Мэры Тофт

Мэры Тофт
Род дзейнасці	авантурыст
Дата нараджэння	21 лютага 1703(1703-02-21)
Месца нараджэння	Годалмінг[d], Сурэй, Англія
Дата смерці	1763
Месца смерці	Годалмінг[d], Сурэй, Англія, Каралеўства Вялікабрытанія
Грамадзянства	Вялікабрытанія[…]
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Мэры Тофт (англ.: Mary Toft; у дзявоцтве Дэнаер, у некаторых крыніцах — Тофтс; нар. 21 лютага 1703, Годалмінг, Сурэй, Англія) — англічанка, якая стала цэнтральнай фігурай гучных спрэчак у 1726 годзе. Увёўшы ў зман лекараў, Тофт пераканала іх у тым, што нарадзіла трусаў.

У 1726 годзе Тофт зачала дзіця, аднак яе цяжарнасць завяршылася выкідкам. Заявіўшы аб нараджэнні фрагментаў жывёл, Тофт зацікавіла мясцовага хірурга Джона Ховарда, які стаў расследаваць гэты выпадак. Прымаючы роды, Ховард выявіў не немаўля, але часткі жывёльных арганізмаў, пра што ён паведаміў шэрагу вядомых дактароў. У сваю чаргу яны звярнуліся да Натаніэля Сент-Андрэ, прыдворнаму хірургу караля Георга I. Даследаваўшы сведчанні, Сент-Андрэ вырашыў, што выпадак Тофт не быў сфальсіфікаваны. Скептычна да яго высноў паставіўся Кірыак Алерс — іншы хірург, пасланы каралём да Тофт. Ужо набыўшы пэўную вядомасць, Тофт была прывезена ў Лондан, дзе яе старанна вымералі і змясцілі пад бесперапыннае назіранне. Калі ж высветлілася, што яна больш не можа нарадзіць труса, жанчына прызналася ў падмане, за што падвергнулася арышту па абвінавачванні ў махлярстве.

Пасля гэтага рушыла хваля кпінаў, якая пасеяла паніку ў медыцынскім асяроддзі і каштавала кар’еры шэрагу буйных хірургаў. Выпадак Тофт неаднаразова абыгрываўся ў сатыры, у прыватнасці, у творчасці Уільямам Хогарта, вядомага сваёй крытыкай уласцівай лекарам даверлівасці. Тофт жа ў выніку была вызваленая без прад’яўлення абвінавачванняў і адпушчаная дадому.

Агалоска

Гісторыя Тофт упершыню прыцягнула ўвагу грамадскасці на зыходзе кастрычніка 1726 года, калі чуткі пра справу дасягнулі Лондана. У прыватнасці, 19 лістапада адпаведная нататка з’явілася ў выданні Mist’s Weekly Journal:

СЭР, З таго часу, як я пісаў вам, я прыняў яшчэ траіх з тых труаў, усіх напаўрослых, адзін з іх мае шаравата-карычневую афарбоўку; апошні скакаў дваццаць тры гадзіны ва ўтробе, перш чым памёр. Як толькі адзінаццаты трусік быў выняты, заскакаў дванаццаты трусік, які скача і цяпер. Калі вам знаёмы цікаўны чалавек, жадаючы прыбыць, ён можа ўбачыць скокі ў яе чэраве і прыняць роды, калі пажадае; што будзе поўным задавальненнем для цікаўнага: калі б у яе было дзіця, яму б заставалася яшчэ толькі дзесяць дзён, таму я не ведаю, колькі трусоў можа быць пасля; я прывёз жанчыну ў Гілдфард для мацнейшай выгоды. Я ёсць, СЭР, Ваш сціплы слуга, ДЖОН ХОВАРД

