Віктор Гюго
| Віктор Мары Гюго | |
|---|---|
| Victor Marie Hugo | |
 | |
| Асабістыя звесткі | |
| Імя пры нараджэнні | Віктор Мары Гюго |
| Дата нараджэння | 26 лютага 1802[1][2][…] |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 22 мая 1885[1][2][…] (83 гады) |
| Месца смерці | |
| Пахаванне | |
| Грамадзянства | |
| Бацька | Joseph Léopold Sigisbert Hugo[d] |
| Маці | Sophie Trébuchet[d] |
| Жонка | Adèle Foucher[d] |
| Дзеці | Adèle Hugo[d], Charles Hugo[d], François-Victor Hugo[d] і Léopoldine Hugo[d] |
| Альма-матар | |
| Прафесійная дзейнасць | |
| Род дзейнасці | палітык, драматург, раманіст, рысавальнік, лібрэтыст, эсэіст, пісьменнік, ілюстратар, пісьменнік-падарожнік, паэт, мастацтвазнавец |
| Гады творчасці | 1819 — 1883 |
| Кірунак | вальнадумства, антыклерыкалізм[d] і рамантызм |
| Жанр | раман, паэзія, п’еса і Памфлет |
| Мова твораў | французская мова |
| Грамадская дзейнасць | |
| Партыя | |
| Член у | |
| Узнагароды | |
| Подпіс |
 |
 Творы ў Вікікрыніцах | |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
 Цытаты ў Вікіцытатніку | |
.svg){kind=small}
Віктор Гюго (фр.: Victor-Marie Hugo; 26 лютага 1802, Безансон — 22 мая 1885) — французскі паэт, раманіст, драматург; лідар рамантычнага руху ў Францыі. Член Французскай акадэміі (1841).
Жыццё[правіць | правіць зыходнік]
Трэці сын капітана (пазней генерала) Ж. Л. С. Гюго (родам з Латарынгіі) і Сафі Трэбюшэ (родам з Брэтані). Бацькі часта сварыліся і раз’яджаліся, а 3 лютага 1818 г. атрымалі афіцыйны дазвол жыць паасобку. Віктор быў выхаваны пад моцным уплывам маці, валявой жанчыны раялісцкіх і вальтэрыянскіх поглядаў. Пасля смерці маці ў 1821 г. і з бацькам у Віктора склаліся прыязныя адносіны.
Малады Віктор закахаўся і, супраць жадання маці, заручыўся са сваёй падругай дзяцінства Адэль Фушэ (1803—1868). Гюго быў блізкі са сваёй маці, і таму ажаніўся з Адэль толькі пасля смерці маці. У шлюбе нарадзілася пяць дзяцей.
У 1841 годзе Гюго быў абраны ў Французскую акадэмію.
У 1843 годзе ў выніку няшчаснага выпадку загінула Леапальдзіна, старэйшая дачка Гюго. Гэтая трагедыя спустошыла пісьменніка. Пазней ён напісаў рад паэм, прысвечаных жыццю і смерці яго дачкі.
У 1845 годзе Віктор Гюго атрымаў званне пэра[10], у 1848 годзе быў выбраны ў Нацыянальны сход. Гюго быў праціўнікам дзяржаўнага перавароту 1851 года і пасля абвяшчэння Напалеона III імператарам адправіўся ў выгнанне. У 1870 годзе ён вярнуўся ў Францыю, а ў 1876 годзе быў абраны сенатарам[10].
Сям’я і дзеці[правіць | правіць зыходнік]
З кастрычніка 1822 года Гюго быў жанаты з Адэль Фушэ (1803—1868), у гэтым шлюбе нарадзілася пяцёра дзяцей:
- Леапольд (1823—1823)
- Леапальдзіна, (1824—1843)
- Шарль, (1826—1871)
- Франсуа-Віктор, (1828—1873)
- Адэль (1830—1915).
Беларускія пераклады[правіць | правіць зыходнік]
- Гаўрош: Апавяданне для дзяцей / Апрац. С. А. Іванчына-Пісарава. — Мн.: Белдзяржвыд, 1931.
- Казэта: З роману «Адрынутыя» / Пер.з руск. А. Р. Ламацкага. — Мн.: ДВБ.Юндзетсектар, 1932.
- Дзевяноста трэці: Раман / Віктар Гюго. — Мн.: Дзяржвыд Беларусі. Юн. літ., 1937.
- Казета: Пер. з рус. мовы / В.Гюго. — Мн.: ДВБ. Дзіцячая. літ., 1937.
- Адвержаныя: Скароч. тэкст: Пер. з рус. мовы. — Мн.: ДВБ. Дзіцячая. літ., 1938.
