Софус Лі

Софус Лі
нарв.: Marius Sophus Lie
Дата нараджэння	17 снежня 1842(1842-12-17)[…]
Месца нараджэння	Nordfjordeid[d], Eid[d], Согн-ог-Ф’юранэ, Нарвегія
Дата смерці	18 лютага 1899(1899-02-18)[…] (56 гадоў)
Месца смерці	Хрысціянія, Нарвегія
Месца пахавання	Спаскія могілкі[d]
Грамадзянства	Нарвегія
Жонка	Anna Lie[d]
Дзеці	Marie Leskien[d]
Род дзейнасці	матэматык, выкладчык універсітэта
Навуковая сфера	тэорыя груп, геаметрыя, тэорыя дыферэнцыяльных ураўненняў і сіметрыя
Месца працы	Лейпцыгскі ўніверсітэт Універсітэт Осла
Навуковая ступень	доктар філасофіі (ліпень 1872)
Альма-матар	Універсітэт Осла
Навуковы кіраўнік	Carl Anton Bjerknes[d] і Ката Максіміліян Гульдберг
Вядомыя вучні	Friedrich Engel[d]
Член у	Лонданскае каралеўскае таварыства Саксонская акадэмія навук[d] (25 мая 1898) Нацыянальная акадэмія навук ЗША Пецярбургская акадэмія навук Французская акадэмія навук Каралеўскае нарвежскае таварыства навук і літаратуры[d] Расійская акадэмія навук Саксонская акадэмія навук[d] Нацыянальная акадэмія навук Італіі[d] Лонданскае матэматычнае таварыства Баварская акадэмія навук Турынская акадэмія навук[d]
Узнагароды	Прэмія імя М. І. Лабачэўскага[d] (1897) замежны член Лонданскага каралеўскага таварыства[d] (12 снежня 1895)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Ма́рыус Со́фус Лі (нарв.: Marius Sophus Lie; 17 снежня 1842, г. Нурф'ёрдэйд, Нарвегія — 18 лютага 1899) — нарвежскі матэматык. Замежны член-карэспандэнт Пецярбургскай АН (1896).

Скончыў універсітэт у Крысціяніі (1865). Прафесар універсітэтаў у Крысціяніі (з 1872) і Лейпцыгу (1886—1898).

Навуковы ўклад

Навуковыя працы па тэорыі груп і дыферэнцыяльнай геаметрыі. Стварыў класічную тэорыю неперарыўных груп (групы Лі), якая зрабіла вялікі ўплыў на развіццё тэорыі дыферэнцыяльных ураўненняў, алгебры, геаметрыі, тапалогіі, тэарэтычнай фізікі.

У выніку прац Софуса Лі і Фелікса Клейна геаметрыя была перабудавана на базе тэарэтыка-групавых пераўтварэнняў.

Узнагароды

• Міжнародная прэмія імя М. І. Лабачэўскага 1897.

Літаратура

• Лі Марыус Софус // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 9: Кулібін — Малаіта / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1999. — Т. 9. С. 233.
• Ли, Мариус Софус // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.
• Полищук Е. М. Софус Ли, 1842—1899. Л.: Наука, 1983.