Торбачнік палявы
Торбачнік палявы | |||||||||||||||||
Навуковая класіфікацыя | |||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
прамежныя рангі
| |||||||||||||||||
Міжнародная навуковая назва | |||||||||||||||||
Сінонімы | |||||||||||||||||
|
То́рбачнік палявы[3] (Thlaspi arvense) — кветкавая расліна роду Торбачнік (Thlaspi) сямейства Капуставыя (Brassicaceae).
Батанічнае апісанне
[правіць | правіць зыходнік]Аднагадовая жоўта-зялёная травяністая расліна вышынёй 10—60[4] см. Сцябло прамое, простае або галінастае. Лісце простае, суцэльнае, з зубчастым краем, чаргаванае. Прыкаранёвае лісце адваротна-яйцападобнай формы, на чаранках, сцябловае — падоўжана-эліпсападобнае, сядзячае, з вострымі вушкамі. Кветкі з чатырма пялёсткамі белага колеру, з зялёнымі чашалісцікамі. Плод — стручочак даўжынёй 12—18 мм, крылаты па краі і з вузкай выемкай у верхняй частцы. Насенне (да 50 тысяч з адной расліны[4]) адваротна-яйцападобнай або авальнай формы, цёмна-вішнёвага або карычневага колеру.
Распаўсюджанне і экалогія
[правіць | правіць зыходнік]Расліна распаўсюджана на тэрыторыі Еўразіі, натуралізавалася амаль паўсюдна[5]. Святлолюбівая расліна, мезафіт, гіграфіт і эўтроф[6]. Расце на сухіх і стэпавых лугах, аблогах, пустках, узлесках, палях, пашах і агародах, каля жылля і дарог. Цвіце ў чэрвені—жніўні. Плады паспяваюць у ліпені—верасні. Жыццяздольнасць насення можа захоўвацца да 10 гадоў[4]. Устойлівая да розных уздзеянняў расліна. Вырваныя з коранем і пакінутыя на полі расліны могуць прыжывацца зноў[4]. Могуць зімаваць у фазе цвіцення[4].
Гаспадарчае значэнне
[правіць | правіць зыходнік]Пустазелле. Асабліва засмечвае азімыя пасевы.
Лекавая расліна. У насенні торбачніка палявога маецца да 30 % алею з пахам часнаку[3].
Сінонімы
[правіць | правіць зыходнік]Паводле сайта The Plant List:
- Crucifera thlaspi (Roxb.) E.H.L.Krause
- Lepidium thlaspi Roxb.
- Teruncius arvense (L.) Lunell
- Teruncius arvensis (L.) Lunell
- Thlaspi baicalense DC.
- Thlaspi collinum M.Bieb
- Thlaspi strictum Dalla Torre & Sarnth.
- Thlaspidea arvensis (L.) Opiz
- Thlaspidium arvense (L.) Bubani
Зноскі
- ↑ Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
- ↑ Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».
- ↑ а б Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 5. Стаўраструм — Яшчур / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1986. — 583 с., іл. — 10 000 экз.
- ↑ а б в г д Thlaspi arvense L. — Ярутка полевая // Агроэкологический атлас России и сопредельных стран: экономически значимые растения, их болезни, вредители и сорные растения (руск.)
- ↑ Taxon: Thlaspi arvense L. (англ.) // Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy)
- ↑ Ярутка полевая: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)
Літаратура
[правіць | правіць зыходнік]- Сімановіч Л. Г. Торбачнік // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 5. Стаўраструм — Яшчур / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1986. — С. 92. — 583 с., іл. — 10 000 экз.
- Буш Н. А. Род 681. Ярутка — Thlaspi. // Флора СССР. В 30-ти томах / Главный редактор акад. В. Л. Комаров; Редактор тома Н. А. Буш. — М.—Л.: Издательство Академии Наук СССР, 1939. — Т. VIII. — С. 576—590. — 696 + XXX с. — 5 200 экз.
- Ярутка // Сельскохозяйственный энциклопедический словарь / Редкол.: В. К. Месяц (гл. ред.) и др.. — М.: Советская энциклопедия, 1989. — С. 621. — 656 с. — 100 000 экз. (руск.)
Спасылкі
[правіць | правіць зыходнік]- Ярутка полевая: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)
- Thlaspi arvense L. — Ярутка полевая // Агроэкологический атлас России и сопредельных стран: экономически значимые растения, их болезни, вредители и сорные растения (руск.)
- Ярутка полевая // Архив природы России Архівавана 25 лютага 2020. (руск.)
- Депозитарий живых систем «Ноев ковчег» (руск.) // Маскоўскі дзяржаўны ўніверсітэт імя М. В. Ламаносава
- Thlaspi arvense L. (Ярутка полевая) у базе біяразнастайнасці на сайце інфармацыйна-аналітычнай сістэмы «ООПТ России». (руск.)