Сірыйская апазіцыя

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі

Сірыйская апазіцыя (араб. المعارضة السورية‎‎) — агульны тэрмін, які выкарыстоўваецца для абазначэння розных груповак у Сірыі, якія заклікаюць тым ці іншым спосабам да змены палітычнага рэжыму ў краіне і выступаюць супраць праўлення партыі Баас. Пры гэтым сам тэрмін «апазіцыя», як правіла, выкарыстоўваецца ў дачыненні да традыцыйных палітычных сіл, гэта значыць для груповак, што маюць гісторыю барацьбы супраць існага сірыйскага ўрада, а не для абазначэння наогул усіх удзельнікаў паўстання супраць прэзыдэнта Башара Асада. Першымі апазіцыйнымі групамі сталі так званыя «пратэстныя камітэты». Яны былі ўтвораны ў красавіку 2011 года, калі пратэсты перайшлі з фазы спантанна ўзнікаючых у фазу арганізаваных.

Структура[правіць | правіць зыходнік]

Найбольш буйным утварэннем унутры апазіцыі з’яўляецца створаны ў 2011 годзе з мноства апазіцыйных груп Сірыйскі нацыянальны савет. Ён атрымаў даволі значную міжнародную падтрымку і прызнанне ў якасці боку перамоваў. У тым ці іншым выглядзе СНС прызнаны сямнаццацю членамі ААН, у тым ліку Францыяй[1], Вялікабрытаніяй і ЗШАША[2]. Іншая буйная групоўка — Нацыянальная кааліцыя сірыйскіх рэвалюцыйных і апазіцыйных сіл — была створана ў лістападзе 2012 года і атрымала прызнанне з боку Лігі арабскіх дзяржаў у якасці «прадстаўніка памкненняў сірыйскага народа».

Да сірыйскай апазіцыі ставяцца таксама Вышэйшы курдскі савет, розныя фракцыі парламенцкай апазіцыі і мноства дзеючых самастойных ісламісцкіх груповак, некаторыя з якіх звязаны з Аль-Каідай, як Фронт аль-Нусра, ці карыстаюцца падтрымкай краін Персідскага заліва, як створаная ў лістападзе 2013 года паўстанцкае джыхадзісцкае войска Ісламскі фронт.

Урад[правіць | правіць зыходнік]

Выканаўчую ўладу на тэрыторыі, падкантрольнай Сірыйскай апазіцыі, ажыццяўляе Часовы ўрад Сірыі. Часовы ўрад складаецца з прэм’ер-міністра, віцэ-прэм’ера і міністраў Часовага ўрада.

Заканадаўчую ўладу ажыццяўляе Нацыянальная кааліцыя сірыйскіх рэвалюцыйных і апазіцыйных сіл. Нацыянальная кааліцыя была заснавана 11 лістапада 2012 года, калі ў выніку зацяжной дыскусіі ўдзельнікі дамовіліся аб фарміраванні «Нацыянальнай кааліцыі сірыйскіх рэвалюцыйных і апазіцыйных сіл». Новую структуру ўзначаліў імам адной з мячэцяў Дамаска Мааз аль Хаціб, намеснікамі якога сталі экс-парламентар Рыяд Сейф і моладзевая актывістка С. Атасу. Па паведамленнях СМІ, сярод элементаў узгодненай палітычнай платформы з 12 пунктаў — абавязацельствы ўдзельнікаў дамагацца звяржэння законнага ўрада ў Дамаску і не ўступаць у які-небудзь дыялог ці перамовы з ім. Кааліцыя апазіцыі разлічвае атрымаць міжнароднае прызнанне, а ўслед за тым сфармаваць часовы ўрад, а таксама спадзяецца склікаць устаноўчы сход, калі дзеючая ўлада ўпадзе[3].

Якія-небудзь выбары на падкантрольнай сірыйскай апазіцыі тэрыторыі не праводзіліся. Першыя выбары ў парламент Сірыйскай апазіцыі прызначаны на 2016 год.

Узброеныя сілы[правіць | правіць зыходнік]

Ролю ўзброеных сіл Сірыйскай апазіцыі выконвае Сірыйская свабодная армія, якая складаецца ў большасці з арабаў-сунітаў, аднак у яе складзе прысутнічаюць падраздзяленні, сфарміраваныя з курдаў[4], сірыйскіх туркменаў[5], палесцінцаў[6][7], лівійцаў[8] і друзаў[9]. У складзе ССА таксама прысутнічаюць баевікі з Лівана, Туніса, Саудаўскай Аравіі і іншых краін[10].

Аб стварэнні ССА было абвешчана 29 ліпеня 2011 года, калі група афіцэраў-дэзерціраў на чале з палкоўнікам Рыядам аль-Асадам апублікавала відэазварот, у якім заклікала салдат сірыйскай арміі пераходзіць на іх бок[11]. Так як у ваенных адносінах да сярэдзіны 2015 года групоўка фактычна ўжо не існавала, у СМІ так паліткарэктна называюць усіх сірыйскіх паўстанцаў, што не падпарадкоўваюцца ІДІЛ, і якія не ўваходзяць у склад YPG або YPJ (баявыя фарміравання жанчын Сірыйскага Курдыстана на платформе YPG)[12][13].

11 кастрычніка 2015 г. створаны альянс Дэмакратычныя сілы Сірыі. Уключае курдскія Атрады народнай самаабароны (YPG) і розныя арабскія апазіцыйныя групы, якія ўваходзяць у Сірыйскую арабскую кааліцыю[14].

Зноскі

  1. Andrew Rettman. France recognises Syrian council, proposes military intervention. EUObserwer (24 кастрычніка 2011). Архівавана з першакрыніцы 4 верасня 2012. Праверана 24 лістапада 2011.
  2. "The main components of the Syrian opposition". London: BBC Arabic. 2012-02-24. Праверана 2013-09-01.
  3. Росбалт. Вестервелле: Германия поддержит Сирийскую национальную коалицию. 13/11/2012 20:36
  4. Defying Common View, Some Syrian Kurds Fight Assad
  5. Turkmen in joint battle 'for Syria democracy'
  6. Сірыйскія паўстанцы сфарміравалі брыгаду з палестынцаў
  7. Syrian rebels arm Palestinians against Assad
  8. Напярэдадні ў Сірыю прыбытку 600 добраахвотнікаў з Лівіі
  9. Druze preachers in Swaida urge defections Архівавана 18 лістапада 2018.
  10. Lebanese join the Free Syrian Army’s struggle Архівавана 28 чэрвеня 2018.
  11. Free Syrian Army Founded by Seven Officers to Fight the Syrian Army
  12. Erin Banco. Four Years Later, The Free Syrian Army Has Collapsed //International Business Times
  13. Finian Cunnigham Washington Admits: FSA Equals Fictitious Syrian Army Архівавана 24 верасня 2015. // 18.10.2014
  14. «New Syrian rebel alliance formed, says weapons on the way» Архівавана 17 лістапада 2015.

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]