- Гаўрош: Пер. з рус. мовы / Віктор Гюго. — Мн.: ДВБ. Дзіцячая літ., 1938.
- Гаўрош: Пер. з рус.. — Мн.: Дзярж. выд-ва БССР, 1946.
- Казета (Урывак з рамана «Адвержаныя»): Для малод. узросту / Пер. У.Шахаўца. — Мн.: Белдзяржвыд. Рэд. дзіцяч.і юнац. літ., 1957.
- На барыкадзе (перакл. Ю. Жалезка) // Annus Albaruthenicus = Год Беларускі. № 1/2000.
Памяць[правіць | правіць зыходнік]
- Хата-музей Гюго ў Парыжы.
- Помнік у Сарбоне.
- Вуліца В.Гюго ў Калінінградзе.
Экранізацыі[правіць | правіць зыходнік]
Экранізацыі і фільмы па матывах твораў
- Quasimodo d’El Paris (1999) (novel «Notre Dame de Paris»)
- Les misérables (1998) (novel)
- The Hunchback of Notre Dame (1996) (novel «Notre Dame de Paris»)
- Les misérables (1995) (novel)
- Mest shuta (1993) (novel «Le Roi s’Amuse»)
- Les misérables (1988) (novel)
- Días difíciles (1987) (novel)
- La conscience (1987) (short story)
- Le dernier jour d’un condamné (1985) (novel «Le dernier jour d’un condamné»)
- Les misérables (1982) (novel)
- Rigoletto (1982) (play «Le roi s’amuse»)
- Kozete (1977) (novel «Les Misérables»)
- Le scomunicate di San Valentino (1974) (loosely inspired by a drama by)
- Sefiller (1967) (novel «Les Misérables»)
- L’uomo che ride (1966) (novel «L’Homme qui rit») (uncredited in italian version)
- Jean Valjean (1961) (novel «Les Misérables»)
- Les misérables (1958) (novel)
- La déroute (1957) (story)
- Nanbanji no semushi-otoko (1957) (novel «Notre Dame de Paris»)
- Notre Dame de Paris (1956) (novel)
- Sea Devils (1953) (novel «Les Travailleurs de la mer»)
- La Gioconda (1953) (novel «Angelo, tyran de Padoue»)
- Les miserables (1952) (novel)
- Re mizeraburu: kami to jiyu no hata (1950) (novel)
- Re mizeraburu: kami to akuma (1950) (novel)
- Ruy Blas (1948) (play)
- I miserabili (1948) (novel «Les Misérables»)
- Il tiranno di Padova (1946) (story)
- Rigoletto (1946) (novel)
- El rey se divierte (1944/I) (play)
- El boassa (1944) (novel «Les Misérables»)
- Los miserables (1943) (novel)
- Il re si diverte (1941) (play)
- The Hunchback of Notre Dame (1939) (novel)
- Les pauvres gens (1938) (writer)
- Gavrosh (1937) (novel «Les Misérables»)
- Toilers of the Sea (1936) (novel «Les Travailleurs de la mer»)
- Les misérables (1935) (novel)
- Les misérables (1934) (novel)
- Jean Valjean (1931) (novel «Les Misérables»)
- Aa mujo: Kohen (1929) (novel)
- Aa mujo: Zempen (1929) (novel)
- The Bishop’s Candlesticks (1929) (novel «Les Misérables»)
- The Man Who Laughs (1928) (novel «L’Homme Qui Rit»)
- Rigoletto (1927) (play «Le Roi s’Amuse»)
- Les misérables (1925) (novel)
- The Spanish Dancer (1923) (novella)
- The Hunchback of Notre Dame (1923/I) (novel «Notre-Dame de Paris»)
- Toilers of the Sea (1923) (novel «Les Travailleurs de la mer»)
- Aa mujô — Dai nihen: Shichô no maki (1923) (story)
- Aa mujô — Dai ippen: Hôrô no maki (1923) (story)
- The Hunchback of Notre Dame (1923/II) (novel)
- Tense Moments with Great Authors (1922) (novel «Les Misérables») (segment «Miserables, Les»)
- Tense Moments from Great Plays (1922) (novel «Notre Dame de Paris») (segment «Esmeralda»)
- Esmeralda (1922) (novel «Notre Dame de Paris»)
- Das grinsende Gesicht (1921) (novel «L’homme e qui rit»)
- Der rote Henker (1920) (novel)
- Quatre-vingt-treize (1920) (novel)
- The Toilers (1919) (novel «Les Travailleurs de la mer»)
- Marion de Lorme (1918) (play)
- Les travailleurs de la mer (1918) (novel)
- Der König amüsiert sich (1918) (novel «Le Roi s’Amuse»)
- Les misérables (1917) (novel)
