Сірыйская апазіцыя
Сірыйская апазіцыя (араб. المعارضة السورية) — агульны тэрмін, які выкарыстоўваецца для абазначэння розных груповак у Сірыі, якія заклікалі тым ці іншым спосабам да змены палітычнага рэжыму ў краіне і выступалі супраць праўлення партыі Баас. Пры гэтым сам тэрмін «апазіцыя», як правіла, выкарыстоўваецца ў дачыненні да традыцыйных палітычных сіл, гэта значыць для груповак, што маюць гісторыю барацьбы супраць існага сірыйскага ўрада, а не для абазначэння наогул усіх удзельнікаў паўстання супраць прэзыдэнта Башара Асада. Першымі апазіцыйнымі групамі сталі так званыя «пратэстныя камітэты». Яны былі ўтвораны ў красавіку 2011 года, калі пратэсты перайшлі з фазы спантанна ўзнікаючых у фазу арганізаваных.
Структура
[правіць | правіць зыходнік]Найбольш буйным утварэннем унутры апазіцыі з’яўляўся створаны ў 2011 годзе з мноства апазіцыйных груп Сірыйскі нацыянальны савет. Ён атрымаў даволі значную міжнародную падтрымку і прызнанне ў якасці боку перамоваў. У тым ці іншым выглядзе СНС прызнаны сямнаццацю членамі ААН, у тым ліку Францыяй[1], Вялікабрытаніяй і ЗША[2]. Іншая буйная групоўка — Нацыянальная кааліцыя сірыйскіх рэвалюцыйных і апазіцыйных сіл — была створана ў лістападзе 2012 года і атрымала прызнанне з боку Лігі арабскіх дзяржаў у якасці «прадстаўніка памкненняў сірыйскага народа».
Да сірыйскай апазіцыі ставяцца таксама Вышэйшы курдскі савет, розныя фракцыі парламенцкай апазіцыі і мноства дзеючых самастойных ісламісцкіх груповак, некаторыя з якіх звязаны з Аль-Каідай, як Фронт аль-Нусра, ці карыстаюцца падтрымкай краін Персідскага заліва, як створаная ў лістападзе 2013 года паўстанцкае джыхадзісцкае войска Ісламскі фронт.
Урад
[правіць | правіць зыходнік]Выканаўчую ўладу на тэрыторыі, падкантрольнай Сірыйскай апазіцыі, ажыццяўляў Часовы ўрад Сірыі. Часовы ўрад складаўся з прэм’ер-міністра, віцэ-прэм’ера і міністраў Часовага ўрада.
Заканадаўчую ўладу ажыццяўляла Нацыянальная кааліцыя сірыйскіх рэвалюцыйных і апазіцыйных сіл. Нацыянальная кааліцыя была заснавана 11 лістапада 2012 года, калі ў выніку зацяжной дыскусіі ўдзельнікі дамовіліся аб фарміраванні «Нацыянальнай кааліцыі сірыйскіх рэвалюцыйных і апазіцыйных сіл». Новую структуру ўзначаліў імам адной з мячэцяў Дамаска Мааз аль Хаціб, намеснікамі якога сталі экс-парламентар Рыяд Сейф і моладзевая актывістка С. Атасу. Па паведамленнях СМІ, сярод элементаў узгодненай палітычнай платформы з 12 пунктаў — абавязацельствы ўдзельнікаў дамагацца звяржэння законнага ўрада ў Дамаску і не ўступаць у які-небудзь дыялог ці перамовы з ім. Кааліцыя апазіцыі разлічвала атрымаць міжнароднае прызнанне, а ўслед за тым сфармаваць часовы ўрад, а таксама спадзяецца склікаць устаноўчы сход, калі дзеючая ўлада будзе зрынута[3].
Якія-небудзь выбары на падкантрольнай сірыйскай апазіцыі тэрыторыі не праводзіліся.
Узброеныя сілы
[правіць | правіць зыходнік]Ролю ўзброеных сіл Сірыйскай апазіцыі выконвала Сірыйская свабодная армія, якая складалася ў большасці з арабаў-сунітаў, аднак у яе складзе прысутнічалі падраздзяленні, сфарміраваныя з курдаў[4], сірыйскіх туркменаў[5], палесцінцаў[6][7], лівійцаў[8] і друзаў[9]. У складзе ССА таксама прысутнічалі баевікі з Лівана, Туніса, Саудаўскай Аравіі і іншых краін[10].
Аб стварэнні ССА было абвешчана 29 ліпеня 2011 года, калі група афіцэраў-дэзерціраў на чале з палкоўнікам Рыядам аль-Асадам апублікавала відэазварот, у якім заклікала салдат сірыйскай арміі пераходзіць на іх бок[11]. Так як у ваенных адносінах да сярэдзіны 2015 года групоўка фактычна ўжо не існавала, у СМІ так паліткарэктна называюць усіх сірыйскіх паўстанцаў, што не падпарадкоўваюцца ІДІЛ, і якія не ўваходзілі ў склад YPG або YPJ (баявыя фарміравання жанчын Сірыйскага Курдыстана на платформе YPG)[12][13].
11 кастрычніка 2015 г. створаны альянс Дэмакратычныя сілы Сірыі. Уключае курдскія Атрады народнай самаабароны (YPG) і розныя арабскія апазіцыйныя групы, якія ўваходзілі Сірыйскую арабскую кааліцыю[14].
Зноскі
- ↑ Andrew Rettman. France recognises Syrian council, proposes military intervention. EUObserwer (24 кастрычніка 2011). Архівавана з першакрыніцы 4 верасня 2012. Праверана 24 лістапада 2011.
- ↑ "The main components of the Syrian opposition". London: BBC Arabic. 2012-02-24. Праверана 2013-09-01.
- ↑ Росбалт. Вестервелле: Германия поддержит Сирийскую национальную коалицию. 13/11/2012 20:36
- ↑ Defying Common View, Some Syrian Kurds Fight Assad
- ↑ Turkmen in joint battle 'for Syria democracy'
- ↑ Сірыйскія паўстанцы сфарміравалі брыгаду з палестынцаў
- ↑ Syrian rebels arm Palestinians against Assad(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 13 мая 2013. Праверана 18 мая 2019.
- ↑ Напярэдадні ў Сірыю прыбытку 600 добраахвотнікаў з Лівіі
- ↑ Druze preachers in Swaida urge defections Архівавана 18 лістапада 2018.
- ↑ Lebanese join the Free Syrian Army’s struggle Архівавана 28 чэрвеня 2018.
- ↑ Free Syrian Army Founded by Seven Officers to Fight the Syrian Army
- ↑ Erin Banco. Four Years Later, The Free Syrian Army Has Collapsed //International Business Times
- ↑ Finian Cunnigham Washington Admits: FSA Equals Fictitious Syrian Army Архівавана 24 верасня 2015. // 18.10.2014
- ↑ «New Syrian rebel alliance formed, says weapons on the way» Архівавана 17 лістапада 2015.