«Беднай жанчыне», Мэры Тофт, тады было 24 або 25 гадоў. Дачка Джона і Джэйн Дэнаераў прыняла хрышчэнне пад імем Мэры Дэнаер 21 лютага 1703 года. У 1720 годзе яна выйшла замуж за Джошуа Тофта, чаляднік краўца; у пары было трое дзяцей: Мэры, Эн і Джэймс. У адпаведнасці з укладам жыцця XVIII стагоддзя, Тофт, зноў зацяжарыла ў 1726 годзе, працягвала працаваць на палях. У пачатку цяжарнасці яна скардзілася на балючыя адчуванні, якія заміналі працы, і ў жніўні яе арганізм нібыта вылучыў некалькі кавалкаў плоці. Адзін з іх быў супастаўны па памеры з рукой Тофт. Мяркуецца, што гэта магло стаць вынікам паталогіі ў развіцці плацэнты, якая пацягнула спыненне росту эмбрыёна і выкід згусткаў крыві і плоці. Роды адбыліся 27 верасня. У іх прыняў удзел сусед сямейства, які затым паказаў выкінутую плоць маці і свякрухі. Апошняя, будучы акушэркай, прадэманстравала плоць Джону Ховарду, акушэру з Гілдфарда з трыццацігадовым стажам.

Першапачаткова Ховард адхіліў думку аб магчымай прыналежнасці плоці арганізму жывёлы, аднак на наступны дзень адмяніў запланаваную практыку і вырашыў наведаць Тофт. Спачатку ён азнаёміўся з прадуктам родаў, пасля чаго агледзеў Мэры, не выявіўшы нічога незвычайнага. Калі ж сітуацыя з выкідам паўтарылася, Ховард вярнуўся да Тофт і аднавіў вывучэнне праблемы. Згодна з запісам ад 9 лістапада таго года, на працягу наступных некалькіх дзён Тофт выкінула «тры лапы ката паласатай расфарбоўкі і адну лапу труса: вантробы былі кацінымі, і ў іх знаходзіліся тры часткі пазваночніка вугра… Заднія лапы ката, магчыма, узніклі ў яе ўяўленні з-за яе любімага ката, які спаў з ёй у ложку па начах». Стан Тофт, відавочна, зноў пагоршыўся, і на працягу наступных сутак яна выдзяліла яшчэ некалькі фрагментаў труса.

З цягам часу гісторыя набывала вядомасць, і 4 лістапада Генры Дэвенант, які знаходзіўся пры двары караля Георга I, прыбыў у Сурэй каб асабіста пераканацца ў падзеях, якія адбыліся. Ён вывучыў ўзоры тканін, пададзеныя яму Ховардам, а затым, відавочна перакананы ў сапраўднасці выпадку, вярнуўся ў Лондан. Ховард накіраваў Тофт у Гілдфард, дзе абяцаў прыняць роды труса на вачах у любога, хто ставіў пад сумнеў гісторыю жанчыны. Некаторыя з лістоў, што Ховард пасылаў Дэвенанту для паведамлення яго аб ходзе спраў, апынуліся ў размяшчэнні Натаніэля Сент-Андрэ, Швейцарскага хірурга, які з 1723 года служыў пры каралеўскім доме. Пасля Сент-Андрэ падрабязна выклаў змест аднаго з гэтых лістоў у сваім памфлеце «Кароткі аповяд аб незвычайным нараджэнні трусоў» (1727):

З Гілфарда прыходзіць дзіўная, але добра правераная навіна. Пра тое, што бедная жанчына з Гадалміна[sic], якая жыве каля горада, прыкладна месяц таму вырашылася пры спадары Джоне Ховардзе, выбітным хірурге і акушэры, істотай, якая нагадвае труса, але з сэрцам і лёгкімі, якія растуць па-за тулавам, праз 14 дзён яе роды — на гэты раз паўнавартаснага труса — прыняў той жа чалавек: і праз некалькі дзён нарадзіліся яшчэ 4; і ў пятніцу, суботу, нядзелю, чацвёртую, пятую і шостую бягучага месяца, нараджалася па адным кожны дзень: усяго дзевяць, усе памерлі пры з'яўленні на свет. Жанчына дала клятву ў тым, што два месяцы таму, працуючы ў полі з іншымі жанчынамі, яны спужалі труса, пасля чаго пабеглі за ім, які ўцякаў, але дарма: гэта ўзбудзіла ў ёй такое імкненне, што яна (будучы з дзіцем) захварэла і зведала выкідак, і з тых часоў яна не магла перастаць думаць аб трусах. Нарэшце, людзі моцна разыходзяцца ў меркаваннях па гэтай справе, некаторыя глядзяць на акалічнасці з вялікай цікаўнасцю, лічачы дарэчным уяўленне іх [Лонданскае каралеўскае таварыства|каралеўскаму таварыству] г.д., іншыя разгневаны гэтай гісторыяй і сцвярджаюць, што калі ўсё гэта ёсць факт, то ён павінен знаходзіцца пад заслонай таямніцы як узор недасканаласці чалавечай прыроды. Weekly Journal, 19 лістапада 1726 года

