Перайсці да зместу

Гісторыя хентаю

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі

З’яўленне і развіццё хентаю, парнаграфічнай мангі і анімэ, шмат у чым абумоўлена спецыфічна японскім культурна-гістарычным стаўленнем да эстэтыкі і сексуальнасці.[1] Манга і анімэ ў Японіі ў сваім сучасным выглядзе пачалі станаўленне падчас і пасля Другой сусветнай вайны.[2] Сучасны ж хентай атрымаў свае развіццё толькі ў 1970-х гадах, калі манга пачала камерцыялізавацца, а чытацкая аўдыторыя, якая паспела палюбіць яе ў дзяцінстве, — сталець.[3][4][5] Каб зноў прыцягнуць чытачоў, мангакі сталі ўключаць у свае працы элементы эротыкі і крывавыя сцэны.[5] Японскія законы, якія дзейнічалі з часоў Другой сусветнай вайны да пачатку 1990-х гадоў, забаранялі графічную выяву палавых органаў, таму стваральнікі хентаю, як і любых іншых прадуктаў, якія змяшчаюць парнаграфічныя элементы, былі вымушаныя падвяргаць іх частковай цэнзуры або адлюстроўваць схематычна ці сімвалічна.[6] Кветкі і ракавіны сімвалізавалі похву жанчыны, а змеі, садавіна, гародніна — мужчынскі палавы член.[5] Таксама выкарыстоўваліся іншыя прыёмы, напрыклад, палавыя органы прыкрываліся з дапамогай эстэтычнага бандажу — сібары.[7]

Сюнга Янагавы Сігэнобу, каля 1820 года,
прыватная калекцыя.
Сюнга перыяду Мэйдзі. Невядомы аўтар, каля 1900 года.

Большасць даследчыкаў згодныя ў тым, што эратычная манга і анімэ бяруць свой пачатак у перыяд Эда (1600—1868) ці нават раней, хоць немагчыма дакладна вызначыць, наколькі моцна ўплыў дадзенай культурнай традыцыі распаўсюдзіўся на сучасных аніматараў.[8] У перыяд Эда ўзнікае цікавасць да жанру бытавога рамана кібёсі,[9] сюжэты ў якім часцяком насілі эратычны характар. Па форме кібёсі ўяўлялі сабой апавяданні ў малюнках, забяспечаныя кароткімі тэкставымі тлумачэннямі.[10]

Акрамя таго, з’яўляецца новы кірунак у выяўленчым мастацтве — укіё-э. На гравюрах у гэтым стылі фігуравалі не толькі гейшы і папулярныя акцёры: аўтары сюнгі (яп.: 春画, літар. «вясновая карцінка») адлюстроўвалі парнаграфічныя сцэны, дзе персанажы з перабольшана велізарнымі палавымі органамі прымалі самыя разнастайныя пазіцыі,[8] уступалі ў палавыя акты з дэманамі мужчынскага і жаночага полу, прывідамі, жывёламі.[11][12][13] Персанажы рэдка паказваліся цалкам аголенымі, яны апранутыя ў свабодныя кімано, што было заклікана дадаткова стымуляваць сексуальнае ўзбуджэнне.[14] Арыгінальнасць сюжэтаў віталася і была важная з-за высокай канкурэнцыі на рынку.[15] Найвышэйшай папулярнасцю сюнга карысталася ў XVIII—XIX стст.[16] Яна ў адукацыйных мэтах вывучалася дзяўчынамі, якія неўзабаве павінны былі ўступіць у шлюб.[14] Пасля Рэстаўрацыі Мэйдзі (1868) сюнга стала нелегальнай,[17] аднак, яна аказала вялікі ўплыў на візуальны шэраг і сюжэты сучаснай японскай парнаграфіі.[18]

Першым творам у жанры хентаю павінна было стаць анімэ Хакусана Кімуры  (фр.) (яп.: 木村白山) «Асвяжальны карабель» (яп.: 涼み舟, Suzumibune, 1932 год), няскончанае па прычыне канфіскацыі паліцыяй. Праца над ім была завершана толькі напалову.[19] Наступная сур'езная спроба аб’яднаць эротыку і японскую анімацыю была прадпрынятая толькі ў канцы 1960-х гадоў. Па ініцыятыве Осаму Тэдзука, які стараўся паправіць фінансавыя справы сваёй кампаніі Mushi Production і прыцягнуць у індустрыю анімэ дарослую аўдыторыю, была знятая экранізацыя «Тысяча і адной ночы» Senya Ichiya Monogatari (1969) — першая частка эратычнай трылогіі «Анімэрама» (анімацыя + сінерама + драма[20]), куды пасля ўвайшлі Cleopatra (1970) і Kanashimi no Belladonna (1973).[19] Для працы над Senya Ichiya Monogatari было нанята ў агульнай складанасці 60 тысяч супрацоўнікаў, а яго стварэнне заняло прыкладна паўтара года.[21][22]

Хоць надзеі Осаму Тэдзука не апраўдаліся, пад уплывам яго твора канкуруючая кампанія Leo Production (яп.: レオ・プロダクション) у тым жа годзе выпусціла іншую эратычную анімэ-версію «Тысяча і адной ночы», Maruhi Gekiga Ukiyoe Senya Ichiya (яп.: ㊙劇画 浮世絵千一夜) у стылі укіё-э.[23] У яе таксама былі праблемы з законам, а паказ у кінатэатрах быў дазволены толькі пасля таго, як былі выразаныя шэсць найбольш адкрытых сцэн.[19] У цэлым, мультыплікацыя ў тыя гады разглядалася як чыста дзіцячы кірунак кінематографа;[19] хоць у 1963 годзе камедыйны эратычны анімэ-серыял Sennin Buraku трансляваўся па тэлебачанні ў начным блоку.[24] Апошняй эратычнай працай, паказанай у кінатэатрах, стала Yasuji no Pornorama Yacchimae (1971).[19]

Эратычная манга

[правіць | правіць зыходнік]

