Узброеныя сутыкненні ў Тавушы (2020)

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Узброеныя сутыкненні ў Тавушы
Дата 1231 ліпеня 2020
Месца армяна-азербайджанская мяжа
Вынік кожны бок абвясціў пра сваю перамогу[1][2]
Праціўнікі
 Азербайджан  Арменія
Камандуючыя
Азербайджан Ільхам Аліеў Арменія Армен Саркісян
Сілы бакоў
невядома невядома
Страты
12 забітых і 4 параненых (даныя МА Азербайджана[3][4])
30 забітых, 3 танка, каля 13 БПЛА збітыя (даныя МА Арменіі[5][6])
4 забітых і 46 параненых (даныя МА Арменіі[7])
каля 120 забітых, 1 танк, 1 БТР, 2 БПЛА, 1 сродак РЭБ (даныя МА Азербайджана[8])
Агульныя страты
1 мірны жыхар Азербайджана забіты і 1 мірны жыхар Арменіі паранены
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Узброеныя сутыкненні ў Тавушы паміж сілавікамі Арменіі і Азербайджана пачаліся 12 ліпеня 2020 года і працягваліся да канца месяца. Падзеі з’яўляюцца часткай шматгадовай пагранічнай спрэчкі і міжэтнічнага канфлікту ў Карабаху.

Сутыкненні[правіць | правіць зыходнік]

Першы інцыдэнт адбыўся каля 12 гадзін 12 ліпеня па мясцовым часе. У прэс-службе Мінабароны Азербайджана расказалі, што ваенныя Арменіі груба парушылі рэжым спынення агню, калі пачалі абстрэл. Прычым у ведамстве ўдакладнілі, што абстрэл вёўся з артылерыйскіх установак. У сваю чаргу ў Facebook Мінабароны Арменіі напісала, што ваенныя супрацьлеглага боку паспрабавалі захапіць пагранпункт, а да гэтага хацелі парушаць мяжу, праехаўшы на машыне[9].

Перастрэлкі працягваліся да наступнага дня. Па даных Арменіі, яны ішлі кожныя 15—25 хвілін з выкарыстаннем артылерыі рознага калібра, прычым баявыя дзеянні адбываліся ў небяспечнай блізкасці ад мірных вёсак, а зацішша наступіла толькі на дзве гадзіны з 03:30. Баку заяўляў, што армянскія ваенныя вялі агонь па мірным сялу Агдам Тавузскага раёна. Гэтую інфармацыю абвергла прэс-сакратар міністэрства абароны Арменіі Шушан Сцепанян, якая заявіла, што Армянскія УС падвергнулі абстрэлу інжынерную інфраструктуру і тэхнічныя сродкі арміі Азербайджана[10].

Раніцай азербайджанская артылерыя абстраляла базу праціўніка[11]. Пазней абодва бакі абвінавацілі адзін аднаго ў абстрэлах мірных паселішчаў[12][13].

Баі працягваліся і 14 ліпеня. Армянскі бок паведамляў, што праціўнік выкарыстоўваў рэактыўныя сістэмы залпавага агню, танкі і дроны. Па паведамленні МА Арменіі позна ўвечары СПА Арменіі збілі два ўдарныя БПЛА Азербайджана, якія ўпалі на нейтральнай тэрыторыі. Ноч з 14 на 15 ліпеня прайшла адносна спакойна, артылерыя не ўжывалася[14].

Раніцай 15 ліпеня Міністэрства абароны Азербайджана заявіла, што адна даўгачасная агнявая кропка узброеных сіл Арменіі, што абстрэльвала пазіцыі азербайджанскіх падраздзяленняў і населеныя пункты ў напрамку Тавузскага раёна, знішчана[15].

Днём Міністэрства абароны Азербайджана паведаміла, што ў выніку карных мер, прадпрынятых у дачыненні да праціўніка, дакладным агнём азербайджанскіх падраздзяленняў быў знішчаны палявы пункт кіравання аднаго з падраздзяленняў узброеных сіл Арменіі[16]. Знішчальнікі Су-30СМ ВПС Арменіі былі паднятыя ў паветра для патрулявання паветраных межаў Арменіі пасля з’яўлення турэцкіх беспілотнікаў на межах з Арменіяй[17][18].

