Васіль I Дзмітрыевіч

Васіль I Дзмітрыевіч
Васіль I Дзмітрыевіч
	; Васіль I Дзмітрыевіч, выява з царскага тытулярніка, XVII стагоддзе
вялікі князь маскоўскі
	1389 — 1425
Папярэднік	Дзмітрый Данскі
Пераемнік	Васіль II
Нараджэнне	30 снежня 1371; Масква, Вялікае Княства Маскоўскае;
Смерць	27 лютага 1425 (53 гады); Масква, Вялікае Княства Маскоўскае;
Месца пахавання	Архангельскі сабор;
Род	Рурыкавічы
Бацька	Дзмітрый Данскі
Маці	Еўдакія Дзмітрыеўна[d]
Жонка	Соф’я Вітаўтаўна[…]
Дзеці	Ганна Васільеўна Маскоўская[d], Васіль II, Настасся Васілеўна[d], Іван Васільевіч[d], Vasilisa Vasilievna[d] і Марыя Васілеўна[d]
Веравызнанне	Праваслаўная Царква
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Васіль Дзмітрыевіч (1371 — 28 лютага 1425) — вялікі князь маскоўскі і ўладзімірскі з 1389, старэйшы сын Дзмітрыя Іванавіча Данскога і вялікай княгіні Еўдакіі, дачкі вялікага князя суздальскага Дзмітрыя Канстанцінавіча.

Знешняя палітыка

Працягваў аб’яднанне рускіх земляў. Пакінуў аб сабе памяць кіраўніка цвёрдага і асцярожнага. У 1392 Васіль I далучыў Ніжагародскае і Мурамскае княства, у 1397—1398 — Бежацкі Верх, Волагду, Усцюг і землі комі. Двойчы рабіў спробы адабраць сілай у Ноўгарада Двінскую зямлю, але так і не змог зрабіць гэтага. Для прадухілення небяспекі з боку Залатой Арды Васіль I уступіў у саюз з Літвой (1392), які апынуўся нетрывалым, бо князь Вітаўт у 1403—1404 захапіў Вязьму і Смаленск. Пасля разгрому ў 1391 і 1395 Залатой Арды Цімурам адмовіўся ад выплаты даніны; пасля нашэсця ў 1408 Едыгея вымушаны быў вярнуцца да выплаты даніны.

Унутраная палітыка

Пры Васілі I працягвала расці феадальнае землеўладанне. З узмацненнем улады вялікага князя адбываліся вывад з вядзення феадалаў часткі судовых спраў і перадача іх у рукі вялікакняжацкіх намеснікаў і валасцеляў.

Вынікі кіравання

Дзякуючы яго прадбачлівай палітыцы за 36 гадоў кіравання маскоўскае княства не адчула якія-небудзь унутраных узрушэнняў. За гэты перыяд часу Масква толькі аднойчы, у 1408 годзе падвергнулася нашэсцю сіл Арды, але Едыгей так і не змог захапіць горад.

Сям’я

14 чэрвеня 1394 года ў Маскве ажаніў сваю дачку Марыю з Лугвенам Альгердавічам^[5]^[6]^[7]^[8]. Аднак расійскі даследчык Уладзімір Андрэевіч Кучкін падвергнуў сумневу версію аб існаванні Марыі. Даследчык адзначыў, што ў тэксце Васкрасенскага летапісу прыводзіцца толькі пералік дзяцей Юрыя Патрыкеевіча, названага зяцем вялікага князя, у той час як імя жонкі адсутнічае. Кучкін паказвае, што ні ў летапісах, ні ў актах, ні ў ранніх радаводах не пацвярджаецца наяўнасць у вялікага князя Васіля Дзмітрыевіча дачкі па імені Марыя^[9].