Парнаграфія ў пасляваеннай Японіі не была аддзеленая ад масавай культуры, як у Вялікабрытаніі ці ЗША, і парнаграфічныя выявы доўгі час з’яўляліся ў сродках масавай інфармацыі нароўні са спецыялізаванымі часопісамі.[25] Да 1960-х гадоў асноўнай аўдыторыяй мангі лічыліся дзеці.[26] У 1968 годзе карпарацыя Shueisha рыхтавала да выпуску часопіс мангі Shonen Jump,[27] які, па задуме Shueisha, павінен быў скласці канкурэнцыю выданням для хлопчыкаў ад кампаній Kodansha (Shonen Magazine) і Shogakukan (Shonen Sunday). Адной з першых прац, якія публікаваліся ў Shonen Jump, стала камедыйная манга Harenchi Gakuen (літар. «Бессаромная школа») Га Нагаі, якая імгненна набыла значную папулярнасць[28][29] і падняла наклады толькі што створанага часопіса да мільена асобнікаў.[28] Дзеянне гэтага твора адбываецца ў школе, дзе вучні мужчынскага полу і выкладчыкі занятыя тым, што падглядваюць за паўаголенымі школьніцамі і спрабуюць разглядзець жаночыя трусікі.[27]

Нягледзячы на тое, што па сучасным стандартам змест Harenchi Gakuen лічыцца досыць нявінным,[28] у свой час яна падвергнулася суровай крытыцы за вульгарны сюжэт, залішнюю шчырасць, дэманстрацыю падлеткавай сексуальнасці і пацягнула пратэсты настаўнікаў, жаночых асацыяцый і бацькоўскіх камітэтаў.[20][30] Бацькі рабілі публічныя спаленні Harenchi Gakuen.[31] Тым не менш, гэтая і іншая эратычная манга Га Нагаі друкавалася ў найбуйнейшых часопісах таго часу: Kekko Kamen (1974) выходзіла ў Shonen Jump, Oira Sukeban (1974) — у Shonen Sunday, Hanappe Bazooka (1979) — у Young Jump. Аўтар аказаў вялікі ўплыў на свет мангі і на японскае грамадства,[32][33] стаўшы першапраходцам «эці» — анімэ і мангі, у якіх утрымліваюцца намёкі на эратычныя сцэны або гумар з сексуальным падтэкстам.[34][35]

У 1970-х гадах з’яўляюцца першыя працы, прысвечаныя тэматыцы гомасексуальнага кахання, але ў ранняй юры- і яой-манзе эратычнага складніку не было.[36] Адкрыты па змесце яой існаваў у форме аматарскай мангі — додзінсі — стваранай фанатамі альбо па арыгінальных сюжэтах, альбо па матывах іншых папулярных твораў.[37]

Часопіс эксперыментальнай мангі Garo, створаны Кацуіці Нагаі ў 1964 годзе, адкрыў дарогу руху эратычнай гэкігі — адкрытай мангі з рэалістычным малюнкам.[38] У 1970-х гадах індустрыя мангі адчула бум эрагэкігі.[39] Наклад Garo да 1971 года дасягнуў 70 тысяч асобнікаў. У ім друкавалася авангардная манга і эрагура.[40][41] Цэнзурныя абмежаванні спрыялі таму, што ў творах замест гранічна адкрытых сексуальных сцэн утрымліваліся сцэны крайняй жорсткасці і дэманстраваліся розныя сексуальныя дэвіяцыі.[38] Гэкіга лічылася мастацтвам андэграўнду, рэдактары часопісаў практычна не кантралявалі аўтараў і дазвалялі ім маляваць што заўгодна.[26] У 1973 годзе з’явіўся першы часопіс эрагэкігі Manga Erotopia, у якім друкаваліся Тосіа Маэда, які папулярызаваў жанр «эратычнага хорару», Масамі Фукусіма  (яп.), аўтар крывавай Nyohanbo (яп.: 女犯坊, «Манах-гвалтаўнік»),[42][43] Кадзуо Камімура, і дваццацічатырохгадовы Масару Сакакі, чые старанна прамаляваныя жаночыя выявы сталі настолькі папулярныя, што друкаваліся цэлыя выпускі, прысвечаныя выключна яго працам.[26] За Manga Erotopia рушылі ўслед Manga Erogenika (1975) і Manga Alice (1977).[38] Каб пазбегнуць праблем з паліцыяй, Manga Alice распаўсюджваўся праз гандлевыя аўтаматы.[26] Адтуль выйшлі такія аўтары, як Ёка Канда, Хісасі Сакагуці  (яп.) і Хідэо Адзума  (англ.) (яп.: 吾妻 ひでお). Апошні атрымаў прэмію Сэйун за працу з Manga Alice.[26] Папулярнасць эрагэкігі ўпала да 1980 года разам з папулярнасцю рэалістычнай рысоўкі, калі Японію, па выразе даследчыка Фрэдэрыка Шодта, ахапіў «лоліконны вірус» — у эратычнай манзе паўсюдна сустракаліся адкрытыя сцэны з удзелам дзяўчынак 8—12 гадоў.[39][39]

«Залатое стагоддзе анімэ»

[правіць | правіць зыходнік]

1980-я гады называюць «Залатым стагоддзем» анімэ.[44] Распаўсюджванне касетных відэамагнітафонаў і прайгравальнікаў лазердыскаў вярнула на рынак парнаграфію, якая з тых часоў займае самавітае месца ў індустрыі відэафільмаў.[42] Першым анімэ ў фармаце OVA-серыяла стала навукова-фантастычная драма Dallos, выпушчаная ў снежні 1983 года; а ўжо трэцяя ў гісторыі OVA была хентайскай. З семнаццаці OVA, створаных на працягу 1984 года, адзінаццаць былі парнаграфічнымі.[45]

Два першых эратычных OVA-серыяла — Lolita Anime і Cream Lemon — з’явіліся ў 1984 годзе.[46][47] Абодва ўпісваліся ў цэнзурныя абмежаванні, у прыватнасці, забарону на дэманстрацыю лабковых валасоў.[7][48] Cream Lemon, званы адным з найбольш значных з’яў у анімацыі 1980-х гадоў[49], спалучаў секс і эротыку з пародыямі на папулярныя мангу і анімэ.[46] Вялікая частка яго серый не была аб’яднаная персанажамі і сюжэтамі і ўяўляла сабой асобныя навелы розных жанраў з адной толькі агульнай умовай — як мінімум адзін палавы акт. Акрамя разнастайнасці сюжэтных матываў, у серыяле была прадстаўлена вялікая частка вядомых палавых вычварэнняў з ухілам у лесбійскі і садамазахісцкі секс.[50] У стварэнні Cream Lemon прымалі ўдзел такія вядомыя аніматары, як Тосіхіра Харана (Fight! Iczer One) і Хіроюкі Кітакуба (Blood: The Last Vampire).[51]

