Перайсці да зместу

Вельё Торміс

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Торміс Вельё
эст.: Veljo Tormis
Вельё Торміс, 2004
Вельё Торміс, 2004
Асноўная інфармацыя
Дата нараджэння 7 жніўня 1930(1930-08-07)
Месца нараджэння
Дата смерці 21 студзеня 2017(2017-01-21) (86 гадоў)
Месца смерці
Краіна Сцяг СССР СССР > Сцяг Эстоніі Эстонія
Бацька Riho Tormis[d]
Жонка Lea Tormis[d]
Дзеці Tõnu Tormis[d]
Альма-матар
Месца працы
Музычная дзейнасць
Прафесіі
Інструменты арган
Жанры опера і хоравая музыка[d]
Прэміі
Дзяржаўная прэмія СССР Дзяржаўная прэмія СССР
Узнагароды
Ордэн Дзяржаўнага герба Эстоніі
Народны артыст СССР— 1987 Дзяржаўная прэмія СССР — 1974
veljotormis.com
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Вельё То́рміс (эст.: Veljo Tormis; нар. 7 жніўня 1930, с. Куусалу, павет Хар’ю, паблізу Таліна21 студзеня 2017) — выбітны эстонскі кампазітар і фалькларыст. Народны артыст СССР (1987), лаўрэат Дзяржаўнай прэміі СССР (1974).

Нарадзіўся 7 жніўня 1930 года ў с. Куусалу, павет Хар’ю, паблізу Таліна. Бацька Вельё Торміса служыў арганістам у вясковай царкве ў Вігала на Захадзе Эстоніі. Дзякуючы гэтаму Вельё рана пачаў іграць на аргане, падбіраў харалы.

У 1942 годзе Торміс пачаў вучыцца ў арганіста Аўгуста Топмана, годам пазней паступіў у яго ж арганны клас у Талінскай кансерваторыі. Пазней ваенныя дзеянні на тэрыторыі Эстоніі і хвароба на некаторы час перапынілі яго навучанне, працягнуў навучанне ў пасляваенныя гады ў арганным класе Эдгара Аро, які ў 1948 годзе быў зачынены ў сувязі з недарэчнасцю выкладання гульні на царкоўным інструменце ў савецкай ВНУ.

Першыя творы Торміса, пераважна харавыя, пачалі з'яўляцца ў 19471948 гадах. У 1949 годзе ён зноў паступіў у кансерваторыю, зараз ужо ў клас кампазіцыі Вілема Капа. У 19511956 гадах вучыўся ў Маскоўскай кансерваторыі па класе кампазіцыі ў В. Шабаліна, важнае значэнне для Торміса мелі таксама заняткі аркестроўкай у Юрыя Фартунатава, якому ён пазней прысвяціў вядомы цыкл «Восеньскія краявіды» (1964).

Па вяртанні ў Эстонію Вельё Торміс выкладаў спачатку ў музычным вучылішчы, затым у 19621966 гадах у Талінскай кансерваторыі. У далейшым цалкам прысвяціў сябе кампазіцыі. Член Саюза кампазітараў Эстонскай ССР з 1956 года.

Зноскі

  • Дубкова Т. А. То́рміс Вельё // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 490. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
  • Хирвесоо А. В. То́рмис Вельо Рихович // Музыкальная энциклопедия : [в 6 т.] / Гл. ред. Ю. В. Келдыш. — М.: Советская энциклопедия: Советский композитор, 1973—1982. — (Энциклопедии. Словари. Справочники. Изд-во «Советская Энциклопедия», Изд-во «Советский композитор»). — Т. 5: Симон — Хейлер. — 1981. — Стб. 580. — 1056 стб., илл. — 102 200 экз. (руск.)
  • То́рмис Вельо // Музыкальный энциклопедический словарь (руск.) / гл. ред. Г. В. Келдыш. — М.: Советская энциклопедия, 1990. — С. 550. — 672 с. — 150 000 экз. — ISBN 5-85270-033-9.