Перайсці да зместу

Тыгрынья

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Тыгрынья
Саманазва ትግርኛ, Tigrinya
Краіны Эфіопія, Эрытрэя
Агульная колькасць носьбітаў 9 млн
Класіфікацыя
Катэгорыя Мовы Афрыкі

Афразійскія мовы

Семіцкія мовы
Эфіасеміцкія мовы
Тыгрынья
Пісьменнасць геэз
Моўныя коды
ДАСТ 7.75–97 тир 683
ISO 639-1 ti
ISO 639-2 tir
ISO 639-3 tir
WALS tig
Ethnologue tir
Linguasphere 12-ACA-c
ABS ASCL 9235
IETF ti
Glottolog tigr1271
Вікіпедыя на гэтай мове
Афразійскія мовы

Тыгрынья (ትግርኛ) — семіцкая мова, якая ўзнікла са старажытнаэфіопскай мовы гэз.

Паміж 1952 і 1958 гадамі нароўні з арабскай была афіцыйнай мовай у Эрытрэі. Сёння з’яўляецца асноўнай рабочай мовай у Эрытрэі і афіцыйнай мовай у эфіопскай правінцыі Тыграй. Усяго колькасць носьбітаў мовы тыгрынья ацэньваецца ў дзевяць мільёнаў чалавек, з якіх сем мільёнаў жывуць у Тыграі і два мільёны ў Эрытрэі.

Канчатковае набыццё пісьма адбылося толькі ў канцы 1930-х на аснове старажытнага пісьма гэз (эфіопскае пісьмо). Першыя рукапісы на тыгрыньі вядомыя, аднак, толькі з пачатку XIX стагоддзя. Першая літаратура на гэтай мове ўзнікла з перакладаў Бібліі на тыгрынью, зробленых у 1860-х гадах.

Этнічная група тыгрынья

[правіць | правіць зыходнік]

Тыгрынья з’яўляецца таксама назвай этнічнай групы ў Эрытрэі, якая размаўляе на тыгрыньі і адносіцца да адной з дзевяці афіцыйна прызнаных этнічных груп у краіне. Носьбіты мовы, якія жывуць у Эфіопіі, завуцца тыграй. Сама назва мовы паходзіць ад правінцыі Тыграй. Раней яе называлі словам хабеша, з якім этымалагічна звязана старая назва Эфіопіі — Абісінія.

Тыгрынью не трэба блытаць з семіцкай мовай тыгрэ, якая таксама распаўсюджана ў Эрытрэі, а таксама ў Судане.

Вікіпедыя

Вікіпедыя мае раздзел, напісаны
መበገሲ ገጽ мовай тыгрынья