Расследаванне

Усякая істота ў горадзе, і мужчына, і жанчына, ужо пабачылася з ёй і адчувала яе: бесперапынныя хваляванні, шумы і буркатанні ў яе жываце ўяўляюць сабой нешта дзіўнае; усе вядомыя лекары, хірургі і акушэры ў Лондане знаходзяцца ў яе днём і ноччу каб убачыць яе новыя роды. Джон Хэрві, 2-і барон Хэрві

Уражаны кароль накіраваў услед за Сент-Андрэ Кірыякам Алерса. Ён прыехаў у Гілдфард 20 лістапада і, агледзеўшы пацыентку, не выявіў у яе ніводнай прыкметы цяжарнасці. Магчыма, ён западозрыў Тофт у махлярстве яшчэ тады, бо яна трымала калені і клубы шчыльна прыціснутымі, нібы перашкаджаючы выпадзення нейкага аб’екта. Сумніўным Алерсу здалося і паводзіны Ховарда, які забараніў каралеўскаму хірургу садзейнічаць прыняццю родаў. Пры гэтым варта адзначыць, што ў адной з папярэдніх працэдур Алерс, які не меў належнага акушэрскага вопыту, прычыніў Тофт моцную боль. Пераканаўшыся ў пастановачным характары паталогіі, Алерс заявіў, што нібыта паверыў у сапраўднасць справы. Затым ён, выбачыўшыся, выехаў у Лондан, забраўшы з сабой узоры трусінай плоці. Алерс старанна вывучыў доказы і высветліў, што плоць падвяргалася ручной апрацоўцы. У прыплодзе ён выявіў элементы саломы і зерня.

21 лістапада Алерс далажыў аб сваіх знаходках каралю, а затым і некаторым іншым высокапастаўленым асобам. На наступны дзень Ховард накіраваў Алерсу ліст, у якім прасіў аб вяртанні узораў плоці. Падазрэнні Алерса турбавалі як Ховарда і Сент-Андрэ, так і, верагодна, караля, які праз два дні камандзіраваў Сент-Андрэ з калегам у Гілдфард. Па прыбыцці іх сустрэў Ховард, які апавясціў дактароў аб двух нібыта нованароджаных трусах. Яна таксама выкінула некалькі фрагментаў, ідэнтыфікаваных як часткі плацэнты. Затым яе стан пагоршыўся; яна скардзілася на бесперапынную боль у правым баку жывата. Жадаючы папярэдзіць дзеянні Алерса, Сент-Андрэ сабраў пісьмовыя паказанні аднак, паводле некаторых сведкаў, ён мог паставіць пад сумнеў сумленнасць Алеса. 26 лістапада Сент-Андрэ правёў для караля анатамічную дэманстрацыю, якая пацвярджала гісторыю Тофт. Згодна з яго запісамі, ні ён, ні Малін не здагадваліся аб магчымым махлярстве жанчыны.

Кароль зноў накіраваў Сент-Андрэ ў Гілдфард, жадаючы прывезці Тофт ў Лондан і працягнуць даследаванні. Доктара суправаджаў вядомы акушэр Рычард Манінгем, другі сын біскупа чычэстэрскага Томаса Манінгема, і рыцар з 1721 года. Ён вывучыў Тофт і вызначыў, што правая частка яе жывата трохі павялічана. Акрамя таго, Манінгем прыняў у Тофт аб’ект, які ён распазнаў як мачавая бурбалка парсюка, выклікаўшы тым самым нязгоду Сент-Андрэ і Ховарда. Характэрна, што аб’ект выклікаў у Манінгема падазрэнні, паколькі ён выпускаў пах мочы. Усе ўдзельнікі працэсу дамовіліся захоўваць тое, што адбылося ў сакрэце, і ўжо 29 лістапада Тофт размясцілася ў лазнях Лейсі на Лестэрскіх палях.

