Сядзібна-паркавы комплекс Багушэвічаў
Славутасць | |
Сядзібна-паркавы комплекс Багушэвічаў | |
---|---|
![]() | |
54°26′28,54″ пн. ш. 26°10′32,91″ у. д.HGЯO | |
Краіна |
![]() |
Вёска | Кушляны |
Дата пабудовы | канец XIX стагоддзя |
Будынкі | |
сядзібны дом • гаспадарчыя пабудовы • парк | |
Вядомыя жыхары | Ф. Багушэвіч |
Статус |
![]() |
![]() |
Дом Багушэвіча — помнік сядзібна-паркавай архітэктуры канца XIX ст. Сядзіба створаная ў в. Кушляны (Смаргонскі раён).
Гісторыя
[правіць | правіць зыходнік]Гісторыя сядзібы ўзыходзіць да XVIII ст., калі ў 1749 г. за 450 злотых маёнтак набыў А. Багушэвіч (прапрадзед беларускага паэта Ф. Багушэвіча). У сядзібе Ф. Багушэвіч правёў апошнія гады жыцця. Ансамбль уключае гасподу, парк эканамічнага тыпу, гаспадарчыя пабудовы, альтанку.
У пасляваенныя гады гаспода захавалася дзякуючы рупнасці М. Ляпехі — шчырага прыхільніка творчасці Багушэвіча, захавальніка і вартаўніка сядзібы. Да 1988 г. у доме была размешчана Кушлянская сельская бібліятэка імя Багушэвіча. Да 150-годдзя з дня нараджэння паэта рэалізаваны праект рэстаўрацыі сядзібы. Адноўлены падмурак, франтоны, дах і першапачатковая планіроўка, перабраная галерэя-навес. Адноўленыя таксама адрына, свіран, студні з «жураўлямі». У садзе зроблены падсадкі маладых пладовых дрэваў. У 1990 г. падчас святкавання ў гасподзе адкрытая літаратурна-мастацкая кампазіцыя, прысвечаная творчасці паэта. Рэстаўрацыйнымі працамі кіраваў Валерый Слюнчанка.
Архітэктура
[правіць | правіць зыходнік]![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/%D0%AD%D0%BA%D1%81%D0%BF%D0%B0%D0%B7%D1%96%D1%86%D1%8B%D1%8F_%D1%9E_%D0%9A%D1%83%D1%88%D0%BB%D1%8F%D0%BD%D0%B0%D1%85_03.jpg/220px-%D0%AD%D0%BA%D1%81%D0%BF%D0%B0%D0%B7%D1%96%D1%86%D1%8B%D1%8F_%D1%9E_%D0%9A%D1%83%D1%88%D0%BB%D1%8F%D0%BD%D0%B0%D1%85_03.jpg)
Гаспода — прамавугольная ў плане аднапавярховая зрубная пабудова пад высокім двухсхільным дахам. Па фронту галоўнага фасада адкрытая слупавая галерэя-навес з дашчаным парапетам. Планіроўка дома анфіладная, уваходы з боку галоўнага і бакавога фасадаў.
Гаспадарчыя пабудовы сканцэнтраваныя на паўднёвым захадзе ад гасподы.
Парк
[правіць | правіць зыходнік]Парк з пладовым садам расчлянёны прамавугольнай сеткай алей. Сярод насаджэнняў пераважаюць ліпа, клён, елка, трапляюцца асобныя экземпляры лістоўніцы. Пры ўездзе ў парк — маляўнічая паляна з курцінамі. З малых форм дойлідства засталася драўляная альтанка — цэнтрычнае ў плане збудаванне каркаснай канструкцыі з шатровым дахам-навесам. Народная назва альтанкі «Распятая воля». Паводле падання, альтанка была зроблена рукамі Багушэвіча і яго сяброў у памяць ахвяр нацыянальна-вызваленчага паўстання 1863—64 гг. Драўляная скульптура «Укрыжаванне», якая да 1939 г. знаходзілася ў альтанцы, не захавалася.
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/%D0%9A%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%8C_%D0%91%D0%B0%D0%B3%D1%83%D1%88%D1%8D%D0%B2%D1%96%D1%87%D0%B0_%28created_by_Mr._Spock%29.jpg/220px-%D0%9A%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%8C_%D0%91%D0%B0%D0%B3%D1%83%D1%88%D1%8D%D0%B2%D1%96%D1%87%D0%B0_%28created_by_Mr._Spock%29.jpg)
Недалёка ад сядзібы знаходзіцца камень Мацея Бурачка (псеўданім Ф. Багушэвіча), устаноўлены сялянамі ў гонар паэта ў пачатку XX ст.
Літаратура
[правіць | правіць зыходнік]- Архітэктура Беларусі: Энцыклапедычны даведнік. — Мінск : Беларус. энцыкл., 1993.— 620 с.: іл. ISBN 5-85700-078-5.
Спасылкі
[правіць | правіць зыходнік]На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Сядзібна-паркавы комплекс Багушэвічаў
- Сядзібна-паркавы комплекс Багушэвічаў на сайце Radzima.org
- Сядзібна-паркавы комплекс Багушэвічаў на сайце Глобус Беларусі (руск.)