Цэнтральна-юпікская мова
Цэнтральна-юпікская мова | |
---|---|
Саманазва | Yup'ik, Cup'ik |
Краіны | ЗША |
Агульная колькасць носьбітаў | 19 000 |
Класіфікацыя | |
Катэгорыя | Мовы Паўночнай Амерыкі |
|
|
Пісьменнасць | лацінскае пісьмо і Yugtun script[d] |
Моўныя коды | |
ISO 639-1 | — |
ISO 639-2 | — |
ISO 639-3 | esu |
WALS | yun, ych і ypk |
Atlas of the World’s Languages in Danger | 690 і 691 |
Ethnologue | esu |
Linguasphere | 60-ABA-c |
ELCat | 845 |
IETF | esu |
Glottolog | cent2127 |
Вікіпедыя на гэтай мове |
Цэнтральна-юпікская мова (саманазвы: Yup'ik, Cup'ik) — мова юпікскай групы эскімоскай галіны эскімоска-алеуцкай сям'і[1], на якой размаўляюць юпік Цэнтральнай Аляскі. У нашы дні налічваецца 19 000 носьбітаў[2].
Пісьмовасць
[правіць | правіць зыходнік]У 1900 г. шаман Уякук склаў піктаграфічную складовую пісьмовасць югтун[3]. Пазней ён замяніў піктаграмы на знакі, падобныя на лацінскае пісьмо. Югтун выкарыстоўваўся некаторымі місіянерамі сярод юпік. Адначасова каталіцкія і пратэстанцкія місіянеры ўжывалі для цэнтральна-юпікскай мовы літары лацінскага алфавіта.
У 1960-я гг. група амерыканскіх лінгвістаў з Фэрбанксу на чале Айрын Рыд[4] распрацавала варыянт арфаграфіі, прыдатны для англійскай клавіатуры. У ім спалучэнні лацінскіх літар і знакаў адлюстроўвалі спецыфіку маўлення юпік[5]. Дзякуючы гэтаму стала магчымым друкаванне тэкстаў на цэнтральна-юпікскай мове без дадатковага абсталявання і з 1973 г. — выкладанне на ёй у школах Аляскі.
Для паляпшэння артыкула пажадана |