Комплекс будынкаў 1-й клінічнай бальніцы (Мінск)

Клінічны гарадок у час вайны

Будынак па вул. П. Броўкі, 1, пабудаваны ў 1933 годзе —  Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 713Г000014

Комплекс будынкаў 1-й клінічнай бальніцы размешчаны паміж вуліцамі Акадэмічнай, П. Броўкі і праспектам Незалежнасці, займае плошчу каля 10 га. Пабудаваны ў 1929—1931 гадах паводле праекта архітэктара Георгія Лаўрова як клінічны гарадок. Комплекс вырашаны на аснове павільённай сістэмы, пры якой ізаляваныя карпусы разлічаны на лячэнне пэўнага віду захворвання. Узведзены 4 карпусы для тэрапеўтычнай, хірургічнай, акушэрска-гінекалагічнай і скурна-венералагічнай клінік. У Вялікую Айчынную вайну найбольш пацярпеў чацвёрты корпус. Аднаўленне гарадка працягвалася з ліпеня да лістапада 1944 г. Пасля рэканструкцыі ў 1-м корпусе размясціліся тэрапеўтычная і хірургічная клінікі, у 2-м — клініка дзіцячых хвароб, у 3-м — акушэрска-гінекалагічная клініка. У гэты ж час пры бальніцы пачалі працаваць кафедра паталагічнай анатоміі, Інстытут пералівання крыві, рэспубліканская процівалляковая станцыя, анкалагічны дыспансер.

Характэрнай рысай комплексу з’яўляецца прастата планіроўкі і спрошчаная архітэктура, уласцівыя канструктывізму і функцыяналізму. Тэрыторыя клінічнага гарадка падзелена цэнтральнай алеяй-праездам на 2 амаль роўныя часткі. Уздоўж цэнтральнай алеі размешчаны 3 лячэбныя карпусы, пабудаваныя па адзінай планіровачнай схеме (3-і паверх акушэрска-гінекалагічнага корпуса падбудаваны ў 1938 г.). Левая частка плошчы гарадка адведзена пад зялёныя насаджэнні, там жа ў глыбіні ўчастка знаходзіцца трохпавярховы 4-ы корпус. Планіроўка ўсіх 4 будынкаў калідорная з аднабаковым размяшчэннем палат і балконамі. Пластыка фасадаў стрыманая.

Дзіцячы хірургічны цэнтр, тэрапеўтычны корпус і паліклініка (арх. М. Барсукоў)

Галоўны корпус з задняга фасада

3 канца 1960-х гадоў комплекс клінічнага гарадка паступова рэканструіруецца. У яго арганічна ўвайшлі новыя карпусы цэнтра дзіцячай хірургічнай дапамогі на 200 ложкаў і тэрапеўтычнага аддзялення на 240 ложкаў. Паміж 2 прамавугольнымі ў плане васьміпавярховымі лячэбнымі карпусамі размешчаны трохпавярховы корпус паліклінікі (на 500 наведванняў штодзень) складанай канфігурацыі плана і выразнай аб’ёмна-прасторавай кампазіцыі (архіт. М. Барсукоў). Корпус паліклінікі злучаны з будынкам тэрапеўтычнага аддзялення галерэяй па ўзроўні 3-га паверха. У 1984—1987 гг. пабудаваны 7-павярховы корпус рэўмакардыялагічнага аддзялення, арыентаваны галоўным фасадам да праспекта Незалежнасці (архіт. У. Галіцкі, А. Быкаў).

Літаратура

• Т. В. Габрусь, А. А. Міцянін. 160. Комплекс будынкаў 1-й клінічнай бальніцы // Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі / АН БССР. Ін-т мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору; Рэд. кал.: С. В. Марцэлеў (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ, 1988. — Мінск. — 333 с.: іл. — ISBN 5-85700-006-8.
• Архитектура и градостроительство Советской Белоруссии.—- Мн., 1957;
• Крючок Г. Р., Шуба А. Н. К истории Минской первой клинической больницы.— У кн.: Сб. научных трудов. Мн., 1959.