Зноскі

↑ Василий, имена великих московских князей // Варлен — Венглейн (БСЭ1) — 1928. — Т. 9. — С. 50.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q20078554"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q43200243"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q30239582"></a>
↑ (unspecified title) Праверана 7 жніўня 2020.
↑ Kniaziowie litewsko-ruscy od końca czternastego wieku / пад рэд. J. Wolff — Warszawa: 1895. — С. 160.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q125352562"></a>
↑ Яз. Анна Васильевна // Энциклопедический лексикон — СПб.: 1835. — Т. 2. — С. 318–319.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q21282453"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q49934909"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4536514"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4532135"></a>
↑ Софийская вторая летопись // Полное собрание русских летописей, изданное по высочайшему повелению археографической комиссией. Т. 6. Софийские летописи. — Санкт-Петербург: Типография Эд. Праца, 1853. — 358 с. — С. 124.
↑ Воскресенская летопись // Полное собрание русских летописей, изданное по высочайшему повелению археографической комиссией. Т. 8. Продолжение летописи по Воскресенскому списку. — Санкт-Петербург: Типография Эд. Праца, 1859. — 301 с. — С. 64.
↑ Патриаршая или Никоновская летопись // Полное собрание русских летописей, изданное по высочайшему повелению археографической комиссией. Т. 11. Летописный сборник, именуемый Патриаршей или Никоновской летописью. — Санкт-Петербург: Типография Эд. Праца, 1897. — 254 с. — С. 156.
↑ Полное собрание русских летописей / Академия наук СССР, Институт истории СССР, Ленинградское отделение. — Т. 25: Московский летописный свод конца XV века. — Москва; Ленинград: 1-я типография Издательства Академии наук СССР в Ленингарде, 1949. — 464 с., 2 л. ил. — С. 221.
↑ Кучкин, В. А. Большой московский наместник Иван Юрьевич Патрикеев // Отечественная история. — 2006. — № 1. — С. 154—168.

Гл. таксама

Спіс: Маскоўскія князі (1276—1598)

[_a5c86002b527a570-1] Василий, имена великих московских князей // Варлен — Венглейн (БСЭ1) — 1928. — Т. 9. — С. 50.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q20078554"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q43200243"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q30239582"></a>

[_795575f5d3c2cc3f-2] (unspecified title) Праверана 7 жніўня 2020.

[_8d209051df002183-3] Kniaziowie litewsko-ruscy od końca czternastego wieku / пад рэд. J. Wolff — Warszawa: 1895. — С. 160.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q125352562"></a>

[_8ad49f570c2d0bd1-4] Яз. Анна Васильевна // Энциклопедический лексикон — СПб.: 1835. — Т. 2. — С. 318–319.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q21282453"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q49934909"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4536514"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4532135"></a>

[5] Софийская вторая летопись // Полное собрание русских летописей, изданное по высочайшему повелению археографической комиссией. Т. 6. Софийские летописи. — Санкт-Петербург: Типография Эд. Праца, 1853. — 358 с. — С. 124.

[6] Воскресенская летопись // Полное собрание русских летописей, изданное по высочайшему повелению археографической комиссией. Т. 8. Продолжение летописи по Воскресенскому списку. — Санкт-Петербург: Типография Эд. Праца, 1859. — 301 с. — С. 64.

[7] Патриаршая или Никоновская летопись // Полное собрание русских летописей, изданное по высочайшему повелению археографической комиссией. Т. 11. Летописный сборник, именуемый Патриаршей или Никоновской летописью. — Санкт-Петербург: Типография Эд. Праца, 1897. — 254 с. — С. 156.

[8] Полное собрание русских летописей / Академия наук СССР, Институт истории СССР, Ленинградское отделение. — Т. 25: Московский летописный свод конца XV века. — Москва; Ленинград: 1-я типография Издательства Академии наук СССР в Ленингарде, 1949. — 464 с., 2 л. ил. — С. 221.

[9] Кучкин, В. А. Большой московский наместник Иван Юрьевич Патрикеев // Отечественная история. — 2006. — № 1. — С. 154—168.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]