Экспертыза

«Трусы, або нарада гадліманскіх мудрацоў» Уільям Хогарт (1726). Сент-Андрэ апісаў Тофт (F) як тую, што мае здаровы моцны склад, невялікі памер і светлы колер твару, аднак вельмі дурны і пануры характар. Яе муж (E) — бедны кравец з Годлімана, які стаў бацькам трох дзяцей Мэры.

Апублікаваная на світанку газетнай эпохі гісторыя неўзабаве стала нацыянальнай сенсацыяй. Частка выданняў ўспрымала выпадак скептычна, а Norwich Gazette і зусім назвала аповяд жаночай плёткай. Нягледзячы на падазронасць гісторыі, многія лекары хацелі асабіста ўбачыць пацыентку. Пасля палітычны аглядальнік Джон Херві ў лісце свайму сябру Генры Фоксу пісаў:

Каб вызначыць [дыягназ] да задавальнення і пераканання разнастайных людзей, неабходны іншыя довады, чым тыя, якія можа даць анатомія ці кожная іншая галіна медыцыны. Большасць з іх — не суддзі. Таму для мяне, несумненна, было натуральным жадаць, каб людзі ненадоўга перасталі выносіць любыя наступныя меркаванні да таго часу, пакуль не будуць прыведзены доказы падману, бо яны запатрабаваны.. Джэймс Дуглас

Пад строгім кантролем Сент-Андрэ жанчыну агледзелі некалькі буйных лекараў і хірургаў, сярод якіх быў і Джон Мабрэй. У кнізе «Жаночы лекар» (англ.: The Female Physician) Мабрэй выказаў здагадку, што жанчыны могуць нараджаць нейкую істоту, названую ім «Сутэркін». Мабрэй быў прыхільнікам тэорыі, якая існавала ў той час мацярынскага адбітка, згодна з якой зачацце і цяжарнасць маглі падвяргацца ўплыву думак або ўспамінаў маці. Меркавалася, што цеснае ўзаемадзеянне будучых матак з хатнімі жывёламі можа зрабіць іх дзяцей падобнымі на жывёлу. Паведамлялася, што Мабрэй быў шчаслівы ўбачыцца з Тофт, выпадак якой пацвярджаў яго погляды. Іншы ж вядомы лекар Джэймс Дуглас, як і Манінгем, лічыў гэта махлярствам і, нягледзячы на неаднаразовае запрашэнне Сент-Андрэ, адхіліўся ад працэсу. Дуглас быў адным з найбольш паважаных анатамаў краіны і вядомым акушэрам, у той час як статус Сент-Андрэ часта асацыявалі з яго ўменнем гаварыць на нямецкай — роднай мове караля. Разумеючы гэта, Сент-Андрэ адчайна дамагаўся прысутнасці Дугласа і Манінгема: пасля ўзыходжання Георга I на трон у палітыцы краіны сталі дамінаваць вігі, з якімі былі звязаны абодва дактары. Іх удзел мог умацаваць становішча Сент-Андрэ як лекара і як філосафа. Нарэшце Дуглас, які лічыў нараджэнне труса жанчынай роўнаверагодным нараджэнню немаўля трускай, усё ж прыехаў агледзець Тофт. Зрэшты, пасля агляду і паведамлення Манінгема аб мачавой бурбалцы Дуглас адмовіў Сент-Андрэ ў далейшым удзеле:Знаходзячыся пад пастаянным наглядам, Тофт некалькі разоў адчувала марныя родавыя мукі.

Прызнанне

Махлярства было раскрыта 4 снежня. Томас Анслоў, 2-і барон Анслоў пачаў ўласнае расследаванне выпадку, падчас якога высветліў, што на працягу апошняга месяца муж Тофт Джошуа закупляў маладых трусаў. Перакананы ў дастатковасці доказаў, ён напісаў доктару сэру Гансу Слоану, заявіўшы, што справа «амаль устрывожыла Англію», і што неўзабаве ён апублікуе свае звесткі. У той жа дзень Томас Ховард, насільшчык з лазняў, прызнаўся мірнаму суддзі сэру Томасу Кларджэсу, што ён быў падкуплены. Нявестка Тофт Маргарэт заплаціла Ховарду, каб той схаваў труса ў пакоі Мэры. У ходзе допыту пасля арышту Тофт аспрэчыла абвінавачванні, а Маргарэт, якую дапытваў Дуглас, сцвярджала, што яна набыла труса толькі толькі для ўжывання ў ежу.

