Сапармурат Ніязаў

Сапармурат Ніязаў
туркм.: Saparmyrat Ataýewiç Nyýazow
1-ы прэзідэнт Туркменістана 2 лістапада 1990 — 21 снежня 2006
Пераемнік	Гурбангулы Бердымухамедаў
Нараджэнне	19 лютага 1940(1940-02-19)[…] Кіпчак[d], Туркменская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка, СССР
Смерць	21 снежня 2006(2006-12-21)[…] (66 гадоў) Ашгабат, Туркменістан
Месца пахавання	Мячэць Туркменбашы Рухы[d]
Бацька	Атамурат Ніязаў[d]
Маці	Гурбансалтан-эджэ[d]
Жонка	Muza Niyazova[d]
Дзеці	Мурад Сапармурадавіч Ніязаў[d]
Веравызнанне	суніты і іслам
Партыя	КПСС Дэмакратычная партыя Туркменістана
Член у	Палітбюро ЦК КПСС (6 лістапада 1991)
Адукацыя	Санкт-Пецярбургскі дзяржаўны політэхнічны ўніверсітэт Вышэйшая партыйная школа пры ЦК КПСС[d]
Дзейнасць	палітык, аўтабіёграф
Род войскаў	Узброеныя сілы Туркменістана[d]
Званне	генералісімус і вярхоўны галоўнакамандуючы
Камандаваў	Узброеныя сілы Туркменістана[d]
Узнагароды	Q98457058? (1971)
Сапармурат Ніязаў на Вікісховішчы

Сапармура́т Атаевіч Нія́заў, Туркменбашы («Бацька туркменскага народа», туркм.: Saparmyrat Ataýewiç Nyýazow; 19 лютага 1940, сяло Кіпчак, Ашхабадская вобласць — 21 снежня 2006, Ашгабат) — кіраўнік Туркменістана з 1985 па 2006 (у 1985—91 — першы сакратар ЦК КП Туркменіі, з 1990 — прэзідэнт), маршал (2002).

Біяграфія

Нарадзіўся 19 лютага 1940 года ў с. Кіпчак Ашхабадскай вобласці.

У 1967 годзе скончыў Ленінградскі політэхнічны інстытут. У 1959—65 гадах — на прафсаюзнай рабоце. З 1970 года — інструктар, намеснік загадчыка аддзела ЦК Камуністычнай партыі Туркменістана (КПТ). З 1980 года — першы сакратар Ашгабацкага гаркома КПТ, з 1984 года — інструктар аддзела арганізацыйна-партыйнай работы ЦК КПСС. У 1985 ггода — старшыня Савета Міністраў Туркменскай ССР. У 1985—91 гадах — першы сакратар ЦК КПТ. У студзені—лістападзе 1990 года — старшыня Вярхоўнага Савета, з кастрычніка 1990 года — прэзідэнт Туркменскай ССР. З лістапада 1991 года — Прэзідэнт Рэспублікі Туркменістан, з чэрвеня 1992 года адначасова і кіраўнік Кабінета міністраў. Старшыня Дэмакратычнай партыі Туркменістана. У 1993 годзе парламент Туркменістана прысвоіў яму найменне Туркменбашы (Бацька туркменскага народа), а 28 снежня 1999 года прыняў закон, які даў паўнамоцтвы знаходзіцца на пасадзе прэзідэнта краіны без абмежавання тэрміну.

Памёр 21 снежня 2006 года ў Ашгабаце на пасадзе прэзідэнта краіны ва ўзросце 66 гадоў. Пахаваны ў мячэці Туркменбашы Рухы.

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш.. — Мн.: БелЭн, 2000. — Т. 11: Мугір — Паліклініка. — 560 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0188-5 (т. 11), ISBN 985-11-0035-8.

Спасылкі

• Афіцыйная старонка (англ.) 
• Неафіцыйная старонка (руск.) 
• Сапармурат Ніязаўу Лентапэдыі
• Кніга «Рухнама» Архівавана 13 чэрвеня 2006.
• Сайт «За демократию и права человека в Туркменистане»
• Спецслужбы против большого взрыва
• Перекрестные интересы Архівавана 21 жніўня 2011.
• Туркменбаши умер от передозировки Архівавана 7 чэрвеня 2012.