Наступнай пасля Cream Lemon буйнай падзеяй у свеце хентаю стаў выхад мангі Тосіа Маэды «Урацукідодзі. Легенда аб звышдэмане» (1986), якая атрымала вядомасць дзякуючы адкрытасці, жорсткасці і асабліва наяўнасці сцэн згвалтаванняў дзяўчын велізарнымі шчупальцамі — «тэнтаклямі».[52][53][54] У прадстаўленні заходняга гледача тэнтаклі з’яўляюцца сімвалам хентаю.[1][55] Анімэ, знятае па матывах «Урацукідодзі» ў 1987 годзе, вылучалі з шэрагу падобнай прадукцыі «якасная анімацыя і ліха закручаны фантастычны сюжэт з налетам містыкі і акультызму».[56] Яно стала надзвычай папулярным у ЗША і Еўропе і спарадзіла мноства сіквелаў.[54][57] Тосіа Маэда тлумачыў, што выдумаць фантастычную істоту з шчупальцамі у якасці аднаго з галоўных герояў яго вымусіла японскае заканадаўства, якое забараняе выяву адкрытых сексуальных сцэн паміж людзьмі, у той час як у яго выдуманага персанажа — дэмана — адсутнічаў чалавечы палавы член.[58] Пад уплывам мангі Тосіа Маэды ў 1980-х гадах былі знятыя Legend of Lyon Flare (1986)[59], Battle Can Can (1987)[60] і іншыя анімэ, у якіх прысутнічаюць персанажы з тэнтаклямі.

Бум лалікона ў Японіі

[правіць | правіць зыходнік]
Стыль «каваій» (літар. «цудоўны», «добранькі») да гэтага часу карыстаецца ў Японіі вялікай папулярнасцю.[61]

У 1980-х гадах Японію ахапіў «лаліконны бум».[26] Традыцыйная парнаграфічная манга пачала значна саступаць у папулярнасці лалікону. Тыповым персанажам маляванай парнаграфіі стала юная школьніца ў адпаведнай форме, якая трымала плюшавую цацку. Даследчыкі лічаць, што ключавую ролю адыграў Хідэа Адзума — ён вывеў на паверхню «утоеную сексуальнасць, якую многія фанаты знаходзілі ў падлеткавых гераінях Тэдзукі і Хаяо Міядзакі».[26] Яго додзінсі «Кібела» (яп.: シベール) утрымоўвала эратычныя выявы «мульцяшных дзяўчынак» (напрыклад, Чырвонай Шапачкі), праўда, манга была не парнаграфічнай, а камедыйнай.[25] Хідэо Адзума першым звярнуў увагу на эратызм плыўных ліній.[25] Паводле ўспамінаў крытыка Кэнтаро Такэкума, мілыя персанажы ў стылі «каваій» (літар. «цудоўны», «добранькі») у Адзумы «раптам заняліся сексам».[25] Пасля Адзумы стыль малюнка ў хентае хіліўся ў бок нерэалістычнай эстэтыкі, у якой з’явілася шмат фанатаў.[25] Сваю ролю адыгралі цэнзурныя абмежаванні: забарона на паказ лабковых валасоў прывяла да распаўсюджвання ў хентае персанажаў-падлеткаў, зусім юных дзяўчын.[62] Дарослых жанчын малявалі ў тым жа стылі.[26] З’явіўся тэрмін бурыка (яп.: ブリッコ) — дасведчаная дарослая жанчына, якая вядзе сябе як нявінная дзяўчынка.[39]

У пачатку 1980-х пачалі выходзіць спецыялізаваныя часопісы лаліконнай мангі Lemon People і Manga Burikko.[25][63] Анімэ Lolita Anime і Cream Lemon 1984 года таксама спрыялі папулярызацыі тэматыкі.[7] Пазней у тым жа 1984 годзе было знята іншае Lolita Anime па матывах мангі Акі Уціямы  (яп.), вядомага лаліконнаго аўтара.[64] Масавая папулярнасць лалікона прывяла да таго, што манга Уціямы, які маляваў, у прыватнасці, немаўлятаў у падгузніках у сексуальным кантэксце, выходзіла ў шырокадоступным часопісе для хлопчыкаў Shonen Champion.[64] У канцы 1980-х гадоў такія адкрытыя працы, як Angel і Ikenai! Luna Sensei  (яп.), свабодна прадаваліся ў кнігарнях і публікаваліся ў юнацкіх і дзіцячых выданнях.[39][39]

У пачатку 1980-х гадоў паўстаў асобны жанр парнаграфічнай мангі для дарослых жанчын, званы «рэдыкомі» (з англ.: ladies’ comics, літар. «жаночыя коміксы»).[65] У такіх часопісах, як Feel (яп.: フィール) выдавецтва Shodensha, друкаваліся працы з вялікай колькасцю эратычных сцэн і арыентаваныя на дарослую аўдыторыю. Жаночыя коміксы ранніх гадоў (Сюнгіку Уціды  (англ.) (яп.: 内田 滋子), Кёка Окадзакі)[26] характарызуюцца сексуальнай свабодай і станавіліся ўсё больш адкрытымі да пачатку 1990-х, аднак, найбуйнейшыя рэдыкомі-выданні сучаснасці не ўтрымліваюць парнаграфіі.[66] У той жа перыяд з’явіўся «сётакон» — аналаг лалікона, які паказвае сексуальныя адносіны з удзелам маленькіх хлопчыкаў, — але прычыны яго ўзнікнення дакладна невядомыя. Псіхолаг Тамакі Сайта  (яп.) мяркуе, што першапачаткова сётакон з’яўляўся паджанрам яоя.[67] Яой і юры, у сваю чаргу, набіралі папулярнасць.[37] Значная частка яойной мангі ўяўляла сабой вольны пераказ або перакладанне вядомых твораў, дзе сяброўскія адносіны паміж мужчынскімі персанажамі маглі быць інтэрпрэтаваныя як гомасексуальная цяга. Асабліва папулярныя ў асяроддзі прыхільнікаў яоя былі Captain Tsubasa і Saint Seiya, у якіх мелася вялікая колькасць герояў мужчынскага полу.[37] У юры парнаграфічныя сцэны пачалі з’яўляцца толькі ў 1990-х гадах.[36]

