche.bymedia.net/2001-2/katla201.html Архівавана 22 снежня 2015.
32. «Swedes in history and folklore of Belarusians», Skandinavskie chteniya 1998. St. Petersburg, 2000, pp. 187-193. (In Russian). http://urss.ru/cgi-bin/db.pl?lang=Ru&blang=ru&page=Book&id=71419
33. «The Bakhtin’s theory and the studies of Belarusian popular culture», Dialogue. Carnival, Chronotop. International Bakhtin Journal, 1998, 3 (24), pp. 46-59. (In Russian). http://nevmenandr.net/dkx/?y=1998&n=3&abs=KOTL
34. Православная церковь в Великом княжестве Литовском // Вестник Белорусского православного экзархата. — 1998. — № 1. — С. 7 — 25.

Рэцэнзіі

• Weiss-Wendt, Anton (ed.), The Nazi genocide of the Roma: reassessment and commemoration, Berghahn Books, New York, 2013, in: Holocaust and Modernity, 2014:1, pp. 105-118. http://holocaust.kiev.ua/
• Deland, Mats. Purgatorium: Sverige och andra världskrigets förbrytare. Stockholm: Atlas.2012, in: Arche, ISSN 1392-9682, Vol. 5, pp. 166-172. http://www.diva-portal.org/smash/get/diva2:749122/FULLTEXT02.pdf
• Audronė Janužytė Historians as Nation State-Builders: the Formation of Lithuanian University 1904—1922. 2006, in: Nordisk Østforum, ISSN 0801-7220, Vol. 20: 4, pp. 459-461. http://www.diva-portal.org/smash/get/diva2:579147/FULLTEXT02.pdf
• Bernhard Chiari. Alltag hinter der Front: Besatzung, Kollaboration und Widerstand in Weißrußland 1941—1944. Düsseldorf, 1998. Ab Imperio. 2007:3. pp. 482-492. http://abimperio.net/cgi-bin/aishow.pl?state=srch&idlang=2&s=котлярчук
• Gaunt David, Levine Paul A. and Palosuo Laura (eds). 2004. Collaboration and Resistance during the Holocaust. Belarus, Estonia, Latvia, Lithuania. Bern: Peter Lang, 2004. ARCHE, vol. 3. 2005. http://arche.bymedia.net/2005-3/katlarcuk305.htm Архівавана 4 сакавіка 2016.
• Eriksonas, Linas. 2004. National heroes and national identities. Scotland, Norway and Lithuania. Brussels. 320 pp. Belarusian Historical Review, 2004:11. http://www.belhistory.eu/eriksonas-linas-national-heroes-and-national-identities-scotland-norway-and-lithuania-andrej-katlyarchuk/
• Lindner, Rainer. 1999. Historiker und Herrschaft: Nationsbildung und Geschichtspolitik in Weissrussland im 19. und 20. Jahrhundert. München. ARCHE. Minsk, 2004:2. http://arche.bymedia.net/2004-2/katlarcuk204.htm Архівавана 4 сакавіка 2016.
• Stone, Daniel. 2001. The Polish-Lithuanian state, 1386—1795. Seattle: University of Washington Press, 2001. 374 p. ARCHE, vol. 5. 2003. http://arche.bymedia.net/2003-5/katl503.html Архівавана 4 сакавіка 2016.
• Snyder, Timothy. 2003. The reconstruction of Nations. Poland, Ukraine, Lithuania, Belarus 1569—1999. Yale University, USA. 367 p. ARCHE, vol. 2. 2003. http://kamunikat.org/usie_czasopisy.html?pubid=12676

Спасылкі

• Катлярчук А. Беларусы Бранскага краю: Этнічная гісторыя і сучаснасць Архівавана 22 снежня 2015. // Arche № 2(16), 2001.
• Катлярчук А. Нацыянальнае канструяваньне Міцкевіча, або What Tomas Venclova did not say in Harvard // Arche № 4(44), 2006.
• Лашкевіч К. Андрэй Катлярчук: Найвялікшы міф нашай гісторыі — «ВКЛ — беларуская дзяржава» Архівавана 17 красавіка 2010. // TUT.BY: Грамадства, 9 снежня 2009.