У ноч з 15-га на 16-га , як паведамляў Ераван, армянскія ваенныя падчас жорсткага бою перашкодзілі азербайджанскай арміі ажыцявіць дыверсію на сваёй тэрыторыі[19][20][21].

16 ліпеня армянскі бок дазволіў азербайджанскаму камандаванню эвакуіраваць цела іх загінулых салдат з нейтральнай зоны на мяжы, паведаміла прэс-сакратар Мінабароны Шушан Сцепанян. Таксама былі апублікаваныя фота і відэа, на якіх, па паведамленнях армянскага боку, відаць, як азербайджанскія вайскоўцы забіраюць з тэрыторыі цела сваіх таварышаў па службе. Мяркуючы па матэрыялах, азербайджанскія ваенныя, як пісалі армсянскія СМІ, вынеслі цела, як мінімум, 8 таварышаў па службе[22]. Прадстаўнік Мінабароны Азербайджана абверг словы армянскага боку, заявіўшы, што на тэрыторыі Арменіі няма загінулых або параненых вайскоўцаў азербайджанскай арміі[23]

Разам з тым, баі працягваліся. У той жа дзень МА Азербайджана паведамляла, што падчас бою іх байцы знішчылі 20 салдат, 1 дрон і сродак РЭБ варожага боку[24].

17 ліпеня армянскі бок заявіў, што ўначы азербайджанскія сілы парушылі рэжым спынення агню 120 раз, але агонь вёўся выключна са стралковай зброі, без ужывання цяжкага ўзбраення[25].

Міністэрства абароны Азербайджана паведаміла, што падраздзяленні ўзброеных сіл Арменіі на працягу сутак парушылі рэжым спынення агню ў розных напрамках фронту 97 разоў. У прыватнасці, з тэрыторыі Чамбаракскага раёна Арменіі, падвергнуліся абстрэлу пазіцыі азербайджанскай арміі ў сёлах Агдам, Мунджуглу і на безыменных вышынях на тэрыторыі Тавузскага раёна, у вёсцы Заманлы і на безыменных вышынях на тэрыторыі Кедабекскага раёна[26].

Днём армянскі бок распаўсюдзіў фатаграфію ўдарнага БПЛА УС Азербайджана SkyStriker, вырабленага ў Ізраілі, які перахапілі армянскія УС з дапамогай сродкаў РЭБ, да нанясення ім удару[27].

Раніцай 18 ліпеня Армія абароны Нагорна-Карабахскай Рэспублікі апублікавала фатаграфію, якая паказвае, як паведаміла прэс-службы, збіты азербайджанская беспілотнік Orbiter-3, які пралятаў над тэрыторыяй непрызнанай НКР[28].

Міністэрства абароны Азербайджана паведаміла, што падраздзяленні ўзброеных сіл Арменіі, выкарыстоўваючы буйнакаліберныя кулямёты і снайперскія вінтоўкі, на працягу сутак парушылі рэжым спынення агню ў розных напрамках фронту 53 разы. У прыватнасці, з пазіцый, размешчаных у вёсцы Масесгех Бердскага раёна і на безыменных вышынях на тэрыторыі Чамбаракскага раёна Арменіі, падвергнуліся абстрэлу пазіцыі азербайджанскай арміі ў сяле Агдам Тавузскага раёна, у вёсцы Геялі і на безыменных вышынях на тэрыторыі Кедабекскага раёна. Агнём у адказ праціўнік быў падаўлены, азербайджанскія падраздзялення цалкам кантралююць аператыўнае становішча[29].

19 ліпеня міністэрства абароны Азербайджана выступіла з заявай, у якой паведамлялася, што «воінскія часці Узброеных сіл Арменіі парушалі рэжым спынення агню 70 разоў на працягу дня ў розных напрамках фронту, выкарыстоўваючы буйнакаліберныя кулямёты і снайперскія вінтоўкі».