Пытанні цэнзуры

[правіць | правіць зыходнік]

Незразумелая сітуацыя з цэнзурай дасягнула свайго піка да пачатку 1990-х гадоў. Шырокая даступнасць парнаграфіі прывяла да стварэння асацыяцыі «Абароны дзяцей ад коміксаў».[39] Адна з заснавальніц камітэта Ісака Накаа апісала свае адчуванні ад паходу ў мясцовы кніжны магазін: «На вокладцы [мангі] быў сімпатычны малюнак, разлічаны на прыцягненне дзіцячай аўдыторыі, але ўнутры было поўна сексуальных матэрыялаў — такіх рэчаў, якія ніколі не павінны быць паказаны дзецям».[39] У верасні 1990 года ў газеце «Асахі сімбун» была апублікавана даследаванне такійскага ўрада, згодна з якім палова ўсей мангі ўтрымоўвала эратычныя сцэны.[39]

Уплыў на грамадскае меркаванне таксама аказала справа серыйнага забойцы дзяўчынак і прыхільніка лаліконнай мангі Цутому Міядзакі (перыяд забойстваў: 1988—1989).[26][68] Сур'ёзнасць яго злачынстваў падняла хвалю дэбатаў пра тое, ці застаюцца інтымныя фантазіі толькі фантазіямі і як захапленне лаліконам і эрагура-фільмамі, знойдзенымі ў кватэры злачынцы, можа ўплываць на канкрэтныя дзеянні чалавека.[69] Да сярэдзіны 1990-х гадоў спрэчкі заціхлі,[39] выдаўцы мангі сталі больш строга рэгуляваць змест выпускаемай прадукцыі, на тавары для дарослых пачалі дадаваць адмысловыя пазнакі, публікацыя некаторай мангі ў часопісах была забароненая.[70] Абмежаванне на паказ лабковых валасоў і іншыя візуальныя забароны былі прыбраныя ў пачатку 1990-х гадоў, таму манга стала больш адкрытай, хоць і менш даступнай.[26][39]

Анімэ і манга ў Японіі

[правіць | правіць зыходнік]

Папулярнасць лалікона ў Японіі ўпала, на змену яму прыйшоў жанр «футанары».[26][71] У пачатку 1990-х Тосікі Юі апублікаваў свае найбольш вядомыя працы: Wingding Party, Junction і Hot Junction. Персанажы-футанары сустракаюцца ў манзе Масюмара Дзюбаоры  (яп.), Курэнай Адзукі (яп.: あずき紅), Агуды Ванян  (яп.), Суэхірагары  (яп.), Сатосі Акіфудзі (стваральнік Parade Parade), Кэя Амагі (стваральнік Stainless Night) і ў творах іншых аўтараў[72][73][74], а таксама ў значнай колькасці анімэ, зробленым ў 1990-х і 2000-х гадах, у тым ліку La Blue Girl (1992), Seikimatsu Reimaden Chimera (яп.: 世紀末麗魔伝キメイラ; 1997), Ogenki Clinic (1991).

У 1990-х гадах працавалі папулярныя мангакі Ісутосі (Slut Onna), Тору Нісімакі (Blue Eyes), Юдзін (Kojin Jugyo, Visionary, Sakura Diaries), Хэмару Маціно.[75] Зноў пачалі публікавацца аўтары эрагэкігі.[76] Было знята шмат анімэ, у тым ліку Dragon Pink (1994), Elven Bride (1995), Twin Angels (1995), Alien from the Darkness (1996), Mezzo Forte (1998);[77] некаторыя працы сталі класікай: F3, Words Worth, Rapeman, La Blue Girl, Adventure Kid па матывах мангі Тосіа Маэды.[39][78][79][80][81] У 1995 годзе было выпушчана рэалістычнае анімэ Cool Devices — адно з першых OVA, якія па-сапраўднаму пагружалі ў тэматыку BDSM, па гэты дзень застаецца адным з найбольш адкрытых у гісторыі жанру.[82]

Моцны ўплыў на індустрыю аказала папулярызацыя камп’ютарных гульняў у сярэдзіне 1990-х гадоў, у асаблівасці сімулятараў спатканняў і «візуальных раманаў».[83] У першых эратычных гульнях герой ўступаў у палавыя кантакты практычна з усімі сустрэчнымі дзяўчынамі запар, так як канцэпцыя разгалінаванага сюжэту ўпершыню з’явілася толькі ў 1992 годзе ў Dokyusei студыі élf.[84] Сюжэт практычна адсутнічаў, напрыклад, гулец павінен быў проста гвалтаваць дзяўчын, якія з’яўляліся на экране.[84] Продажы падобных гульняў былі дастаткова добрыя, але поспех Chaos Angels  (яп.), першай эратычнай RPG са складаным сюжэтам, пацягнуў распрацоўку падобных праектаў.[84] Адной з такіх гульняў стала Dragon Knight (1989), па матывах якой у 1991 годзе было ўпершыню зроблена хентай-анімэ.[85] За ім рушылі ўслед экранізацыі Dokyusei (1992; анімэ — 1994); Tokimeki Memorial (1994; анімэ — 1999); Pia Carrot (1995; анімэ — 1997)[86]; Kuro no Danshou: The Literary Fragment (1995; анімэ — 1999) і іншыя.[42]

Распаўсюджванне хентаю за мяжой

[правіць | правіць зыходнік]

