Даўжыня цела 16-18 см, размах крылаў 27-30,5 см. Выразны палавы дымарфізм. Абедзве часткi дзюбы скрыжаваныя, прычым даўжыня дзюбы значна большая за вышыню каля асновы. Самец матава-чырвоны, самка матава-алiўкава-зялёная. Маладыя падобныя да самкi, але нiз цела ў рыскi. Падобны да сасновага крыжадзюба, але з больш далiкатнай будовай i больш тонкай дзюбай.
Арэал разарваны: Еўропа, Азiя (акрамя поўначы і поўдня) — ад Урала да паўднёвай часткi Ахоцкага мора, Сахалiна i Курыльскiх а-воў; лакальна трапляецца ў Паўднёва-Усходняй Азii (iзалявана ў гарах Цянь-Шаняi ад Усходніх Гiмалаяў да паўднёвага захаду Кiтая, В'етнама), да арэалу належаць Фiлiпiны, паўночны-захад Афрыкі, Паўночная Амерыка (акрамя поўначы). У Беларусі рэдкі на гнездаванні і больш звычайны на зімоўцы від.
Насяляе хваёвыя лясы з прымессю або перавагай елак. На поўдні часта жыве ў сасновых лясах, на поўначы насяляе густыя вялiкiя яловыя лясы. Можа сустракацца ўантрапагенным ландшафце i нават у малых гарадах.
Аселы від. Крайнiя паўночныя папуляцыi часткова пералётныя. У час iнвазii можа пералятаць да 4000 км ад гнездавога арэала.
Гняздо ладзіць на высокiм хваёвым дрэве (часта елцы), якое стаіць асобна або недалёка ад ляснога масiву, звычайна ўверсе кароны каля ствала цi недалёка ад яго ў развiлцы бакавых галiн (звычайна пад прыкрыццем iншых). Аснова з няшчыльна ўкладзеных галiнак хваёвых дрэў i кавалкаў кары. Знешняя частка з травы, моху i лiшайнiка, унутраная — з моху i траў. Высцiлка з сухiх траў, воўны, лішайнікаў i пер'я.
Яйкi (3-4, часам 2-5), крыху падоўжаныя, з тупым вузейшым канцом, белаватыя, крэмавыя, зеленаватыя або шэра-блакiтныя; дробныя плямкi i рысачкi цёмна-пурпуровыя цi вiшнёвыя (звычайна больш густыя на шырокiм канцы). Глыбокія плямкi фiялетава-шэрыя або цялесна-ружовыя.