21 ліпеня Баку выступіў з заявай, у якой паведамлялася, што «воінскія часці Узброеных сіл Арменіі парушалі рэжым спынення агню 60 разоў на працягу дня ў розных напрамках фронту, выкарыстоўваючы буйнакаліберныя кулямёты і снайперскія вінтоўкі». Начальнік прэс-службы міністэрства абароны палкоўнік Вагіф Даргяхлы паведаміў, што ворагі парушылі рэжым спынення агню і ў выніку прынятых прэвентыўных мер двое армянскіх ваеннаслужачых былі цяжка паранены[30].

Раніцай наступнага дня прэс-сакратар мінабароны Арменіі Шушан Сцепанян заявіў, што ўначы азербайджанскія сілы паспрабавалі захапіць пост, але былі адкінутыя агнём армянскіх сіл, нясучы значныя страты. Паведамляецца, што ў армянскага боку страт і параненых няма. Таксама было дададзена, што некаторыя азербайджанскія вайскоўцы засталіся адрэзаныя ад асноўнай часткі войскаў і апынуліся ў блакадзе[31]. Кіраўнік прэс-службы Міністэрства абароны Азербайджана палкоўнік Вагіф Даргяхлы назваў гэтую заяву армянскага боку выдумкай і дэзінфармацыяй. Паводле яго слоў ніякай атакі ў тым напрамку з боку Азербайджана не было. Даргяхлы абверг таксама наяўнасць у азербайджанскага боку страт, заўважыўшы, пры гэтым, што з боку Арменіі назіралася паніка сярод армянскіх ваеннаслужачых, былі чутныя стрэлы з стралковай зброі на пазіцыях падраздзяленняў УС Арменіі. Даргяхлы заявіў, што мяркуючы па ўсім паміж армянскімі вайскоўцамі адбылася чарговая перастрэлка[32].

Увечары 22 ліпеня Міністэрства абароны Азербайджана заявіла аб знішчэнні армянскага тактычнага БПЛА «X-55» над вёскай Агдам і апублікавала фатаграфіі абломкаў[33].

На працягу 23—29 ліпеня сафіксаваныя парадку сотні парушэнняў рэжыму спынення агню з абодвух бакоў. Паведамлялася нават пра снайперскія атакі і выкарыстанні БПЛА.

30 і 31 ліпеня армянскі бок заяўляў аб шматразовых атаках азербайджанскіх сіл, у тым ліку і з ужываннем ЗРК «Аса»[34][35][36].

Пагрозы[правіць | правіць зыходнік]

16 ліпеня прэс-сакратар мінабароны Азербайджана Вагіф Даргяхлы ў адказ на заявы армянскага боку аб магчымасці нанясення ўдару па Мінгечэвірскаму вадасховішчу, заявіў, што «армянскі бок не павінен забываць, што найноўшыя ракетныя сістэмы, якія знаходзяцца на ўзбраенні нашай арміі, дазваляюць з высокай дакладнасцю ўразіць АЭС Мецаморы, што можа прывесці да вялікай катастрофе для Арменіі»[37]. У адказ, прадстаўнік мінабароны Арменіі Арцрун Аванісян заявіў, што ўдар па АЭС можа прывесці да глабальнай катастрофы для ўсяго рэгіёну, уключаючы Азербайджан. Ён нагадаў, што з боку армянскіх узброеных сіл ці афіцыйных асобаў не было ніякіх заяў аб узяцці пад прыцэл грамадзянскіх аб’ектаў, альбо стратэгічна важных і не важных аб’ектаў. Паводле яго слоў, гэтай заявай азербайджанскага боку ўжо займаюцца спецыялісты: палітыкі і дыпламаты падымуць гэтае пытанне ў адпаведных міжнародных структурах[38]. Пазней МЗС Арменіі апублікаваў заяву, дзе адзначаецца, што дзеянні, якімі пагражае МА Азербайджана, з’яўляюцца абуральным парушэннем міжнароднага гуманітарнага права, у прыватнасці, першага дадатковага пратакола Жэнеўскай канвенцыі[39].