У канцы 1980-х гадоў адбылося сусветнае адкрыцце японскай анімацыі, і хентай адразу стаў шырока вядомы і папулярны ў ЗША і Еўропе, так як нічога падобнага па адкрытасці і якасці графікі там не было.[87] Акрамя таго, некаторыя OVA набылі культавы статус за кошт цікавай сюжэтнай лініі і старанна прапрацаваных характараў персанажаў.[88] Да такіх твораў можна аднесці «Урацукідодзі», гумарыстычную La Blue Girl, анімэ «Кайт — дзяўчынка-забойца». «Кайт», якая распавядае гісторыю маладых наёмных забойцаў-сірот, заваявала папулярнасць нават нягледзячы на той факт, што для амерыканскага рэлізу з анімэ былі цалкам выразаны парнаграфічныя сцэны.[88][89] У той жа час пачалі з’яўляцца тэматычныя вэб-сайты ў Інтэрнэце.[90] У пачатку 1990-х гадоў кампанія IANVS Publications выпусціла зборнік эратычных анімэ-скрыншотаў з выявамі дзяўчын, якія купаюцца — першую хентай-публікацыю. У 1994—1995 на англійскай мове была выдадзена першая хентай-манга: Bondage Fairies Тэруа Какуты, Emblem Кэя Танігуці, Temptation Хіраюкі Утатанэ.[90][91]

Пашырэнне рынку спажыўцоў на Захад дало новы штуршок жанру: калі ў 1997 годзе аніматары знялі 35 парнаграфічных анімэ, то ў 2001 — ужо 96.[92] У 2000 годзе слова «хентай» было 41-м па папулярнасці пошукавым запытам у Інтэрнэце.[93] У цяперашні час хентай легка даступны на порнасайтах,[94] у анлайн-крамах і буйных гандлевых сетках. Па дадзеных на снежань 2010 года, у базе дадзеных Anime News Network змяшчаецца інфармацыя аб 1174 хентайных манга- і анімэ-серыях,[95] з якіх больш за 700 былі зроблены паміж 2000 і 2009 гадамі.[96] Папулярнасць заваявала манга Shoujo Sect Кэна Куроганэ, Hatsuinu аўтарства Іну, Love Selection і Giri Giri Sisters Гамы Кісарагі, Warau Kangofu Ёнэкуры Кэнго, Mousou Diary Цукіно Дзёгі, цыкл работ Юкі Сэто  (яп.).[75]

Парнаграфічная манга ў японскай кнігарні, 2006 год.

Сучасныя парнаграфічныя анімэ не прызначаныя для трансляцыі па тэлебачанні ці паказу ў кінатэатрах і выпускаюцца ў фармаце OVA — для хатняга прагляду. У адрозненне ад камерцыйнай анімацыі, якая існуе дзеля атрымання значнага прыбытку ў шырокага кола гледачоў, ад хентаю патрабуецца толькі акупіць выдаткі на стварэнне, таму сучасныя праекты разлічаны на невялікі бюджэт і робяцца хутка.[97] Прадаюцца ж яны дорага і невялікім лікам копій.[42][97] У 2000-х гадах былі знятыя Oni-Tensei (2000), Sex Demon Queen (яп.: ヤーリマクィーン; 2000), Midnight Sleazy Train (яп.: 最終痴漢電車; 2002), Viper GTS (2002), Taboo Charming Mother (яп.: ゑんぼ; 2003), Another Lady Innocent (2004), G-spot Express (2005)[88]. Па матывах аднайменных камп’ютарных гульняў створаны такія вядомыя праекты, як Yakin Byoutou, якая апускаецца ў сферу сексуальных фетышаў, містычная Bible Black  і Discipline: Record of a Crusade, першая парнаграфічная OVA, выдадзеная на Blu-ray-дыску.[88][98]

Хентай у цяперашні час таксама прадаецца праз Інтэрнэт, гэта значыць прапануецца для запампоўкі непасрэдна на камп'ютар або мабільны тэлефон.[99] Пастаянна ствараюцца анімацыйныя фільмы, выходзяць артбукі,[100] малюецца манга, у тым ліку і аматарская — додзінсі.[101] Мноства кампаній займаюцца ліцэнзаваннем і распаўсюджваннем парнаграфічных анімэ і мангі за мяжой.[18][102]

