Сутора

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Сутора
арам.: ܓܒܐ ܕܚܘܝܕܐ ܣܘܪܝܝܐ ܒܣܘܪܝܐ
Дата заснавання 1 кастрычніка 2005
Штаб-кватэра
Краіна
Ідэалогія Асірыйцы, правы меншасцей[d], федэралізм і Dawronoye[d]
Сайт syriac-union.org

Партыя сірыякскага саюза (араб. في سورية‎‎; скар. ПСС) — афіцыйна зарэгістраваная палітычная партыя ў Сірыйскай Арабскай Рэспубліцы. Нароўні з Мтакастай пазіцыянуе сябе як арганізацыя, якая прадстаўляе інтарэсы асірыйскай меншасці ў гэтай краіне. Заснавана 1 кастрычніка 2005 года. З пачаткам у краіне грамадзянскай вайны знаходзіцца ў апазіцыі рэжыму Башара Асада. Уваходзіць у склад Нацыянальнага каардынацыйнага камітэта (НККДП) — афіцыйна дазволенай сірыйскімі ўладамі арганізацыі ўмеранай кааліцыі левага толку.

Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]

Партыя была ўтворана 1 кастрычніка 2005 года. За некалькі месяцаў да гэтага ў суседнім Ліване пачаліся масавыя акцыі пратэсту супраць прысутнасці ў краіне сірыйскіх войскаў, якія атрымалі назву «Рэвалюцыя кедраў». На хвалі антыўрадавых выступаў 29 сакавіка ў Ліване была сфарміравана аналагічная партыя з той жа назвай[1][2][3]. Яе заяўленая мэта — абарона асірыйскай меншасці па-за залежнасці ад прыналежнасці да праваслаўнай ці каталіцкай канфесій[4]. У наступны час ліванскае аддзяленне партыі ўзначаліў Ібрагім Мурад, а сама партыя ўвайшла ў склад Кааліцыі 14 сакавіка — аб’яднання розных апазіцыйных рухаў і арганізацый часоў рэвалюцыі кедраў, якія выступалі супраць прасірыйскай палітыкі краіны.

У сакавіку 2011 года на хвалі арабскай вясны антыўрадавыя выступы ўспыхнулі і ў самой Сірыі. З іх пачаткам партыя далучылася да сірыйскай апазіцыі. У знак пратэсту супраць дзеянняў урада Башара Асада 15 жніўня 2012 года прыхільнікі партыі зладзілі штурм будынка сірыйскай дыпмісіі ў Стакгольме[5]. Многія з іх пасля былі затрыманы шведскай паліцыяй. У гэты час у ПСС з’яўляюцца ўласныя сілы самаабароны — хрысціянскае апалчэнне «Сутора» (афіцыйна — Асірыйскае ўпраўленне бяспекі), мэтай якога з’яўляецца абарона асірыйскіх абшчын ад спусташэння радыкальнымі ісламістамі[6]. Першыя атрады былі сфарміраваны ў 2012 годзе ў гарадах Эль-Кахтанія і Эль-Маліка (Дэрык)[7]. Сутора цесна супрацоўнічае з фарміраваннямі курдскіх рэгіяналістаў[8], у прыватнасці — з атрадамі народнай самаабароны (YPG)[9].

Сутора не варта блытаць з «Сірыйскім упраўленнем абароны» — іншым хрысціянскім апалчэннем з Эль-Камышлы. Гэта — праўладная арганізацыя, лаяльная сірыйскім уладам, на сірыйскім мове мае дакладна такую ​​ж назву, аднак не мае ніякага дачынення ні да ПСС, ні да курдаў. У яе ўваходзяць мясцовыя асірыйцы і армяне, якія вызнаюць хрысціянства. Сутора лічыць, што гэта аднайменнае апалчэнне адкалолася ад ПСС, у той час як самі апалчэнцы з Эль-Камышлы гэта адмаўляюць.

Асірыйскі ваенны савет[правіць | правіць зыходнік]

Ваенізаванае крыло партыі — Асірыйскі ваенны савет (Mawtbo Fulhoyo Suryoyo, скар. МФС), было сфармавана ў лютым 2013 года ў самы разгар канфлікту. Арганізацыя дзейнічае пераважна ў густанаселеных раёнах правінцыі Хасеке на паўночным усходзе краіны[10]. Сумесна з курдскімі фарміраваннямі яе байцы неаднаразова прымалі ўдзел у сумесных аперацыях супраць радыкальных ісламісцкіх груповак, такіх як «Фронт аль-Нусра» і «Ісламская дзяржава» (ІД). У студзеня 2014 года МФС улілася ў склад атрадаў народнай самаабароны[11][12]. На дадзены момант колькасць арганізацыі складае больш за дзве тысячы чалавек[13].

Рэпрэсіі[правіць | правіць зыходнік]

Нягледзячы на ​​тое, што партыя мае афіцыйную рэгістрацыю, пасля пачатку канфлікту яе члены сталі падвяргацца рэпрэсіям з боку ўладаў краіны. Так, 6 чэрвеня 2013 года ў Эль-Камышлы сірыйскімі спецслужбамі быў арыштаваны член выканкама партыі — Рубель Габрыэль Баго[14]. У жніўні таго ж года сілавікамі быў арыштаваны Саіта Малкі Косар — бацька кіраўніка «Сутора», Іяганам Косар. Ён адначасова з’яўляўся яго намеснікам. Мужчыну арыштавалі прама ў аэрапорце Эль-Камышлы адразу па прылёце з Швейцарыі, дзе ў яго мелася другое грамадзянства[15]. Пазней ён быў пераведзены ў турму непадалёк ад Дамаска, пасля чаго сувязь з ім была страчана[16]. Афіцыйна яму так і не было прад’яўлена ніякіх абвінавачванняў, інфармацыі аб пачатку судовага працэсу над Косарам або яго вызваленні не паступала[17]. Па стане на люты 2014 года аб арыштаваных членах партыі нічога не вядома.