Рэакцыя[правіць | правіць зыходнік]

Арганізацыя дамовы аб калектыўнай бяспецы (АДКБ) прызначыла экстраннае пасяджэнне ў сувязі з эскалацыяй канфлікту дзвюх краін[40].

Прэм’ер Арменіі Нікол Пашынян на пасяджэнні ўраду 13 ліпеня назваў тое, што адбылося «правакацыяй» і заявіў, што яна «не застанецца без адказу». У сваю чаргу прэзідэнт Азербайджана Ільхам Аліеў заявіў у той жа дзень, што распачатая днём раней перастрэлка на мяжы — «чарговая правакацыя армянскага боку» і адказнасць за яе нясе ваенна-палітычнае кіраўніцтва Арменіі[41].

МЗС Турцыі,Ірана і Пакістана[42] падтрымалі Баку і асудзілі Арменію за абстрэлы на мяжы[43]. У той жа час Ераван падтрымалі Гватэмала і Нагорна-Карабахская Рэспубліка[44]. Афіцыйныя прадстаўнікі Расіі[45], ЗША, Украіны[46], Казахстана і Грузіі[47] выказалі сваю занепакоенасць эскалацыяй канфлікту

Спецпрадстаўнік Еўрапейскага саюза на Паўднёвым Каўказе Тайво Клаар адзначыў, што Еўрасаюз занепакоены абвастрэннем сітуацыі на мяжы дзвюх дзяржаў і заклікае абодва бакі праявіць стрыманасць дзеля ўрэгулявання гэтага канфлікту[41].

Гл. таксама[правіць | правіць зыходнік]

Зноскі[правіць | правіць зыходнік]

