Каралеўства Харватыя (925—1102)

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Гістарычная дзяржава
Каралеўства Харватыя
лац.: Regnum Croatiae
харв.: Kraljevina Hrvatska
Харватыя на піку сваёй магутнасці.
Харватыя на піку сваёй магутнасці.
< Coats of arms of None.svg
< Coats of arms of None.svg
Coat of arms of Croatia 1495.svg >
Hungary Arms.svg >
каля 925 г. — 1102

Сталіца Змянялася з часам.

Нін
Біяград-на-Мору
Солін
Кнін
Мова(ы) лацінская,
старахарвацкая
Афіцыйная мова лацінская мова
Рэлігія рымскае каталіцтва
Плошча 110,000 км² (11 стагоддзе)
Форма кіравання Манархія
Кароль
 • 925–928 Таміслаў (першы кароль)
 • 1093–1097 Петар Свачыч
Гісторыя
 • каля 925 Харватыя стала каралеўствам
 • 1102 Каранацыя Кальмана Кніжніка
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы
Гісторыя Харватыі
Coat of arms of Croatia.svg

Дагістарычная Харватыя
Белая Харватыя


Правінцыя Панонія
(Рымская імперыя)
Правінцыя Далмацыя
(Рымская імперыя)


Прыморская Харватыя
Панонская Харватыя
Чырвоная Харватыя


Істрыйская марка
Каралеўства Харватыя
Харватыя ўва уніі з Венгрыяй
Поліцкая рэспубліка
Харвацкая ваенная мяжа
Дуброўніцкая рэспубліка


Ілірыйскія правінцыі
(Першая французская імперыя)
Каралеўства Ілірыя
(Аўстрыйская імперыя)
Аўстрыйскае прымор’е
(Цыслейтанія)


Каралеўства Далмацыя
(Аўстрыйская імперыяЦыслейтанія)


Каралеўства Харватыя // Каралеўства Славонія
(Аўстрыйская імперыя)
Харвацка-венгерская дамова
Каралеўства Харватыя і Славонія
(Каралеўства Венгрыя)


Дзяржава славенцаў, харватаў і сербаў
Харвацкая банавіна
(Каралеўства Югаславія)
Незалежная дзяржава Харватыя
Федэральная Дзяржава Харватыя
(Федэратыўная Дэмакратычная Югаславія)
Сацыялістычная Рэспубліка Харватыя
(СФР Югаславія)
Харвацкая вясна
✯ Вайна за незалежнасць
Рэспубліка Харватыя


Каралеўства Харватыя (лац.: Regnum Croatiae; харв.: Kraljevina Hrvatska) — сярэднявечнае каралеўства ў Цэнтральнай Еўропе, якое ўключала ў сябе большую частку сённяшняй Харватыі (за выключэннем большай частцы Істрыі і некалькіх Далмацынскіх прыбярэжных астравоў), а таксама частку сучаснай Босніі і Герцагавіны. Каралеўства існавала ў якасці сувярэннай дзяржавы на працягу амаль двух стагоддзяў. Яго існаванне характарызуецца шматлікімі канфліктамі і мірнымі перыядамі з балгарамі, візантыйцамі, венграмі, а таксама суперніцтвам з Венецыяй за кантроль над усходняй часткай Адрыятычнага ўзбярэжжа. У 10 стагоддзі біскуп Гргур Нінскі паставіў мэту прасоўвання харвацкай мовы ў набажэнстве, што прывяло да канфлікту з Папам. У другой палове 11 стагоддзя Харватыі ўдалося ўзяць пад кантроль большасць прыбярэжных гарадоў Далмацыі з падзеннем візантыйскага кантролю над імі. У гэты час каралеўства дасягнула свайго піку падчас кіравання Петара Крашыміра IV (1058-1074) і Дмітара Званіміра (1075-1089).

Да 1091 года дзяржавай кіравала, у асноўным, дынастыя Трпіміравічаў, пасля чаго каралеўства перажыло крызіс спадчыны пасады і пасля дзесяцігоддзя канфліктаў за трон і бітвы пры гары Гвоздзь карона перайшла да дынастыі Арпадаў, а венгерскі кароль Кальман Кніжнік стаў «каралём Харватыі і Далмацыі» ў 1102 годзе, аб'яднаўшы два каралеўствы пад адной каронай. Дакладныя ўмовы ўзаемаадносін паміж дзвюма дзяржавамі сталі аб'ектам спрэчак у 19 стагоддзі. Характар адносін мяняўся з цягам часу, але ў цэлым Харватыя захоўвала вялікую ступень унутранай аўтаноміі, а рэальная ўлада належала мясцовай шляхце. Сучасныя харвацкія і венгерскія гісторыкі разглядаюць адносіны паміж Харватыяй і Венгрыяй з 1102 года як форму асабістай уніі двух унутрана аўтаномных каралеўстваў агульным каралём.