Андрэ ле Брун

Андрэ ле Брун
Дата нараджэння	1737
Месца нараджэння	Парыж, Каралеўства Францыя
Дата смерці	30 верасня 1811(1811-09-30)
Месца смерці	Вільня, Віленскі павет, Літоўска-Віленская губерня, Расійская імперыя
Грамадзянства	Францыя
Род дзейнасці	скульптар
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Андрэ ле Брун (Лебрэн) (фр.: André Le Brun; 1737, Парыж — 30 верасня 1811, Вільня) — прыдворны скульптар польскага караля Станіслава Аўгуста Панятоўскага.

Біяграфія

Алегорыі Справядлівасці і Міра з гербом Рэчы Паспалітай, у Мармуровым зале Каралеўскага замка ў Варшаве (1771)

Андрэ ле Брун. Бюст караля Станіслава Аўгуста Панятоўскага. Гродзенскі гісторыка-археалагічны музей.

Франка-фламандскага паходжання. Вучань Жана-Батыста Пігаля. У 1755 годзе выйграў Гран-пры французскай Акадэміі жывапісу і скульптуры.

З 1759 года навучаўся у Французскай акадэміі ў Рыме, таксама стаў чальцом рымскай акадэміі святога Лукі. Яго стыль сфармаваўся пад уплывам рымскага барока. Быў адным з дызайнераў версальскага парка.

У 1768 годзе, дзякуючы садзейнічанню мадам Марыі Тэрэзы Жафрэн, стаў прыдворным мастаком караля Рэчы Паспалітай Станіслава Аўгуста Панятоўскага. У 1768—1795 гадах меў тытул «першага скульптара» караля і кіраваў скульптурнай майстэрняй у Каралеўскім замку ў Варшаве.

Будучы ў Польшчы быў схільны да класіцызму. Пасля адрачэння караля пераехаў з ім у Гродна, а потым у Пецярбург, у надзеі на пазіцыю прыдворнага скульптара пры імператарскім двары.

Акрамя Рэчы Поспалітай, у 1795—1803 гадах плённа працаваў у Санкт-Пецярбургу.

З 1803 года ў якасці прафесара працаваў на кафедры скульптуры і работы па каменю ў імператарскім Віленскім універсітэце.

Андрэ Жан ле Брун памёр у Вільні ў 1811 году.

Выбраныя працы

Бюст гетмана Стэфана Чарнецкага

Конная статуя польскага караля Яна III Сабескага

Гродзенскі гісторыка-археалагічны музей

У экспазіцыі Новага замку знаходзіцца бюст польскага караля Станіслава Аўгуста Панятоўскага, выраблены ў 1784 годзе для дамініканскага касцёла ў Гродна.

Іншыя працы:

• Некалькі статуй для рымскай тытулярный царквы Сан-Карло-аль-Корсы (уключаючы статую Юдыф)
• бюст графа Кірылы Разумоўскага (Траццякоўская галерэя, 1766)
• бюст Папы Рымскага Клімента XIII (1768)
• бюст Марыя Фёдораўны, жонкі Паўла I
• бюст гетмана Стэфана Чарнецкага

У Луўры маюцца тры работы Ле Бруна

• Тры танцуючых маладых жанчыны, адзетых у антычным стылі
• Алегарычная кампазіцыя Афіны
• Нептун з трохзубам у багата упрыгожаным медальёне

У Каралеўскім замку ў Варшаве

• рад дэкаратыўных скульптур, у тым ліку, алегорыі Справядлівасці і Міру, якія падтрымліваюць шчыт з гербом Рэчы Паспалітай, у Мармуровым зале палаца (1771)
• рад дэкаратыўных скульптур Вялікага зала (у суаўтарстве з Якубам Манальдзі), у тым ліку, статуі Апалона і Мінервы (каля 1778 года)
• статуя Славы і большасць адлітых у бронзе (13) бюстаў праслаўленых палякаў у Рыцарскім зале.

Таксама:

• скульптуры «Танцуючыя сатыры» і «Вакханка» у Лазенках (створаны ў час знаходжання Ле Бруна у Італіі)
• Чатыры атланты, якія падтрымліваюць балкон над уваходам у Палац Тышкевічаў (Варшава).
• праект помніка Яну III Собескаму ў Варшаве (выканаў скульптар Ф. Пинк, 1788) у Лазенках і інш.

Літаратура

• Katarzyna Mikocka-Rachubowa. Andre Le Brun pierwszy rzeźbiarz krola Stanisława Augusta. 2 t. Warszawa: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, 2010.
• Wielka Encyklopedia PWN. Tom 15. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003, s. 395. ISBN 83-01-13794-0.
• Władysław Leśniewski: Historia sztuki polskiej (tom III). Kraków: Wydawnictwo Literackie Kraków, 1965, s. 82.
• Artur Badach: Zamek Królewski w Warszawie. Fundacja Zbiorów im. Ciechanowieckich. Fundacja Teresy Sahakian. Rzeźba. Katalog zbiorów. Warszawa: Zamek Królewski w Warszawie, 2011, s. 24. ISBN 978-83-7022-187-4.
• Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 411. ISBN 83-01-08836-2.