Павел Ян Грабоўскі

Павел Ян Грабоўскі
Павел Грабоўскі. Я. Б. Лямпі, 1790
Герб «Окша»
Дзейнасць	хірург
Веравызнанне	пратэстант
Нараджэнне	1759(1759)
Смерць	4 лістапада 1794(1794-11-04) Варшава, Варшаўская зямля[d], Мазавецкае ваяводства, Велікапольская правінцыя, Карона Каралеўства Польскага, Рэч Паспалітая
Дынастыя	Грабоўскія
Бацька	Ян Юрый Грабоўскі[d]
Маці	Ганна з Грушчынскіх[d]
Жонка	Людвіка з Тызенгаўзаў
Узнагароды

Павел Ян Грабоўскі (польск.: Paweł Jan Grabowski; 1759 — 4 лістапада 1794) — дзяржаўны дзеяч Вялікага Княства Літоўскага. Староста ваўкавыскі (з 1783), генерал-інспектр вялікалітоўскага войска (1798—1791), генерал-лейтэнант (1794). Пасол ад Ваўкавыскага павета на Чатырохгадовы Сойм, удзельнік паўстання Т. Касцюшкі.

Павел Ян Грабоўскі — адзін з нешматлікіх прадстаўнікоў літоўскай (беларускай) шляхты XVIII ст. — пратэстант паводле веры.

Біяграфія

З шляхецкага роду Грабоўскіх, сын Яна Юрыя, палкоўніка коннага рэгіменту войска Вялікага Княства Літоўскага, і Ганны з Грушчынскіх. Стрыечны брат Стэфана Грабоўскага.

У 1771—1775 гадах навучаўся ў Варшаўскай Рыцарскай школе, дзе пасябраваў з Якубам Ясінскім. У 1781 годзе як капітан 5-га палка пяхоты ўступіў у масонскую ложу «Добры пастар». У 1785 абіраўся паслом на сойм. У 1785 годзе прызначаны генеральным інспектрам літоўскіх войскаў у Ваўкавыскім павеце, а ў 1788 — абіраўся паслом на Чатырохгадовы Сойм ад Ваўкавыскага павета. Падчас паседжанняў Сойма выказваўся за паскарэнне збору войска, уваходзіў у дэпутацыю па пытаннях украінскіх бунтаў. У 1791 годзе як дэсыдэнт выказваўся пра пытанні аўтаноміі праваслаўя і ўдзельнічаў у Пінскай кангрэгацыі. Член соймавай дэпутацыі па пакрыцці дэфіцыту. Падтрымаў на сойме ўхвалу Канстытуцыі 3 мая 1791 г. і стаў удзельнікам Згуртавання прыяцеляў Уставы аб кіраванні 3 мая.

15 мая 1792 года прапанаваў каралю і вялікаму князю заснаваць медаль Virtuti Militari. Удзельнічаў у вайне з Расіяй, за што атрымаў гэты медаль. У 1794 годзе далучыўся да паўстання пад кіраўніцтвам Т. Касцюшкі. 16 мая — узведзены ў ранг генерал-лейтэнанта, камандаваў войскамі ў складзе карпусоў А. Хлявінскага і К. Серакоўскага. 5 жніўня — прызначаны камандзірам дывізі, удзельнічаў у Бітве пад Соламі. У верасні таго ж года дзейнічаў са сваім аддзелам на Палессі. Праз Гродна рушыў на Варшаву.

Загінуў пры абароне прадмесця Варшавы — Прагі.

Літаратура

• Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. Т. 1: Абаленскі — Кадэнцыя. — Мінск: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — 684 с.: іл. ISBN 985-11-0314-4.
• Herebst Stanisław. Grabowski Paweł // Polski Słownik Biograficzny. Tom 8. — Wrocław — Kraków, 1956.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Павел Ян Грабоўскі
• Генеалогія(польск.)