Па чутках, Косар памёр у турме пры нявысветленых абставінах. Па сцвярджэннях сірыйскіх уладаў у дзень свайго арышту ён памёр ад сардэчнага прыступу, знаходзячыся ў Дамаску. Па іх сцвярджэннях, смерць наступіла паміж 22:00[18] і 22:25[15] па мясцовым часе, аднак на той момант яго самалёт нават не паспеў прызямліцца ў Эль-Камышлы, што ставіць пад сумнеў афіцыйную версію яго смерці[15]. Нягледзячы на ​​шматлікія просьбы, цела нябожчыка так і не была перададзена членам яго сям’і[16]. Аднак сваякам усё-такі атрымалася адшукаць лекараў з Дамаска, якія падпісвалі пасведчанне аб смерці. Яны расказалі ім, што як і ў выпадку з Косарам, сілавікі часта прымушаюць іх падпісваць такія сведчанні, не дазваляючы ім аглядаць цела нябожчыкаў[15][18]. Сябры, блізкія і калегі дагэтуль мяркуюць, што Косар можа быць яшчэ жывы і лічаць[15], што ўлады наўмысна хаваюць ад грамадскасці факты яго катаванняў у зняволенні[18].

Гл. таксама[правіць | правіць зыходнік]

Зноскі

  1. ↑ Al-Monitor:Syriac Christians, Kurds Boost Cooperation in Syria Архівавана 6 красавіка 2015.
  2. ↑ Assyrian International News Agency Assyrians in Lebanon Stand in Solidarity With Their Syrian Kin
  3. ↑ Al-Jazeera Syria's Assyrians: 'No one helped us'
  4. ↑ Christian Minorities seek their first-ever portfolio in new Cabinet(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 25 чэрвеня 2018. Праверана 14 жніўня 2019.
  5. ↑ "Syrian embassy protest sees several detained in Sweden". IceNews. 2012-08-15. Праверана 2012-09-10.
  6. ↑ :Middle East Online::: Архівавана 10 кастрычніка 2017.
  7. ↑ al-Tamimi, Aymenn Jawad. Christian Militia and Political Dynamics in Syria. Syria Comment (23 лютага 2014). Праверана 25 лютага 2014.
  8. ↑ Carl Drott. Qamishli’s Cold War(недаступная спасылка). Le Monde Diplomatique (18 лістапада 2013). Архівавана з першакрыніцы 10 кастрычніка 2017. Праверана 10 снежня 2013.
  9. ↑ Andrea Glioti. Syriac Christians, Kurds Boost Cooperation in Syria(недаступная спасылка). Al-Monitor (20 чэрвеня 2013). Архівавана з першакрыніцы 6 красавіка 2015. Праверана 17 снежня 2013.
  10. ↑ Syriacs establish military council in Syria. Hürriyet Daily News (2 лютага 2013). Праверана 12 кастрычніка 2014.
  11. ↑ The #Syriac Military Council has joined the YPG! Syriac Military Council Official Facebook, 8 January 2014
  12. ↑ Syriac Military Council: Most important decisions is to join YPG Архівавана 7 верасня 2017. Dicle News Agency, 9 January 2014
  13. ↑ Syrien: Christen lassen sich von IS nicht vertreiben. Die Welt (14 сакавіка 2015). Праверана 14 сакавіка 2015.
  14. ↑ "ar:بيان حول اعتقال عضو حزب االتحاد السرياني السوريروبيل بحو" (PDF) [Arabic]. Syriac Union Party in Syria. 2013-06-07. Архівавана з арыгінала (PDF) 26 верасня 2020. Праверана 2014-02-25. {{cite news}}: Невядомы параметр |deadurl= ігнараваны (прапануецца |url-status=) (даведка)Папярэджанні CS1: невядомая мова (link) Архіўная копія(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 26 верасня 2020. Праверана 14 жніўня 2019.Архіўная копія(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 26 верасня 2020. Праверана 14 жніўня 2019.
  15. ↑ а б в г д Zihlmann, Oliver; Florian Imbach; Daniel Glaus; Claudia Schmid (2014-01-26). "Schweizer in Syrien verschollen" [German]. Sonntags Zeitung. Праверана 2014-02-25.{{cite news}}: Папярэджанні CS1: невядомая мова (link)
  16. ↑ а б Syriac Leader Arrested by Assad-Regime(нявызн.) // ESU Newsletter: The Voice of the Syriacs. — European Syriac Union, 2013. — October — Т. Issue no. 29.
  17. ↑ Suryoye Einheitspartei – Syriac Union Party – Syrien(недаступная спасылка). Suryoye News (6 лютага 2014). Архівавана з першакрыніцы 19 лютага 2014. Праверана 25 лютага 2014.
  18. ↑ а б в Illarietti, Davide (2014-01-26). "Ticinese rapito, spunta un certificato di morte "per arresto cardiaco"" [Italian]. Tio. Праверана 2014-02-25.{{cite news}}: Папярэджанні CS1: невядомая мова (link)

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Сутора&oldid=4638694"