Манінгем агледзеў Тофт і, як яму здалося, выявіў нешта ў паражніне яе нутробы, пасля чаго пераканаў Кларджэса пакінуць пацыентку ў лазнях. Дуглас, які наведваў Тофт, апытаў яе тройчы ці чатыры разы; кожны з размоў працягваўся некалькі гадзін. Праз некалькі дзён Манінгем прыгразіў жанчыне балючай аперацыяй, і 7 снежня ў прысутнасці Манінгема, Дугласа, герцага Джона Мантэгю і барона Фрэдэрыка Калверта Тофт нарэшце прызналася ў падмане. Пасля выкідышу, у той час як яе шыйка маткі яшчэ дазваляла пранікнуць глыбей, саўдзельнік змясціў у яе чэрава кіпцюры і цела ката, а таксама галаву труса. Яны прыдумалі гісторыю пра тое, што падчас працы жанчына была напалохана трусам, а затым стала думаць толькі пра іх. У далейшым часткі цел жывёл змяшчаліся ў яе похву.

Манінгем і Дуглас працягвалі ціск на Тофт, у выніку якога яна адкрыла новыя падрабязнасці 8 і 9 снежня. Пасля гэтага яна была накіравана ў турму «Тотыл Філдс Брайдвелл» і абвінавачаная паводле статуту Эдуарда III як «гнюсны ашуканец і самазванец». У больш ранніх, неапублікаваных прызнаннях яна ўскладала ўсю адказнасць на шэраг асоб, у ліку якіх былі яе свякроў і Джон Ховард. Тофт таксама сцвярджала, што нейкая падарожніца распавяла ёй аб тэхналогіі змяшчэння трусаў у цела і пра тое, як падобнае дзеянне назаўжды пазбавіць яе ад патрэбы. Выданне British Journal паведамляла, што 7 студзеня 1727 года Тофт паўстала перад судом квартальных пасяджэнняў ў Вэстмінстэры, быўшы абвінавачанай як «агідная падманшчыца і самазванка, якая нібыта здзейсніла некалькі жахлівых родаў». Маргарэт Тофт праявіла стойкасць і адмовілася ад далейшых заяў. Mist’s Weekly Journal ад 1726 года паведаміў: «[яна] была праверана як і блізкія ёй людзі, але альбо [яе] трымалі ў недасведчанасці адносна падману, альбо [яна] не жадала раскрыць тое, што ёй вядома; бо нішто не можа быць ад яе атрымана; так, яе рашучасць ўзрушвла іншых».

Наступствы

Пасля выпадку Тофт на нейкі час даверлівасць некаторых лекараў стала аб’ектам кпінаў у грамадстве. У 1726 годзе Уільям Хогарт апублікаваў шарж «Трусы, або нарада гадліманскіх мудрацоў» (англ.: Cunicularii, or The Wise Men of Godliman in Consultation), на якім Тофт (F) у муках намаляваная ў асяроддзі ключавых герояў гісторыі, у прыватнасці, яе мужа (E), Сент-Андрэ (A) і Ховарда (D). У працы Three Characters in Hogarth’s Cunicularii and Some Implications Дэніс Тод заключае, што фігура G, верагодна, належыць нявестцы Тофт — Маргарэт. Нягледзячы на заявы Мэры аб невінаватасці нявесткі, Манінгем у тым жа годзе выпускае дзённік, дзе прыводзіць выкрывальныя для Маргарэт паказанні сведкі. У 1727 годзе выйшлі плакаты Джорджа Верцю «Сурэйскі цуд» англ.: The Surrey-Wonder і «Доктара за працай, або нерваванне ў Гілдфардзе». Цэнтральнай фігурай у гэтай папулярнай сатыры Верцю стаў Сент-Андрэ.

