Хіраакі Суга

Хіраакі Суга
Хіраакі Суга
Дата нараджэння	1963
Грамадзянства	Японія;
Род дзейнасці	выхавацель, даследчык, хімік
Месца працы	Такійскі ўніверсітэт; Такійскі ўніверсітэт; Універсітэт Буфала; Massachusetts General Hospital[d];
Альма-матар	Okayama University[d]; Масачусецкі тэхналагічны інстытут (20 лютага 1994);
Узнагароды	Vincent du Vigneaud Award[d] (2019) прэмія Вольфа па хіміі (2023)

Хіраакі Суга (яп.: 菅裕明; нар. 21 лютага 1963) — японскі біяхімік і бізнесмэн. Вядомы сваёй працай над штучнымі рыбазімамі (руск.) (бел. (флексізімамі) і іх ужываннем для адлюстравання мРНК (RaPID, выпадковае нестандартнае інтэграванае адкрыццё пептыдаў).^[5]^[6]

Лаўрэат прэміі Вольфа па хіміі (2023) разам з Чуан Хэ і Джэфры Келі «за наватарскія адкрыцці, якія асвятляюць функцыі і паталагічныя дысфункцыі РНК і бялкоў, а таксама за стварэнне стратэгій, якія дазваляюць па-новаму выкарыстоўваць магчымасці гэтых біяпалімераў, каб аблегчыць ход хвароб».^[5]

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Хіраакі Суга нарадзіўся 21 лютага 1963 года ў горадзе Акаяма, Японія. Скончыў універсітэт Акаямы (англ.) (бел. (бакалаўр, магістр навук) па інжынерыі,^[5]^[7] вучыўся ў Лазанскім універсітэце, дзе працаваў з Манфрэдам Шлосерам (ням.) (бел..^[7]

Хіраакі Суга абараніў доктарскую дысертацыю па хіміі ў Масачусецкім тэхналагічным інстытуце ў 1994 годзе разам з Сатору Масамунэ (ням.) (бел.,^[7] працуючы над каталітычнымі антыцеламі.^[8]

Пасля заканчэння Масачусецкага тэхналагічнага інстытута са ступенню доктара філасофіі Хіраакі Суга працаваў навуковым супрацоўнікам у лабараторыі Джэка Шостака ў Гарвардскай медыцынскай школе (англ.) (бел., а затым распачаў сваю незалежную кар’еру ў Буфалаўскім універсітэце. З 2003 года з’яўляецца выкладчыкам Такійскага ўніверсітэта.^[7]

Хіраакі Суга з’яўляецца заснавальнікам PeptiDream Inc. Tokyo, публічнай біяфармацэўтычнай стартап-кампаніі, адказнай за адкрыццё і распрацоўку нестандартных пептыдных тэрапеўтычных сродкаў, а таксама за задавальненне нездаволеных медыцынскіх запатрабаванняў, даследаванне кан’югатаў пептыдных лекавых сродкаў, пептыдаў, і прэпаратаў на аснове малых малекул.^[9]^[10]^[11]

Хіраакі Суга таксама з’яўляецца старшынёй рэдакцыйнай рады RSC Chemical Biology^[12] і намеснікам рэдактара Angewandte Chemie (англ.) (бел..^[6]

Навуковыя публікацыі[правіць | правіць зыходнік]

Хіраакі Суга апублікаваў больш за 250 навуковых артыкулаў,^[13] сярод якіх:

Lee, Nick; Bessho, Yoshitaka; Wei, Kenneth; Szostak, Jack W.; Suga, Hiroaki (2000). "Ribozyme-catalyzed tRNA aminoacylation". Nature Structural Biology. 7 (1): 28–33. doi:10.1038/71225. PMID 10625423. S2CID 1831912.
Ramaswamy, Krishna; Saito, Hirohide; Murakami, Hiroshi; Shiba, Kiyotaka; Suga, Hiroaki (2004). "Designer Ribozymes: Programming the tRNA Specificity into Flexizyme". Journal of the American Chemical Society. 126 (37): 11454–11455. doi:10.1021/ja046843y. PMID 15366888.
Passioura, Toby; Suga, Hiroaki (2017). "A RaPID way to discover nonstandard macrocyclic peptide modulators of drug targets". Chemical Communications. 53 (12): 1931–1940. doi:10.1039/C6CC06951G. PMID 28091672.

Узнагароды[правіць | правіць зыходнік]

2014 — Akabori Memorial Award ад Японскага таварыства пептыдаў^[6]
2016 — Залаты медаль Макса Бергмана ад Нямецкага таварыства пептыдаў^[6]
2016 — Nippon Venture Award ад Міністэрства эканомікі, гандлю і прамысловасці Японіі (англ.) (бел.^[14]
2017 — Сярэбраны медаль Нагоі па арганічнай хіміі ад Фонда навукі аб жыцці MSD^[6]
2019 — Прэмія Вінцэнта дзю Вінё ад Амерыканскага таварыства пептыдаў^[15]
2020 — Прэмія Гумбальта ад Фонда Гумбальта^[16]
2020 — Сусветны прадпрымальнік года, Японія ад Ernst & Young (англ.) (бел.^[14]
2022 — Медаль Прэлага (ням.) (бел. ад Швейцарскай вышэйшай тэхнічнай школы Цюрыха
2023 — Прэмія Вольфа па хіміі ад Фонда Вольфа^[5]