  1. Президент Алиев собрал министров
  2. The Prime Minister of the Republic of Armenia presented the position of Armenia regarding the recent escalation on the Armenian-Azerbaijani border and the Nagorno-Karabakh peace process. primeminister.am. The Prime Minister of the Republic of Armenia (23 ліпеня 2020). — «There is no doubt that we have passed this test with victory... [...] ...we strengthened our positions after the victorious battles in July...»  Архівавана з першакрыніцы 5 жніўня 2020. Праверана 8 жніўня 2020.
  3. "İtki verən düşmən geri otuzdurulub". mod.gov.az [азербайджанская]. Azerbaijan Ministry of Defence. 12 July 2020. Архівавана з арыгінала 12 July 2020. Праверана 12 July 2020.
  4. "Düşmən hücumunun qarşısı alınarkən hərbi qulluqçularımız şəhid olub". mod.gov.az [азербайджанская]. Azerbaijan Ministry of Defence. 12 July 2020. Архівавана з арыгінала 12 July 2020. Праверана 12 July 2020.
  5. "«Հակառակորդը միայն մարդկային կորուստներ չի կրել։ Թանկարժեք թռչնակ էլ կորցրեցին». Արծրուն Հովհաննիսյան". 168.am [армянская]. 12 July 2020. Архівавана з арыгінала 12 July 2020. Праверана 12 July 2020.
  6. "Բացառիկ լուսանկար․ հայկական կողմը խոցել է ադրբեջանական ԱԹՍ". Banak.info [армянская]. Архівавана з арыгінала 13 July 2020. Праверана 13 July 2020. {{cite news}}: Невядомы параметр |deadurl= ігнараваны (прапануецца |url-status=) (даведка); Пададзена больш чым адно значэнне |archivedate= і |archive-date= specified (даведка); Пададзена больш чым адно значэнне |archiveurl= і |archive-url= specified (даведка) Архіўная копія(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 8 жніўня 2020. Праверана 13 ліпеня 2020.Архіўная копія(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 8 жніўня 2020. Праверана 13 ліпеня 2020.
  7. Tavuşun vilayət rəhbəri: "5 yaralımız var" Архівавана 13 ліпеня 2020.
  8. Haqqin.az aparıcı erməni KİV-inə müraciət etdi
  9. На границе Азербайджана и Армении произошло столкновение Архівавана 14 ліпеня 2020. // Чеснок, 13 июля 2020
  10. На границе Армении и Азербайджана начались бои
  11. "Azərbaycan Ordusunun bölmələri düşmənin dayaq məntəqəsinə zərbə endirib - VİDEO". mod-gov.az [азербайджанская]. Azerbaijani Ministry of Defense. 13 July 2020. Архівавана з арыгінала 13 July 2020.
  12. Shushan, Stepanyan. Ադրբեջանական զինված ուժերը 82մմ տրամաչափի ականանետից յոթ արկ են արձակել Չինարի բնակավայրի ուղղությամբ։ Տուժածներ չկան, վնասվել է բնակելի տներից մեկի տանիքը։ (арм.). Facebook (13 ліпеня 2020). Архівавана з першакрыніцы 13 ліпеня 2020. Праверана 13 July 2020.
  13. "Ermənistan Silahlı Qüvvələri Tovuzun yaşayış məntəqələrini artilleriya atəşinə tutub". Aze Voice [азербайджанская]. 13 July 2020. Архівавана з арыгінала 13 July 2020. Праверана 13 July 2020. Архіўная копія(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 13 ліпеня 2020. Праверана 14 ліпеня 2020.Архіўная копія(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 13 ліпеня 2020. Праверана 14 ліпеня 2020.
  14. content. Մամուլի հաղորդագրություն (арм.). mil.am. Праверана 15 ліпеня 2020.
  15. ВС Азербайджана уничтожили опорный пункт и огневую точку противника - видео (руск.). Sputnik Азербайджан. Праверана 15 ліпеня 2020.
  16. Уничтожен полевой пункт управления подразделения ВС Армении - видео (руск.). Sputnik Азербайджан. Праверана 15 ліпеня 2020.
  17. Армения отправила истребители “Су-30СМ” на боевое дежурство: что известно (руск.). rusdialog.ru. Праверана 15 ліпеня 2020.
  18. Воздушные границы на замке: Пашинян показал, как Су-30СМ заступают на боевое дежурство (руск.). Sputnik Армения. Праверана 15 ліпеня 2020.
  19. Ночью на границе с Азербайджаном был бой: армянские ВС пресекли диверсию (руск.). Sputnik Армения. Праверана 15 ліпеня 2020.
  20. Азербайджанский спецназ ночью атаковал армянскую позицию "Бесстрашный" - детали от МО (руск.). Sputnik Армения. Праверана 16 ліпеня 2020.
  21. [https://factor.am/269388.html Ադրբեջանցիները 100 հոգով փորձել են դիրք գրավել. զոհերով հետ են շպրտվել. Նիկոլ Փաշինյան. Ամբողջական հոդվածը կարող եք կարդալ այս հասցեով՝ https://factor.am/269388.html © factor.am] (арм.).