Сапраўды, Сент-Андрэ некалькі спазняўся з рэакцыяй на падзеі. 3 снежня ён прэзентаваў свой «Кароткі аповед пра незвычайнае нараджэнне трусаў» (англ.: A Short Narrative of an Extraordinary Delivery of Rabbets), паставіўшы на кон прафесійную рэпутацыю. Нягледзячы на тое, што дадзеная публікацыя ўяўляла сабой зводку эмпірычных назіранняў, тым самым адрозніваючыся ад папярэдніх сюррэалістычных апавяданняў, праца ў канчатковым выніку была высмеяная. Апраўданы скептыцызм Алерса быў адлюстраваны ў «Некаторых назіраннях аб гадліманскай жанчыне з Сурэя», дзе ён прыводзіць характэрныя дэталі і выказвае падазрэнні аб датычнасці да справы Сент-Андрэ і Ховарда.

Сент-Андрэ адрокся ад свайго меркавання 9 снежня 1726 года. У 1729 годзе, праз некаторы час пасля смерці парламентарыя Сэмуэла Маліньё, ён ажаніўся з яго ўдавой Элізабет. Аднак гэты ўчынак не ўразіў людзей ягонага кола, а стрыечны брат палітыка абвінаваціў Сент-Андрэ ў яго смерці. У адказ на гэта лекар падаў пазоў аб распаўсюджванні ганяць звестак, аднак кар’ера як самога Сент-Андрэ, так і яго жонкі былі сапсаваныя назаўжды. Элізабет страціла права наведвання каралевы Караліны, яе муж жа быў публічна прыніжаны ў судзе. Працягваючы жыць на даходы ад вялікага стану Элізабет, яны пераехалі ў вёску, дзе ў 1776 годзе 96-гадовы Сент-Андрэ сустрэў сваю смерць. 12 снежня Манінгем, які адчайна спрабаваў апраўдаць сябе, выпусціў дзённік з назіраннямі Тофт і запісамі аб яе прызнанні. Там ён выказаў здагадку, што Тофт здолела ўвесці Дугласа ў зман, і апошні, баючыся за рэпутацыю, таксама апублікаваў свае запісы. У 1727 годзе Дуглас пад псеўданімам «Аматар праўды і вучэння» (англ.: Lover of Truth and Learning) прэзентаваў публікацыю «Раздзелены сутэркін» (англ.: The Sooterkin Dissected). Адрасуючы паведамленне Мабрэю, Дуглас з’едліва раскрытыкаваў яго тэорыю сутэркіна, назваўшы яе «не больш чым выдумкай твайго [Мабрэя] мозгу». Уяўленне аб усёй медычнаё супольнасці было падарвана настолькі, што некаторыя дактары, не звязаныя са справай Тофт, былі вымушаныя афіцыйна заявіць, што не вераць у гэтую гісторыю. 7 студзеня 1727 года Джон Ховард і Тофт паўсталі перад судом, дзе Ховард быў прысуджаны да штрафу ў £800 (каля £104 тысяч у цэнах 2015 года). Ён вярнуўся ў Сурэй і аднавіў практыку, сканаўшы ў 1755 годзе.

Па некаторых звестках, натоўпы гараджан, якія цікавіліся справай, атачалі «Тотыл Філдс Брайдвелл» некалькі месяцаў, спадзеючыся ўбачыць вінаватую. Да таго часу яна была прыкметна хворая, і ў перыяд яе турэмнага зняволення да яе з’явіўся Джон Лагер, які напісаў партрэт Тофт. Нарэшце, 8 красавіка 1727 года яна была вызвалена, паколькі зробленае не дазваляла сфармуляваць супраць яе дакладнае абвінавачванне. Сямейству Тофт не ўдалося зарабіць на гэтай справе, а сама гераіня вярнулася ў Сурэй. У лютым 1727 года яна нарадзіла дачку, зноў з’явіўшыся ў цэнтры ўвагі ў 1740 годзе, калі яе заключылі ў турму за атрыманне крадзеных рэчаў. У 1763 годзе стала вядома пра смерць Тофт.

