Траўма

Траўма
МКХ-10	T79
МКБ-10-КМ	S00.T98
МКХ-9	900 і 957
DiseasesDB	28858
MedlinePlus	000024
MeSH	D014947
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Тра́ўма (ад стар.-грэч.: τραῦμα — рана) — парушэнне анатамічнай цэласнасці і функцый тканак, органаў у выніку знешняга ўздзеяння. Вывучэннем займаецца траўматалогія.

У залежнасці ад фактару ўздзеяння адрозніваюць механічныя (вывіх, кантузія, пералом, рана і іншыя), тэрмічныя (апёк, абмаражэнне), хімічныя (уздзеянне шчолачаў, кіслот і іншых агрэсіўных рэчываў), акустычныя (уздзеянне гукаў празмернай сілы), баратраўмы (рэзкае змяненне ціску), прамянёвыя (радыяцыя), электратраўмы (паражэнне электрычным токам), камбінаваныя траўмы. У залежнасці ад абставін, у якіх адбылося знешняе ўздзеянне, адрозніваюць бытавыя, вытворчыя, спартыўныя, баявыя і іншыя траўмы.

Траўмы могуць быць ізаляваныя (пашкоджанне аднаго органа або ў межах аднаго сегмента апорна-рухальнага апарата), спалучаныя (суправаджаюцца пашкоджаннем апорна-рухальнага апарата і аднаго або некалькіх унутраных органаў), камбінаваныя (ад уздзеяння механічных і аднаго або больш немеханічных фактараў — тэрмічных, хімічных, радыяцыйных і іншых).

Таксама траўмы падзяляюць на

• адкрытыя, калі парушаецца цэласнасць скураных покрываў, і высокая верагоднасць пранікнення ў арганізм інфекцыйнага агента;
• закрытыя, пры якіх цэласнасць знешніх покрываў не парушана;
• вострыя (узнікаюць раптоўна);
• хранічныя (пад уздзеяннем фактараў, якія паўтараюцца).

Гл. таксама

• Траўматызм
• Псіхалагічная траўма

Літаратура

• Тра́ўма // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 519. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
• Тра́ўма // Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы / уклад.: І. Л. Капылоў [і інш.] ; пад рэд. І. Л. Капылова. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 2016. — С. 826. — 968 с. — 1 000 экз. — ISBN 978-985-11-0937-7.
• Тра́ўма // Тлумачальны слоўнік беларускай мовы: У 5-ці т / АН БССР, Інстытут мовазнаўства імя Я. Коласа. — Мн.: Беларус. Сав. Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 1983. — Т. 5 кн. 1: С — Улагодзіць / [рэдактар М. Р. Суднік]. — С. 515. — 663 с.
• Тра́вма / Пожариский В. Ф. // Т. 26. Тихоходки — Ульяново. — М. : Советская энциклопедия, 1977. — С. 130. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров; 1969—1978). (руск.)
• Терновий К. С. Тра́вма // Українська радянська енциклопедія : у 12 т. / гол. ред. М. П. Бажан; редкол.: О. К. Антонов та ін. — 2-ге вид. — К. : Головна редакція УРЕ, 1984. — Т. 11, кн. 1 : Стодола — Фітогеографія. — С. 315. — 606, [2] с., [22] арк. іл. : іл., портр., карти с. (укр.)

Спасылкі

• Травма на сайце Міністэрства надзвычайных сітуацый Расійскай Федэрацыі (руск.)
• Оказание первой медицинской помощи при травмах (руск.) // Кемераўскі дзяржаўны медыцынскі ўніверсітэт
• Травмы (руск.) // Афіцыйны інтэрнэт-сайт муніцыпальнага ўтварэння горада Салехард
• Елена Селешук 15 декабря — день профилактики травматизма. Какие бывают травмы (руск.) // Сайт Карэліцкай цэнтральнай раённай бальніцы
• Профессиональные травмы // Сусветная арганізацыя аховы здароўя