  22. Как азербайджанцы забирают тела погибших военных с нейтральной зоны - видео МО Армении (руск.). Sputnik Армения. Праверана 16 ліпеня 2020.
  23. Минобороны АР: на территории Армении нет погибших и раненых азербайджанских военнослужащих
  24. Подразделения ВС Азербайджана уничтожили 20 армянских военнослужащих (руск.). Sputnik Азербайджан. Праверана 16 ліпеня 2020.
  25. Азербайджанские ВС 120 раз нарушили режим прекращения огня - Минобороны Армении (руск.). Sputnik Армения. Праверана 17 ліпеня 2020.
  26. 17 Июля 2020 10:05 (руск.). mod.gov.az. Праверана 17 ліпеня 2020.
  27. История одной фотографии: как азербайджанский дрон-камикадзе оказался в армянском "плену" (руск.). Sputnik Армения. Праверана 17 ліпеня 2020.
  28. В Карабахе сбили азербайджанский беспилотник – фото (руск.). Sputnik Армения. Праверана 18 ліпеня 2020.
  29. 18 Июля 2020 09:58 (руск.). mod.gov.az. Праверана 18 ліпеня 2020.
  30. Ситуация на линии фронта напряженная, ранены военнослужащие ВС Армении - Минобороны АР (руск.). Sputnik Азербайджан. Праверана 22 ліпеня 2020.
  31. Армянские ВС отразили новую атаку противника, азербайджанские военные оказались в блокаде (руск.). Sputnik Армения. Праверана 22 ліпеня 2020.
  32. Это выдумки: в Минобороны Азербайджана опровергли заявления противника об атаке (руск.). Sputnik Азербайджан. Праверана 22 ліпеня 2020.
  33. Уничтожен очередной тактический БПЛА Армении (руск.). mod.gov.az. Праверана 22 ліпеня 2020.
  34. "Situation relatively calm in Armenia-Azerbaijan border" [англійская]. Armenpress. 2020-07-30. Архівавана з арыгінала 2020-07-30. Праверана 2020-07-30. {{cite news}}: Невядомы параметр |deadlink= ігнараваны (прапануецца |url-status=) (даведка)
  35. "Situation on border relatively calm: Azerbaijan fires from Igla-S and OSA-AK systems" [англійская]. Public Radio of Armenia. 2020-07-30. Архівавана з арыгінала 2020-07-30. Праверана 2020-07-30. {{cite news}}: Невядомы параметр |deadlink= ігнараваны (прапануецца |url-status=) (даведка)
  36. "Situation on Armenian-Azerbaijani state border relatively calm: MOD" [англійская]. Aysor.am. 2020-07-31. Архівавана з арыгінала 2020-07-31. Праверана 2020-07-31. {{cite news}}: Невядомы параметр |deadlink= ігнараваны (прапануецца |url-status=) (даведка)
  37. Минобороны: Ракетные системы нашей армии позволяют поразить АЭС Мецамор с высокой точностью
  38. "Это преступление"- армянские дипломаты займутся угрозой Баку ударить по Армянской АЭС (руск.). Sputnik Армения. Праверана 16 ліпеня 2020.
  39. Власти Азербайджана создают ядерную угрозу всем народам региона - оценки МИД и омбудсмена (руск.). Sputnik Армения. Праверана 16 ліпеня 2020.
  40. К чему готовы Баку и Ереван на фоне эскалации карабахского конфликта // Правда.ру, 13 июля 2020
  41. а б ЕС обеспокоен обострением конфликта Армении и Азербайджана // Deutsche Welle, 13 июля 2020
  42. Farooqui, Aisha. Pakistan condemns Armenian attack on Tovuz in Azerbaijan (англ.) (14 ліпеня 2020).
  43. Türkiyə XİN Azərbaycan-Ermənistan sərhədindəki döyüşlər haqda
  44. Poghosyan, Vahram. Արցախից շարունակում ենք ուշի-ուշով հետևել ՀՀ պետական սահմանի ուղղությամբ Ադրբեջանի կողմից իրականացվող սադրիչ գործողություններին: Եթե չհանդարտվի, ընդամենը ժամեր հետո արցախցի կամավորականները իրավիճակի թելադրանքով և պահանջով կրկին պատրաստ են տավուշցի եղբայրների հետ խրամատներում թև ու թիկունք դառնալու: (арм.). Facebook (12 ліпеня 2020). Архівавана з першакрыніцы 13 ліпеня 2020. Праверана 14 ліпеня 2020.
  45. Заявление МИД России (руск.). mid.ru. Министерство иностранных дел Российской Федерации (13 ліпеня 2020). Архівавана з першакрыніцы 13 ліпеня 2020. Праверана 13 July 2020.
  46. Відповідь речниці МЗС на запитання ЗМІ щодо артилерійських обстрілів на Товузькому напрямі (укр.). mfa.gov.ua. Министерство иностранных дел Украины (13 ліпеня 2020). Архівавана з першакрыніцы 13 ліпеня 2020. Праверана 13 July 2020.
  47. Zourabichvili, Salome. Statement of the President of Georgia (англ.)(недаступная спасылка). president.gov.ge. The Administration of the President of Georgia (13 ліпеня 2020). Архівавана з першакрыніцы 13 ліпеня 2020. Праверана 14 ліпеня 2020.