Спіс жонак губернатараў Мінскай губерні

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Герб Мінскай губерні

Гэта няпоўны спіс жонак губернатараў Мінскай губерні[1].

Былая рэзідэнцыя губернатара ў Мінску. Справа — Архікафедральны касцёл Імя Найсвяцейшай Дзевы Марыі.

Губернатарская жонка не мела афіцыйнай службовай пасады, але звычайна прымала дастаткова актыўны самастойны ўдзел у грамадскім жыцці і ўплывала на розныя яго аспекты. Яна задавала моду, займалася дабрачыннасцю, узначальвала гурткі, камітэты і іншыя грамадскія аб’яднанні гарадскіх жанчын.

Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]

Пры імператрыцы Кацярыне II Мінск і ўся Беларусь былі далучаны да Расіі. Менскае ваяводства ўказам імператрыцы Кацярыны II ад 23 красавіка 1793 года пераўтворана ў Мінскую губерню. Указам ад 3 мая 1795 года губерня стала называцца намесніцтва. У 1796 годзе, пры імператары Паўле I Мінскае намесніцтва зноў перайменавана ў губерню. Першым Мінскім намеснікам быў прызначаны генерал-паручнік Ц. І. Туталмін.

Жонкі намеснікаў Мінскага намесніцтва[правіць | правіць зыходнік]

Імя Імя па бацьку Прозвішча Партрэт Гады жыцця Імя мужа Перыяд яго кіраўніцтва Звесткі пра жыццё і дзейнасць
Лізавета Міхайлаўна Арсеньева 17741805 Цімафей Іванавіч Туталмін 17931796
Праскоўя Пятроўна Скарападская пасля 1774 - 1795/1797 Іван Мікалаевіч Няплюеў 17931796

Жонкі губернатараў Мінскай губерні[правіць | правіць зыходнік]

