Марыу дэ Са-Карнейру

Марыу дэ Са-Карнейру
Mário de Sá-Carneiro
Асабістыя звесткі
Дата нараджэння	19 мая 1890(1890-05-19)[…]
Месца нараджэння	Лісабон, Партугалія
Дата смерці	26 красавіка 1916(1916-04-26)[…] (25 гадоў)
Месца смерці	Парыж, дэпартамент Сена, Францыя
Грамадзянства	Партугалія
Альма-матар	Law School of the University of Coimbra[d]
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	паэт, пісьменнік
Мова твораў	партугальская мова
Подпіс
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Марыу дэ Са-Карнейру (парт.: Mário de Sá-Carneiro; 19 мая 1890, Лісабон — 26 красавіка 1916) — партугальскі паэт і празаік, адзін з заснавальнікаў новай, мадэрнісцкай, літаратуры ў Партугаліі, яскравы прадстаўнік пакалення «Арфея».

Біяграфія

Нарадзіўся ў заможнай сям'і. Маці хлопчыка памерла, калі яму было 2 гады, і бацька аддаў сына на выхаванне дзядулю і бабулі ў маёнтак Вікторыя на ўскрайку Лісабона, дзе Марыю правёў большую частку свайго дзяцінства.

Першыя вершы пачынае пісаць у 12 гадоў, у 15 перакладае Віктора Гюго, у 16 — Гётэ і Шылера. Удзельнічае ў школьных літаратурных выданнях, піша п'есу «Сяброўства» разам са школьным сябрам, самазабойства якога правакуе ў Марыу першы глыбокі эмацыянальны крызіс.

У 1912 г. Марыу па просьбе бацькі паступае на юрыдычны факультэт Каімбрскага ўніверсітэта, дзе знаёміцца з будучым найлепшым сябрам і паплечнікам — паэтам Фернанду Песоа. Але, расчараваўшыся ў «горадзе студэнтаў», у тым жа годзе пераводзіцца ў Сарбонскі універсітэт і перад ад'ездам выдае свой першы зборнік апавяданняў «Пачатак», які крытычна ўспрымаецца ў літаратурных колах Партугаліі.

У Парыжы Карнейру канчаткова пакідае спробы заняцца вывучэннем юрыспрудэнцыі і з галавой кідаецца ў літаратурны і мастацкі вір апошніх дзён belle époque, захапляецца паэтыкай кубізму і футурызму, ідэяй яе ўвасаблення ў Партугаліі.

У 1913 г. па вяртанні ў Лісабон выдае зборнік вершаў «Рассейванне» (Dispersão) і кароткі раман «Прызнанне Лусіа» (A Confissão de Lúcio), разам з Песоа і іншымі аднадумцамі пачынае працу над часопісам авангарду «Арфей», два нумары якога выйшлі з друку ў 1915 годзе і адразу выклікалі скандал і абурэнне ў кансерватыўных інтэлектуальных колах Лісабона і сталіся рэвалюцыяй у партугальскай паэзіі. Выходзіць з друку зборнік кароткіх апавяданняў «Неба ў агні» (Céu em Fogo).

У тым жа годзе Марыу таемна вяртаецца ў Парыж, але, пазбаўлены фінансавай падтрымкі з боку бацькі, хутка даходзіць да паўгалоднага існавання. Стан яго псіхічнага здароўя пачынае рэзка пагаршацца, паэт перажывае глыбокую дэпрэсію. Вершы гэтага перыяду і лісты да Ф. Песоа поўныя змрочных выказванняў пра смерць і самазабойства. 26 красавіка 1916 г. у гатэлі «Ніца» у раёне Манмартр Карнейру заканчвае жыццё самагубствам, даслаўшы перад рашучым крокам свае неапублікаваныя вершы Фэрнанду Пэсоа, якія пабачаць свет у 1937 годзе пад назвай «Залатыя знакі» (Indícios de Oiro).

Творы

• «Пачатак» (Princípio), зборнік апавяданняў,1912;
• «Рассейванне» (Dispersão), вершы, 1914;
• «Прызнанне Лусіа» (A Confissão de Lúcio), кароткі раман, 1914;
• «Неба ў агні» (Céu em Fogo), кароткія апавяданні, 1915;
• «Залатыя знакі» (Indícios de Oiro), 1937;
• «Вершы» (Poesias), 1946;
• «Вершы юнацтва» (Poemas juvenis), 1903/1908, 1986;
• «Лісты да Фернанду Песоа» (Cartas a Fernando Pessoa), 1958/59.

Беларускія пераклады

На беларускую мову апавяданне Са-Карнэйру «Уладар сноў» пераклала Наталля Козінцава.

Спасылкі

• Уладар сноў. Апавяданне
• Біяграфія ў Encyclopædia Britannica