  1. а б Ortega-Brena, Mariana. Peek-a-boo, I See You: Watching Japanese Hard-core Animation // Sexuality & Culture. — New York: Springer New York, 2009. — Т. 13. — № 1. — С. 17—31. — ISBN 1095-5143 (друкаваная версія); 1936-4822 (онлайн). — ISSN 1095-5143. — DOI:10.1007/s12119-008-9039-5 Архівавана з першакрыніцы 27 верасня 2019.
  2. Kinsella, Sharon. Adult Manga: Culture and Power in Contemporary Japanese Society. — Ганалулу: University of Hawai'i Press, 2000. — ISBN 978-0824823184.
  3. Ain Hagalaz. Вся наша жизнь хентая: хентай, яой, юри — удовольствие для всех // Спецвыпуск Xakep. — 2003. — Т. 4. — № 29. — С. 129. Архівавана з першакрыніцы 21 кастрычніка 2009.
  4. Kinsella, Sharon. Adult Manga: Pro-Establishment Pop-Culture and New Politics in the 1990s // Media, Culture and Society. — SAGE Publications, 1999. — Т. 21. — С. 5—8. — ISSN 0163-4437.
  5. а б в Gravett, Paul.
  6. Bacar, Jina. The Japanese Art of Sex: How to Tease, Seduce, and Pleasure the Samurai in Your Bedroom. — Stone Bridge Press, 2004. — С. 218, 219. — ISBN 978-1880656846.
  7. а б в Clements J., McCarthy H. The Anime Encyclopedia. — С. 94.
  8. а б Napier, Susan J. Anime from Akira to Princess Mononoke: Experiencing Contemporary Japanese Animation. — Palgrave Macmillan, 2001. — С. 21. — 311 с. — ISBN 0-312-23863-0.
  9. Краткий очерк истории литературы(недаступная спасылка). Інстытут краін Азіі і Ціхаакіянскага рэгіёна. Архівавана з першакрыніцы 14 жніўня 2011. Праверана 15 верасня 2009.
  10. Прародители жанра манга(недаступная спасылка). Япония сегодня (сакавік 2007 года). Архівавана з першакрыніцы 21 чэрвеня 2013. Праверана 15 верасня 2009.
  11. Румянцева, Любовь.. Японцы занимались «этим» везде(недаступная спасылка). МК у Піцеры (10 мая 2006 года). Архівавана з першакрыніцы 20 чэрвеня 2013. Праверана 17 верасня 2009.
  12. Aoki, Deb.. Early Origins of Japanese Comics (англ.)(недаступная спасылка). About.com. Архівавана з першакрыніцы 22 жніўня 2011. Праверана 3 студзеня 2010.
  13. Кальчева, Анастасия.. Японская светская живопись и гравюра(недаступная спасылка). Fushigi Nippon (30 верасня 2006 года). Архівавана з першакрыніцы 18 чэрвеня 2013. Праверана 15 верасня 2009.
  14. а б Macwilliams, Mark W. Japanese Visual Culture. — С. 29.
  15. Buckley, S. Penguin in bondage: A graphic tale of Japanese comic books // Penley Constance. Technoculture. — Minneapolis: University of Minnesota Press, 1991. — С. 165. — ISBN 9780816619306.
  16. shunga 春画 (англ.)(недаступная спасылка). JAANUS (Japanese Architecture and Art Net Users System). Архівавана з першакрыніцы 27 жніўня 2011. Праверана 28 верасня 2010.
  17. Lloyd, Fran. Consuming Bodies: Sex and Contemporary Japanese Art. — Reaktion Books, 2003. — С. 55. — ISBN 978-1861891471.
  18. а б Ortega-Brena, Mariana. Peek-a-boo, I See You: Watching Japanese Hard-core Animation // Sexuality & Culture. — New York: Springer New York, 2009. — Т. 13. — № 1. — С. 17-31. — ISBN 1095-5143 (друкаваная версія); 1936-4822 (онлайн). — DOI:10.1007/s12119-008-9039-5 Архівавана з першакрыніцы 27 верасня 2019.
  19. а б в г д Clements J., McCarthy H. The Anime Encyclopedia. — С. 180.
  20. а б Onoda Power, Natsu.
  21. Anime: Senya Ichiya Monogatari (англ.)(недаступная спасылка). Animerate :: Anime Database & Criticas. Архівавана з першакрыніцы 30 лістапада 2011. Праверана 24 верасня 2010.
  22. A Thousand and One Nights:ANIMATION/Film (англ.)(недаступная спасылка). Афіцыйны сайт Осаму Тэдзуки. TezukaOsamu.net. Архівавана з першакрыніцы 22 мая 2011. Праверана 25 верасня 2010.
  23. ㊙劇画 浮世絵千一夜 (яп.)(недаступная спасылка). Japanese Cinema Database (Дэпартамент культуры. Архівавана з першакрыніцы 20 мая 2014. Праверана 26 верасня 2010.
  24. Patten, Fred. Рынок аниме-порнографии(англ.) = The Anime «Porn» Market // Animation World Magazine : інтэрнэт-выданне. — 1998. — Т. 3. — № 4.
  25. а б в г д е Galbraith, Patrick. Lolicon: The Reality of «Virtual Child Pornography» in Japan // Image & Narrative. — Такійскі ўніверсітэт, 2011. — Т. 12. — № 1. Архівавана з першакрыніцы 6 жніўня 2017.
  26. а б в г д е ё ж з і к л Thompson J. Manga: The Complete Guide.
  27. а б Macwilliams, Mark W. Japanese Visual Culture. — С. 38.
  28. а б в L'autore / CHI E' GO NAGAI (італ.)(недаступная спасылка). D/visual (3 сакавіка 2007 года). Архівавана з першакрыніцы 31 кастрычніка 2007. Праверана 6 красавіка 2008.
  29. Harenchi Gakuen (ісп.). Mision Tokyo. Архівавана з першакрыніцы 31 студзеня 2012. Праверана 12 красавіка 2008.
  30. Ito, Kinko. A History of Manga in the Context of Japanese Culture and Society // The Journal of Popular Culture. — Wiley Periodicals, 2005. — Т. 38. — № 3. — С. 456-475. — DOI:10.1111/j.0022-3840.2005.00123.x(недаступная спасылка)
  31. Нагай Го (Nagai Gou)(недаступная спасылка). animemanga.ru. Архівавана з першакрыніцы 4 ліпеня 2013. Праверана 29 жніўня 2009.
  32. Tezuka Osamu @ World — Manga works. The Song for Apollo. Tezuka Productions (30 сакавіка 2007 года). Архівавана з першакрыніцы 29 красавіка 2003. Праверана 12 красавіка 2008.
  33. Nagai Go (Science Fiction and Fantasy Writers of Japan)(недаступная спасылка). Science Fiction and Fantasy Writers of Japan. Архівавана з першакрыніцы 10 чэрвеня 2012. Праверана 15 красавіка 2008.