Крыніцы[правіць | правіць зыходнік]

↑ http://orcid.org/0000-0002-5298-9186 Праверана 12 студзеня 2019.
↑ Montenegro A. ORCID Public Data File 2023 — 2023. — doi:10.23640/07243.24204912.V1 Праверана 10 лістапада 2023.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q123508386"></a>
↑ Montenegro A. ORCID Public Data File 2023 — 2023. — doi:10.23640/07243.24204912.V1 Праверана 10 лістапада 2023.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q123508386"></a>
↑ ^а ^б (unspecified title) Праверана 26 сакавіка 2019.
↑ ^а ^б ^в ^г Wolf Foundation (February 7, 2023). Press release: Wolf Prize in Chemistry 2023. Прэс-рэліз. Архівавана 7 лютага 2023.
↑ ^а ^б ^в ^г ^д Chemistry Views (February 7, 2023). Press release: 2023 Wolf Prize in Chemistry Announced. Прэс-рэліз.
↑ ^а ^б ^в ^г Hiroaki Suga, Ph.D. | Biographical Information (нявызн.). Праверана February 11, 2023.
↑ Suga, Hiroaki (1994). Catalytic antibodies elicited via homologous and heterologous immunization (Ph.D.). hdl:1721.1/17342.
↑ Prof. Dr. Hiroaki Suga: The pseudo-natural peptides therapeutic innovation (нявызн.). LMU München (10 снежня 2018).
↑ Hiroaki Suga (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 16 сакавіка 2023. Праверана 27 верасня 2023.
↑ Current Lecturer (нявызн.) (11 лістапада 2022).
↑ RSC Chemical Biology | About (нявызн.). Праверана February 11, 2023.
↑ Suga Lab | Articles & Reviews (нявызн.). Праверана February 11, 2023.
↑ ^а ^б University of Tokyo (February 13, 2023). Press release: UTokyo Professor Hiroaki Suga wins 2023 Wolf Prize in chemistry. Прэс-рэліз.
↑ American Peptide Society | Vincent du Vigneaud Award (нявызн.). Праверана February 11, 2023.
↑ Congratulations to Hiroaki Suga, awarded the Humboldt Research Award (нявызн.). Праверана February 18, 2023.

[_6255b7565f99b7e3-1] ttp://orcid.org/0000-0002-5298-9186 Праверана 12 студзеня 2019.

[_8210db0b48b04bff-2] Montenegro A. ORCID Public Data File 2023 — 2023. — doi:10.23640/07243.24204912.V1 Праверана 10 лістапада 2023.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q123508386"></a>

[_ff4c248d064bfc92-3] Montenegro A. ORCID Public Data File 2023 — 2023. — doi:10.23640/07243.24204912.V1 Праверана 10 лістапада 2023.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q123508386"></a>

[_961624e02aae9bcd-4] а ^б (unspecified title) Праверана 26 сакавіка 2019.

[wolfprize-5] а ^б ^в ^г Wolf Foundation (February 7, 2023). Press release: Wolf Prize in Chemistry 2023. Прэс-рэліз. Архівавана 7 лютага 2023.

[chemviews-6] а ^б ^в ^г ^д Chemistry Views (February 7, 2023). Press release: 2023 Wolf Prize in Chemistry Announced. Прэс-рэліз.

[sugabio-7] а ^б ^в ^г Hiroaki Suga, Ph.D. | Biographical Information (нявызн.). Праверана February 11, 2023.

[sugathesis-8] Suga, Hiroaki (1994). Catalytic antibodies elicited via homologous and heterologous immunization (Ph.D.). hdl:1721.1/17342.

[9] Prof. Dr. Hiroaki Suga: The pseudo-natural peptides therapeutic innovation (нявызн.). LMU München (10 снежня 2018).

[10] Hiroaki Suga (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 16 сакавіка 2023. Праверана 27 верасня 2023.

[11] Current Lecturer (нявызн.) (11 лістапада 2022).

[rscchembiol-12] RSC Chemical Biology | About (нявызн.). Праверана February 11, 2023.

[sugapubs-13] Suga Lab | Articles & Reviews (нявызн.). Праверана February 11, 2023.

[utokyopr-14] а ^б University of Tokyo (February 13, 2023). Press release: UTokyo Professor Hiroaki Suga wins 2023 Wolf Prize in chemistry. Прэс-рэліз.

[vdvaward-15] American Peptide Society | Vincent du Vigneaud Award (нявызн.). Праверана February 11, 2023.

[rsccbblog-16] Congratulations to Hiroaki Suga, awarded the Humboldt Research Award (нявызн.). Праверана February 18, 2023.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

Тэматычныя сайты	ORCID
Нарматыўны кантроль	GND: 127629557X · LCCN: no2015033590 · NDL: 00967039 · SUDOC: 225453533 · VIAF: 5284149068371865730002