Імя Імя па бацьку Прозвішча Партрэт Гады жыцця Імя мужа Перыяд яго кіраўніцтва
Імя невядома памёрла да 1818 Захар Якаўлевіч Карнееў 17961806
Эмілія-Даратэя Морыцаўна-Вільгельмаўна фон Пісталькорс[2] 20.09.1790 — 9.05.1854 Герман Іванавіч фон Родзінг 18061812
Надзея Іванаўна Дабрынская каля 1777 — 25.04.1844 Павел Міхайлавіч Дабрынскі 21 мая 18121815
Караліна з Абрамовічаў  (ВД) 17841849 Казімір Алаізавіч Сулістроўскі 18151818 Была псіхічнахворай
Лізавета-Антаніла-Ангела Станіславаўна з Прушынскіх  (ВД)
16.12.1778 — 03.09.1849 Вінцэнт Янавіч Гечэвіч (Гечан-Гечэвіч) 18181831
няма звестак Кірыл Якаўлевіч Цюфяеў 1831 (16.03-26.04)
Варвара Мікалаеўна Ражнова пасля 1831 — ? Аляксандр Фёдаравіч фон Дрэбуш 26.04.1831—12.01.1835
Наталля Міхайлаўна Сонцава-Засекіна[3] Сяргей Іванавіч Давыдаў 12.01.18351838
Дар’я Іванаўна Сушкова[d]
18061879 Мікалай Васільевіч Сушкоў 16.12.18381841 родная сястра паэта Ф. Цютчава
няма звестак Густаў Фёдаравіч Дамелмеер 1841—19.11.1842
Дар’я Фёдараўна Сямёнава[4] 23.10.1806[5] — 23.11.1864 Аляксей Васільевіч Сямёнаў 2.05. 1844—26.01.1850 дачка музыказнаўцы і літаратара Фёдара Львова  (руск.)
Лідзія Рыгораўна Кушнікава Захар Сямёнавіч Херхеўлідзеў (Херхеўлідзэ) 27.01.1850—21.04.1850
Кацярына Іванаўна Чэрапова[6] памерла пасля 31.01.1858 Фядот Мікалаевіч Шкларэвіч 21.04.1850—18.10.1857 У 1852 годзе ахвяравала на аздобу абраза Маці Божай Мінскай сярэбраную пазалочаную рызу з каштоўнымі камянямі і надпісам унізе, а над галовамі, аздобленую каронай з брыльянтамі.
быў нежанаты Іван Андрэевіч Росэт 18.10.1857—3.02.1858
Марыя Іванаўна Рызніч[d]
Эдуард Фёдаравіч Келер 8.02.1858—27.05.1861 пляменніца Эвеліны Ганскай і Караліны Сабаньскай  (руск.). Будучы жанчынай свецкай, аддавала перавагу падоўгу жыць за мяжой асобна ад мужа. У 1859 годзе выступіла з ініцыятывай стварэння жаночага дабрачыннага таварыства для атрымання адукацыі дочкамі тутэйшых жыхароў на льготных умовах. Таварыства назвалі Аляксандраўскім[7]
удавец Мікалай Мацвеевіч Яфімовіч 3.11.1861—14.11.1861
няма звестак Сяргей Ягоравіч Кушалеў 14.11.1861—13.06.1862
няма звестак Андрэй Львовіч Кажэўнікаў 15.06.1862—3.04.1864
няма звестак Павел Ніканоравіч Шалгуноў 24.05.1864—19.05.1868
Варвара Дзмітрыеўна Залатніцкая ? — пасля 1868 Ягор Аляксандравіч Касінаў 19.05.1868—21.08.1869
няма звестак Уладзімір Мікалаевіч Токараў 2.11.1869—24.10.1875
Марыя Дзмітрыеўна Чарыкіна[8][9] Валерый Іванавіч Чарыкаў 5.12.1875—30.08.1879 Старшыня Мінскага дамскага камітэту, з 1876 года папячыцелька Мінскага дзіцячага прытулку
Аляксандра Міхайлаўна Пятрова[10] ? - 9.06.1916 Аляксандр Іванавіч Пятроў 30.08.1879—30.01.1886 Папячыцелька Мінскага дзіцячага прытулку. Апекавала над дзяўчынкай Марыяй Мякотай, будучай маці Максіма Багдановіча[11][12]
Лізавета Аляксандраўна Безак 15.9.1838—11.2.1902 Мікалай Мікалаевіч Трубяцкі 11.02.1886—20.07.1902 Дачка кіеўскага генерал-губернатара А. П. Безака  (руск.). Памерла ў Мінску, была пахавана пры Спаса-Праабражэнскім жаночым манастыры  (руск.).
Лізавета Паўлаўна Краснапольская ? — 22.05.1943 Аляксандр Аляксандравіч Мусін-Пушкін 20.07.1902—16.05.1905 У 1904 годзе набыла маёнткі Старая Мыш і Зарэчча Навагрудскага павета
Марыя Іванаўна Вахрамеева 25.03.1865 — пасля 1930 Павел Рыгоравіч Курлоў 16.05.19051906
Вера Пятроўна Жыўковіч[13] Якаў Ягоравіч Эрдэлі 1906-25.11.1912 З 1906 года займала пасаду папячыцельніцы (старшыні апякунскай рады) Мінскай абшчыны сясцёр міласэрнасці Чырвонага Крыжа, дзейнасць якой паспрыяла станаўленню ў Мінску сістэмы хуткай медыцынскай дапамогі[14]
Любоў Аляксандраўна Панамарова 25.08.1884 — 18.02.1964 Аляксей Фёдаравіч Гірс 1912-30.04.1915 У час Першай Сусветнай вайны, у 1914 годзе была папячыцельскай лазарэта Мінскай абшчыны Чырвонага Крыжа імя імператрыцы Марыі Фёдараўны, які змяшчаўся ў доме губернатара на Плошчы Свабоды, дом 7[15].
імя невядома Андрэй Гаўрылавіч Чарняўскі 30.04.1915-08.1916
Лідзія Андрэеўна Шыркевіч 21.12.1888 — 11.06.1972 Уладзімір Андрэевіч Друцкі-Сакалінскі 08.19161917 Была народжанай мінчанкай

Зноскі

  1. Калі жонка памерла да прызначэння губернатара на пасаду або з’явілася пазней, то яна ў спіс не ўключаецца. Калі мелася некалькі жонак, то ўключаецца тая, якая была на момант прызначэння.
  2. Emilie Dorothea von Pistohlkors (англ.)
  3. У некаторых дакументах імя па бацьку даецца як Мікалаеўна. РДГА. Ф. 1349. Воп. 3. Спр. 645. Л. 2
  4. Дарья Фёдоровна Львова (Семёнова) (руск.)
  5. ЦДГА СПб. ф. 19. воп. 111. спр. 143. с. 63. Метрычныя кнігі Марскога сабора.
  6. Чэрапава? Чарэпава?
  7. Камилла, Мария и губернатор Архівавана 23 студзеня 2022. (руск.)
  8. народжаная Засецкая
  9. Мария Дмитриевна Чарыкова (руск.)
  10. народжаная Зелянко
  11. крыніцы называюць Аляксандру Міхайлаўну Ларысай
  12. Жанчыны бацькі Максіма Багдановіча
  13. Жыўкавіч?
  14. Карэты ратавання
  15. Ишутин О. С. Военная и гражданская медицина Минска в годы Первой Мировой войны

Крыніцы інфармацыі[правіць | правіць зыходнік]