  34. Connel, Ryan. 40-year veteran of ecchi manga Go Nagai says brains more fun than boobs (яп.)(недаступная спасылка). Майніці сімбун (30 сакавіка 2007 года). Архівавана з першакрыніцы 1 студзеня 2008. Праверана 12 красавіка 2008.
  35. Lexicon: Ecchi (англ.). Anime News Network. Праверана 29 жніўня 2009.
  36. а б Katsuhiko Suganuma, James Welker. Celebrating Lesbian Sexuality: An Interview with Inoue Meimy, Editor of Japanese Lesbian Erotic Lifestyle Magazine Carmilla // Intersections: Gender and Sexuality in Asia and the Pacific. — Perth, Western Australia: Murdoch University School of Asian Studies, 2006. — № 12. — ISSN 14409151. Архівавана з першакрыніцы 24 красавіка 2008.
  37. а б в Brent Wilson, Masami Toku.. "Boys' Love," Yaoi, and Art Education: Issues of Power and Pedagogy (англ.)(недаступная спасылка). The California State University, Chico. Архівавана з першакрыніцы 14 жніўня 2011. Праверана 10 снежня 2010.
  38. а б в Barrio, Breixo Harguindey. Esto (no) es Manga. El comic alternativo japonés (ісп.). Popchild.com. Архівавана з першакрыніцы 11 жніўня 2011. Праверана 27 верасня 2010.
  39. а б в г д е ё ж з і к л Frederik L. S. Dreamland Japan: Writings on Modern Manga.
  40. Ленников, Антон.. Хентай Статья: Eroguro. АниМаг (24 кастрычніка 2007). Архівавана з першакрыніцы 11 жніўня 2011. Праверана 14 верасня 2009.
  41. Deppey, Dirk.. Garo overdrive (англ.). Journalista, The Comics Journal (30 мая 2008 года). Архівавана з першакрыніцы 31 студзеня 2012. Праверана 26 кастрычніка 2009.
  42. а б в г Clements J., McCarthy H. The Anime Encyclopedia. — С. 181.
  43. Fukushima Masami: King of Fleshbomb (англ.). Comipress (22 кастрычніка 2007 года). Архівавана з першакрыніцы 14 жніўня 2011. Праверана 24 снежня 2010.
  44. Oppliger, John.. Ask John: Is Adult Anime in a Creative Slump? (англ.)(недаступная спасылка). AnimeNation (16 ліпеня 2008 года). Архівавана з першакрыніцы 31 студзеня 2012. Праверана 1 лютага 2010.
  45. Patten, Fred. Рынок аниме-порнографии(англ.) = The Anime «Porn» Market // Animation World Magazine : Інтэрнэт-выданне. — 1998. — Т. 3. — № 4.
  46. а б Иванов Б. А. Введение в японскую анимацию. — С. 92.
  47. Lolita Anime (OAV) (англ.). Anime News Network. Праверана 10 кастрычніка 2009.
  48. Clements J., McCarthy H. The Anime Encyclopedia. — С. 234.
  49. Clements J., McCarthy H. The Anime Encyclopedia. — С. 115.
  50. Иванов Б. А. Введение в японскую анимацию. — С. 93.
  51. Oppliger, John.. Ask John: How Much Cream Lemon is There? (англ.)(недаступная спасылка). AnimeNation (13 кастрычніка 2005 года). Архівавана з першакрыніцы 12 лютага 2012. Праверана 10 кастрычніка 2009.
  52. Japan SAQ (Seldom Asked Questions) (англ.)(недаступная спасылка). thE qUirKy jaPan. Архівавана з першакрыніцы 11 жніўня 2011. Праверана 14 верасня 2009.
  53. Иванов Б. А. Введение в японскую анимацию. — С. 119.
  54. а б Clements J., McCarthy H. The Anime Encyclopedia. — С. 692.
  55. Chanthaphone, Andrew.. Reviews — Sex Ward (англ.)(недаступная спасылка). Animefringe (май 2005 года). Архівавана з першакрыніцы 12 верасня 2011. Праверана 8 кастрычніка 2010.
  56. Куликов, Иван.. Девочки и пушки в обрамлении щупалец(недаступная спасылка). Утро.ru (22 лістапада 2004 года). Архівавана з першакрыніцы 12 жніўня 2014. Праверана 10 кастрычніка 2009.
  57. Hentai manga to take the world (англ.)(недаступная спасылка). The Tokyo Reporter (19 лістапада 2008 года). Архівавана з першакрыніцы 20 верасня 2013. Праверана 15 верасня 2009.
  58. Manga Artist Interview Series (Part I) (англ.)(недаступная спасылка). Sake-Drenched Postcards. Архівавана з першакрыніцы 5 кастрычніка 2018. Праверана 14 верасня 2009.
  59. The Legend of Lyon: Flare (OAV) (англ.). Anime News Network. Праверана 14 кастрычніка 2010.
  60. Battle Can-Can (англ.)(недаступная спасылка). THEM Anime Reviews. Архівавана з першакрыніцы 11 чэрвеня 2011. Праверана 13 снежня 2010.
  61. Ogawa, C.. Japan’s Soft Power — The Culture of Cute (англ.)(недаступная спасылка). Japan Visitor. Архівавана з першакрыніцы 9 лютага 2013. Праверана 9 снежня 2010.
  62. Huffstutter, P.J.. X-Rated Fantasies in a Cartoon Genre (англ.)(недаступная спасылка). Los Angeles Times (13 чэвреня 2002 года). Архівавана з першакрыніцы 18 снежня 2012. Праверана 29 жніўня 2009.
  63. Lemon People. Japanese: レモンピープル (англ.)(недаступная спасылка). ComiPedia. Архівавана з першакрыніцы 21 лістапада 2010. Праверана 27 лістапада 2010.
  64. а б Clements J., McCarthy H. The Anime Encyclopedia. — С. 376.
  65. Poitras, Gilles. Anime Essentials: Every Thing a Fan Needs to Know. — Stone Bridge Press, 2004. — С. 51. — 144 с. — ISBN 978-1880656532.
  66. Macwilliams, Mark W. Japanese Visual Culture. — С. 43.
  67. Tamaki, Saito. Otaku Sexuality // Robot Ghosts and Wired Dreams. — University of Minnesota Press, 2007. — ISBN 978-0-8166-4974-7.
  68. Lewis, Leo.. Japanese «cannibal killer» Tsutomu Miyazaki executed in Tokyo (англ.)(недаступная спасылка). The Times (18 чэрвеня 2008 года). Архівавана з першакрыніцы 14 жніўня 2011. Праверана 20 снежня 2009.
  69. Ramsland, Katherine.. Movies Made Me Murder (англ.)(недаступная спасылка). truTV.com. Архівавана з першакрыніцы 10 жніўня 2011. Праверана 25 снежня 2009.