- Marie Tudor (1917) (play)
- The Darling of Paris (1917) (novel «Notre Dame de Paris»)
- Don Caesar de Bazan (1915) (novel «Ruy Blas»)
- The Bishop’s Candlesticks (1913) (novel «Les Misérables»)
- Les misérables — Époque 4: Cosette et Marius (1913) (novel)
- Les misérables — Époque 3: Cosette (1913) (novel)
- Les misérables — Époque 2: Fantine (1913) (novel)
- Les misérables — Époque 1: Jean Valjean (1913) (novel)
- La tragedia di Pulcinella (1913) (play)
- Marion de Lorme (1912) (writer)
- Ruy-Blas (1912) (play)
- Notre-Dame de Paris (1911) (novel «Notre Dame de Paris»)
- Ernani (1911) (writer)
- Hugo the Hunchback (1910) (novel)
- Hernani (1910) (writer)
- Les misérables (1909) (novel)
- Rigoletto (1909/I) (writer)
- Les misérables (Part III) (1909) (novel «Les Misérables»)
- Le roi s’amuse (1909) (play)
- Les miserables (Part II) (1909) (novel)
- Les Miserables (Part I) (1909) (novel «Les Misérables»)
- The Duke’s Jester or A Fool’s Revenge (1909) (novel «Le Roi s’Amuse»)
- A Fool’s Revenge (1909) (novel «Le Roi s’Amuse»)
- Ruy Blas (1909) (play)
- Rigoletto (1909/II) (play)
- Esmeralda (1905) (novel «Notre Dame de Paris»)
Зноскі[правіць | правіць зыходнік]
- ↑ а б Deutsche Nationalbibliothek, Staatsbibliothek zu Berlin, Bayerische Staatsbibliothek et al. Record #118554654 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 13 жніўня 2015.
- ↑ а б Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: платформа адкрытых даных — 2011. Праверана 10 кастрычніка 2015.
- ↑ а б Victor Hugo
- ↑ а б Archivio Storico Ricordi — 1808. Праверана 3 снежня 2020.
- ↑ а б Bibliothèque nationale de France Record #11907966z // BnF catalogue général — Paris: BnF. Праверана 14 красавіка 2021.
- ↑ Deutsche Nationalbibliothek, Staatsbibliothek zu Berlin, Bayerische Staatsbibliothek et al. Record #118554654 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 30 снежня 2014.
- ↑ З. Венгерова Гюго, Виктор // Энциклопедический словарь — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1893. — Т. IXа. — С. 956–959.
- ↑ artist list of the National Museum of Sweden — 2016. Праверана 27 лютага 2016.
- ↑ а б Victor Hugo // Académie française Праверана 29 чэрвеня 2020.
- ↑ а б Венгерова З. А. Гюго, Виктор // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.
Літаратура[правіць | правіць зыходнік]
- Венгерова З. А. Гюго, Виктор // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.
- Муравьева Н. И. Гюго. М., 1961
- Евнина Е. М. Виктор Гюго. М., 1976
- Сафронова Н. Н. Виктор Гюго. М., 1989
- Гюго В. Собрание сочинений, тт. 1-8. М., 1996
Тэматычныя сайты | ||||
|---|---|---|---|---|
| Слоўнікі і энцыклапедыі | Вялікая каталанская · Вялікая нарвежская · Вялікая расійская · Бракгаўза і Эфрона · Яўрэйская Бракгаўза і Эфрона · Кругасвет · Ларуса · Малы Бракгаўза і Эфрона · Энцыклапедычны лексікон · Britannica (11-th) · Britannica (онлайн) · Brockhaus · Notable Names Database · Treccani · Universalis · Universalis · Швейцарскі гістарычны | |||
| Генеалогія і некрапалістыка | ||||
| ||||
Катэгорыі:
- Нарадзіліся 26 лютага
- Нарадзіліся ў 1802 годзе
- Нарадзіліся ў Безансоне
- Памерлі 22 мая
- Памерлі ў 1885 годзе
- Памерлі ў Парыжы
- Пахаваныя ў парыжскім Пантэоне
- Выпускнікі Парыжскага ўніверсітэта
- Выпускнікі ліцэя Людовіка Вялікага
- Члены Французскай акадэміі
- Афіцэры ордэна Ганаровага легіёна
- Асобы
- Пісьменнікі паводле алфавіта
- Пісьменнікі Францыі
- Франкамоўныя пісьменнікі
- Паэты Францыі
- Франкамоўныя паэты
- Драматургі Францыі
- Асобы на марках