Стахіботрыятаксікоз

Стахіботрыятаксіко́з^[1] (Stachybotryotoxicosis) — хвароба (мікатаксікоз) сельскагаспадарчых жывёл, якая ўзнікае ў выніку паглынання корму або выкарыстання подсцілу, пашкоджаных таксічнай формай грыба Stachybotrys alternans (стахіботрыс^[1]). Зрэдку хвароба ўзнікае і ў чалавека^[2].

У СССР стахіботрыятаксікоз у жывёл упершыню выяўлены ў 1931 годзе^[3]. Вывучылі ў 1937—1938 гадах^[2]. Стахіботрыятаксікоз буйной рагатай жывёлы быў апісаны ў 1959 годзе, чалавека — у 1949 годзе^[2].

У жывёл[правіць | правіць зыходнік]

Стахіботрыятаксікозам хварэюць коні, свінні, жвачныя жывёлы (авечкі, буйвалы, бізоны, ласі) і птушкі пры паглынанні корму, пашкоджанага грыбам. Таксіны грыба ўздзейнічаюць на імунную і цэнтральную нервовую сістэмы, сценкі крывяносных сасудаў, слізістыя абалонкі стрававальнай сістэмы. Парушаюцца кровазварот, мінеральны абмен, пачынаецца распад тканак у кішэчніку і інш. Жывёлы часам гінуць.

Агульныя прыкметы хваробы для ўсіх відаў жывёл: павышэнне тэмпературы цела, страта апетыту, рыніты, утварэнне язваў на скуры вуснаў, ацёкі.

Прафілактыка: выкананне агратэхнічных правілаў уборкі і захоўвання грубых (сена, салома) кармоў. Пашкоджаныя грыбам кармы спальваюць.

У чалавека[правіць | правіць зыходнік]

У людзей стахіботрыятаксікоз сустракаецца рэдка. Звычайна ён узнікае ў асоб, якія даглядаюць за жывёламі. Заражэнне адбываецца пры судотыку з саломай, пашкоджанай грыбком. Праяўляецца захворванне ў выглядзе дэрматытаў, катаральнай ангіны, рынітаў і кан’юктывіту^[2]. Назіраюцца кашаль, насмарк (часам з крывёй), часам адзначаюцца невялікае павышэнне тэмпературы цела, скаргі на галаўны боль, агульную слабасць, стамляльнасць^[2].

Прафілактыка складаецца ў папярэджанні патраплення часцінак саломы на скуру і асабліва на слізістыя абалонкі рота і носа^[2].

Зноскі

↑ ^а ^б БелЭн 2002.
↑ ^а ^б ^в ^г ^д ^е Вялікая медыцынская энцыклапедыя 1988.
↑ Попов В. С. Проблемы микотоксикозов в современных условиях и принципы профилактических решений: монография (руск.)

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

Стахіботрыятаксіко́з // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 182. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
Ветеринарный энциклопедический словарь / Главный редактор В. П. Шишков. — М.: Советская Энциклопедия, 1981. (руск.)
Стахиботриотоксикоз / Спесивцева А. Н. // Большая советская энциклопедия : ([в 30 т.]) / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд.. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. (руск.)
Стахиботриотоксикоз // Большая медицинская энциклопедия / Гл. ред. Б. В. Петровский. — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1988. — Т. 24. — 150 800 экз.

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Попов В. С. Проблемы микотоксикозов в современных условиях и принципы профилактических решений: монография / В. С. Попов, Н. В. Самбуров, Н. В. Воробьева. — Курск : Планета+, 2018. — 158 с. : ил., табл. — ISBN 978-5-6040364-5-7. (руск.)
Патологическая анатомия животных: учеб.- метод. пособие с элементами дистанционного обучения и контроля знаний студентов факультета ветеринарной медицины заочной формы получения образования по специальности 1-74 03 02 «Ветеринарная медицина» / В. С. Прудников [и др.]. — Витебск: ВГАВМ, 2019. — С. 59. — 76 с. — УДК 619:616-091(07) (руск.)
Moroshkin, B. F. Kostina, A. A. Ivanskii, E. B. Stachybotryotoxicosis in cattle // Defenst Technical Inforvation Center (DTIC) (англ.)

[FOOTNOTEБелЭн2002-1] а ^б БелЭн 2002.

[FOOTNOTEВялікая_медыцынская_энцыклапедыя1988-2] а ^б ^в ^г ^д ^е Вялікая медыцынская энцыклапедыя 1988.

[ФАНО-3] Попов В. С. Проблемы микотоксикозов в современных условиях и принципы профилактических решений: монография (руск.)

[1]

[2]

[3]