Сатырычная замалёўка Сент-Андрэ, які прымае французскага наведвальніка. Мяркуючы па ўсім, пасля скандалу Сент-Андрэ устрымліваўся ад ужывання трусяціны.

Апанент Роберта Уолпала часта згадвалі справу як сімвал прагнасці, раскладання і ілжывасці таго часу. Нейкі пісьменнік у лісце да набліжанай да прынца Валійскага асобе меркаваў, што гісторыя Тофт была прадвесцем хуткай смерці бацькі прынца. 7 студзеня 1727 года Mist’s Weekly Journal выпусціў сатырычны нарыс пра выпадак, дзе прысутнічалі алюзіі на палітычнае жыццё краіны, а афёра Тофт параўноўвалася з падзеямі 1641 года, калі парламент паўстаў супраць караля Карла I. Скандал вакол Тофт на працягу месяцаў натхняў літаратараў з Граб-стрыт — прытулку бедных і маладых пісьменнікаў, паэтаў, маргінальных журналістаў і няўдачлівых выдаўцоў; яны выдавалі памфлеты, пасквілі, плакаты і балады. Такія публікацыі, як «Выкідак Сент-Андрэ» (1727) і «Раздзелены анатам: або акушэр нарэшце-то ў ложку» (1727) пагардліва адклікаліся аб аб’ектыўнасці акушэраў. Крытыкі якія працавалі з Тофт спецыялістаў ставілі пад сумнеў іх сумленнасць і высмейвалі іх дзейнасць з дапамогай непрыстойных каламбураў. Нарэшце, справа Тофт прымусіла некаторых усумніцца ў «асвечанасці» Англіі — Вальтэр у сваім эсэ «Дзівацтвы прыроды» (фр.: Singularités de la nature) прывёў выпадак як доказ уплыву невуцкага духавенства на англічан-пратэстантаў.

Не пазбегла гневу сатырыкаў і Тофт — іх выпады па большай частцы тычыліся сексуальнага падтэксту гісторыі. Адным з самых вострых падобных твораў стала «Шмат шуму з нічога, або простае абвяржэнне ўсяго, што было напісана пра жанчыну-трусіхі з Годалмінга» (1727). Гэты тэкст з’яўляецца прызнаннем нейкай Мэры Тафт у «яе ўласным стылі і арфаграфіі». Аўтар высмейвае непісьменнасць Тофт, паралельна робячы непрыстойныя здагадкі пра яе бязладнае палавое жыццё. У інвектыве высмеяныя і некаторыя датычныя да справы лекары, прычым у выніку менавіта яны абвяшчаюцца галоўнымі парушальнікамі парадку. І ў гэтым тэксце, і ў іншых падобных творах Тофт, нягледзячы на відавочную сатырычнасць яе ладу, падаецца як слабая жанчына, якая, нягледзячы на віну, усё ж не з’яўляецца галоўнай вінаватай гэтых падзей. Зрэшты, гэты погляд адрозніваецца ад тых, якія выказваліся да раскрыцця падману. Магчыма, «паслабленне» Тофт звязана з намерам цалкам пазбавіць яе ўсякай значнасці. Менавіта такое меркаванне прапанавана ў ананімнай баладзе Аляксандра Поўпа і Уільяма Палтэні «Адкрыццё, або сквайр, які стаў тхаром» (англ.: The Discovery; or, The Squire Turn'd Ferret). Балада, прысвечаная Сэмуэлу Малінье, пабачыла свет у 1726 годзе.