  70. Mark McLelland. (A)cute Confusion: The Unpredictable Journey of Japanese Popular Culture // Intersections: Gender and Sexuality in Asia and the Pacific. — Perth, Western Australia: Murdoch University School of Asian Studies, 2009. — № 20. — ISSN 14409151.
  71. Jacobs, Katrien. Netporn: DIY Web Culture and Sexual Politics. — Rowman & Littlefield Publishers, 2007. — С. 103. — ISBN 978-0742554320.
  72. Parade Parade (OAV) (англ.). Anime News Network. Праверана 14 кастрычніка 2010.
  73. Series: Futanari(недаступная спасылка). Baka-Updates Manga. Архівавана з першакрыніцы 22 лістапада 2015. Праверана 10 снежня 2010.
  74. Stainless Night (OAV) (англ.). Anime News Network. Праверана 14 кастрычніка 2010.
  75. а б Oppliger, John.. Ask John: What Are The Best Erotic Manga? (англ.)(недаступная спасылка). AnimeNation (15 снежня 2006 года). Архівавана з першакрыніцы 14 жніўня 2011. Праверана 1 лютага 2010.
  76. Incredibly Strange Manga Part 1 Fleshbomb Style. Sakaki Masaru (англ.)(недаступная спасылка). ComiPress (28 кастрычніка 2007 года). Архівавана з першакрыніцы 27 лістапада 2011. Праверана 26 лютага 2012.
  77. Search results: 1990—1999 (англ.). Anime News Network. Праверана 19 кастрычніка 2010.
  78. Герасимов, Алексей.. Хентай Обзор: Adventure Kid. HentaiMagazine Online (24 кастрычніка 2009). Архівавана з першакрыніцы 31 студзеня 2012. Праверана 18 кастрычніка 2009.
  79. Beveridge, Chris.. F3 — Frantic, Frustrated and Female (англ.)(недаступная спасылка). Mania.com (5 снежня 2003 года). Архівавана з першакрыніцы 14 жніўня 2011. Праверана 10 кастрычніка 2009.
  80. Beveridge, Chris.. Words Worth Box Set (англ.)(недаступная спасылка). Mania.com (12 красавіка 2002 года). Архівавана з першакрыніцы 25 кастрычніка 2014. Праверана 10 кастрычніка 2009.
  81. 9-9-9: The Top 9 Hentai of the ’90s (англ.)(недаступная спасылка). AnimeVice (9 верасня 2009 года). Архівавана з першакрыніцы 13 верасня 2009. Праверана 10 кастрычніка 2009.
  82. Fletcher, Dani. Atsukamashii Onna - Hentai Roundup // Sequential Tart. — 2002. — В. 6. — Т. V.
  83. Kaoru, Kumi.. 2002 — Japan in Review (англ.). Anime News Network (14 студзеня 2003 года). Праверана 2 студзеня 2010.
  84. а б в Todome, Satoshi.. A History of Eroge (англ.). shii.org. Архівавана з першакрыніцы 11 жніўня 2011. Праверана 30 кастрычніка 2010.
  85. Oppliger, John.. Ask John: What Was the First Anime Adaptation of a Hentai Game? (англ.)(недаступная спасылка). AnimeNation (20 мая 2008 года). Архівавана з першакрыніцы 11 жніўня 2011. Праверана 1 лютага 2010.
  86. Pia Carrot (OAV) (англ.). Anime News Network. Праверана 14 кастрычніка 2010.
  87. Иванов Б. А. Введение в японскую анимацию. — С. 120.
  88. а б в г Oppliger, John.. Ask John: Are There Any Iconic Hentai Series on the Horizon? (англ.). AnimeNation (29 сакавіка 2007 года). Архівавана з першакрыніцы 11 жніўня 2011. Праверана 25 снежня 2009.
  89. У Расіі «Кайт — дзяўчынка-забойца» была выпушчана ў нецэнзураванай рэжысёрскай версіі.
  90. а б Oppliger, John.. Ask John: How Did Hentai Become Popular in America? (англ.)(недаступная спасылка). AnimeNation (26 сакавіка 2008 года). Архівавана з першакрыніцы 11 жніўня 2011. Праверана 1 лютага 2010.
  91. Index to Comic Art Collection: «Ant» to «Antarctic Press» (A-G titles) (англ.)(недаступная спасылка). Comic Art Collection. Michigan State University Libraries, Special Collections Division. Архівавана з першакрыніцы 13 жніўня 2011. Праверана 11 мая 2010.
  92. Huffstutter, P.J.. X-Rated Fantasies in a Cartoon Genre (англ.)(недаступная спасылка). Los Angeles Times (13 чэрвеня 2002 года). Архівавана з першакрыніцы 18 снежня 2012. Праверана 29 жніўня 2009.
  93. "Forget Sex and Drugs. Surfers Are Searching for Rock'n'roll as the Net Finally Grows Up". The Independent. 18 студзеня 2000 года. Праверана 2014-08-09. {{cite news}}: Праверце значэнне даты ў: |date= (даведка)
  94. Susanna Paasonen, Kaarina Nikunen, Laura Saarenmaa. Pornification: sex and sexuality in media culture. — Berg Publishers, 2008. — С. 163. — ISBN 978-1845207045.
  95. Результаты поиска / Search results (англ.). Anime News Network. Праверана 12 мая 2010.
  96. Результаты поиска / Search results (2000—2009) (англ.). Anime News Network. Праверана 12 мая 2010.
  97. а б Oppliger, John.. Why Don’t Hentai Anime Have Endings? (англ.)(недаступная спасылка). Ask John. AnimeNation (21 мая 2010 года). Архівавана з першакрыніцы 11 жніўня 2011. Праверана 16 чэрвеня 2010.
  98. Rice, Brad.. Discipline becomes the first hentai title on Blu-ray, Simon weeps in a corner (англ.). Japanator.com (16 студзеня 2009 года). Архівавана з першакрыніцы 11 жніўня 2011. Праверана 7 кастрычніка 2009.
  99. Clements J., McCarthy H. The Anime Encyclopedia. — С. 182.
  100. Manga & Artbooks (англ.)(недаступная спасылка). J-List. Архівавана з першакрыніцы 12 жніўня 2011. Праверана 12 красавіка 2010.
  101. Ain Hagalaz. Вся наша жизнь хентая: хентай, яой, юри — удовольствие для всех // Спецвыпуск Xakep. — 2003. — Т. 4. — № 29. — С. 129. Архівавана з першакрыніцы 21 кастрычніка 2009.
  102. Luther, Katherine.. Hentai — Genre Profile (англ.)(недаступная спасылка). About.com. Архівавана з першакрыніцы 12 мая 2013. Праверана 3 студзеня 2010.