Літаратура

• Ahlers, Cyriacus (20 November 1726). Some observations concerning the woman of Godlyman in Surrey (PDF). J. Jackson and J. Roberts.
• Bondeson, Jan (1997). A Cabinet of Medical Curiosities. I. B. Tauris. ISBN 1-86064-228-4.
• Brock, H. (1974). James Douglas of the Pouch. Medical history. Vol. 18. pubmedcentral.nih.gov. pp. 162–72. doi:10.1017/s0025727300019402. PMC 1081542. PMID 4606702.
• Caulfield, James; Collection, Thordarson (1819). Portraits, memoirs, and characters, of remarkable persons, from the revolution in 1688 to the end of the reign of George II. Vol. 2 (Illustrated ed.). New York Public Library: T. H. Whitely.
• Cody, Lisa Forman (2005). Birthing the nation: sex, science, and the conception of eighteenth-century Britons (Illustrated, reprint ed.). Oxford University Press. ISBN 0-19-926864-9.
• Cox, Michael (2004). Michael Cox (рэд.). The Concise Oxford Chronology of English Literature. Oxford University Press. ISBN 0-19-860634-6.
• Haslam, Fiona (1996). From Hogarth to Rowlandson: medicine in art in eighteenth-century Britain. Liverpool University Press. ISBN 0-85323-630-5.
• Lover of Truth and Learning (1726). James Douglas (рэд.). The Sooterkin Dissected (PDF).
• Lynch, Jack (2008). Deception and detection in eighteenth-century Britain. Ashgate Publishing, Ltd. ISBN 0-7546-6528-3.
• Paulson, Ronald (1993). Hogarth: Art and Politics 1750–1764 (Illustrated ed.). James Clarke & Co. ISBN 0-7188-2875-5.
• Pope, Alexander; Butt, John (1966). The Poems of Alexander Pope (Reprint ed.). Routledge. ISBN 0-415-04000-0.
• Seligman, S. A. (1961). MARY TOFT—THE RABBIT BREEDER. Medical history. Vol. 5. pp. 349–60. doi:10.1017/s0025727300026648. PMC 1034653. PMID 13910428.
• St. André, Nathaniel; Howard, John (1727). A short narrative of an extraordinary delivery of rabbets, : perform'd by Mr John Howard, Surgeon at Guilford. London, Printed for John Clarke.
• Todd, Dennis (1982). Three Characters in Hogarth's Cunicularii and Some Implications. Eighteenth-Century Studies. Vol. 16. Source: Eighteenth-Century Studies, Vol. 16, No. 1. pp. 26–46. doi:10.2307/2737999. JSTOR 2737999.
• Todd, Dennis (1995). Imagining monsters: miscreations of the self in eighteenth-century England (Illustrated ed.). University of Chicago Press. ISBN 0-226-80555-7.
• Tuft, Merry (1727). Much ado about nothing: or, a plain refutation of all that has been written or said concerning the rabbit-woman of Godalming. Printed for A. Moore, near St. Paul's.
• Voltaire (1785). Singularités de la nature. Paris.
• Uglow, Jennifer S. (1997). Hogarth: A Life and a World. Faber & Faber. ISBN 978-0-571-19376-9.
• Boyer (1726). The Political state of Great Britain. N/A.
• Braithwaite, Thomas (1726). Remarks on A Short Narrative of an Extraordinary Delivery of Rabbets (PDF).
• Caulfield, James (1819). "Mary Toft, the pretended rabbit-breeder". Portraits, Memoirs, and Characters of Remarkable Persons from the Revolution in 1688 to the end of the Reign of George II. Vol. 2. London: H.R. Young & T. H. Whiteley. pp. 196–203. Праверана 4 August 2008.
• Cliff, Pickover. The Girl Who Gave Birth to Rabbits. Prometheus Books.
• Costen, Edward (1727). The several depositions of Edward Costen, Richard Stedman, John Sweetapple, Mary Peytoe, Elizabeth Mason, and Mary Costen (PDF).
• Douglas, James (1727). An advertisement occasioned by some Passages in Sir R. Manningham's Diary (PDF).
• Gulliver, Lemuel (pseudonym) (1727). The anatomist dissected: or the man-midwife finely brought to bed (PDF).
• Manningham, Sir Richard (1726). An exact diary of what was observ'd during a close attendance upon Mary Toft, the pretended rabbet-breeder of Godalming in Surrey (PDF). J. Roberts.
• Nihell, Elizabeth (1760). The Famous Imposition of the Rabbet-woman of Godalmin.
• Pope, Alexander (1727). The discovery: or, The Squire turn'd Ferret. A. Campbell.
• A Letter from a Male Physician. 1726.
• St. André's Miscarriage. 1727.
• The Wonder of Wonders, Ipswich. 1726.

Спасылкі

• Toft, Mary 1703–1763 (англ.) (библиография). worldcat.org. Архівавана з першакрыніцы 17 мая 2012. Праверана 19 лістапада 2011.